Defensio verae translationis corporis Catechismi in linguam Polonicam, adversus calumnias Joannis Secluciani Jana Maleckiego – przekład wraz z komentarzem

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: sty 1, 2011
DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2011.18.2.7
Słowa kluczowe:
grammaticality argument, Polish language of the 16th c., Jan Sandecki-Malecki, Polish catechism

Main Article Content

Anna Lenartowicz-Zagrodna
Uniwersytet Łódzki

Abstrakt

The response written by Jan Sandecki-Malecki provides extremely important information on the sixteenth century Polish language as it is the only meta-linguistic statement from the period available in full that has been preserved until our times. The text originated as the response that took the form of a manuscript work A Defense, against the calumnies of jan Seklucjan, of the true translation of the Body of the Catechism into the Polish language in which Malecki answered Seklucjan’s criticism in a debate centered on the proper translation of a number of passages from Scripture and contributed to the controversy between Jan Seklucjan (Seclucianus) and Malecki over the proper translation of Holy Scripture in Polish; it constitutes a polemic against the critical remarks on the Polish translation of the catechism. Being a voice and opinion on the issues related to the contemporary state and needs of the Polish language of the time, given by a member of the then intellectual elite, Defensio… illustrates well the sixteenth century linguistic competence. On the basis of the latter it is possible to reconstruct the Renaissance shape of literary Polish and evaluate its stylistic value.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Lenartowicz-Zagrodna, A. (2011). Defensio verae translationis corporis Catechismi in linguam Polonicam, adversus calumnias Joannis Secluciani Jana Maleckiego – przekład wraz z komentarzem. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 18(2), 107-144. https://doi.org/10.14746/pspsj.2011.18.2.7
Numer
Tom 18 Nr 2 (2011)
Dział
Źródła do historii języka polskiego

Autorzy

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Użytkownicy

Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:

  • uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
  • bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w  oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.

Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Biogram autora

Anna Lenartowicz-Zagrodna, Uniwersytet Łódzki

mgr Anna Lenartowicz-Zagrodna, doktorantka w Katedrze Historii Języka Polskiego Uniwersytetu Łódzkiego, asystent w Katedrze Mediewistyki i Neolatynistyki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego; zainteresowania naukowe: polszczyzna historyczna (w tym polszczyzna biblijna i przekładowa pierwszej połowy XVI wieku oraz stylistyka historyczna), translatoryka łacińska (przekłady z języka łacińskiego zarówno tekstów antycznych, jak i staropolskich) oraz krytyczne edycje tekstów staropolskich.

Bibliografia

  1. H. Barycz, Szermierz polskiej książki drukowanej: Jan Sandecki Malecki, „Rocznik Sądecki. Tom Piąty Jubileuszowy” 1962.
  2. Biblia Jakuba Wujka, Warszawa 2000.
  3. Cicero, Brutus, Lipsk 1889.
  4. Cicero, De oratore, Lipsk 1862.
  5. W. Decyk, Kształtowanie się świadomości językowej w XVI wieku, „Poradnik Językowy” 1997, z. 9.
  6. Desiderius Erasmus Roterodamus, Convivium religiosum, w: Colloquia familiaria, Lipsk 1829.
  7. Desiderius Erasmus, Dialogus cui titulus Ciceronianus siue de optimo dicendi genere, Alkala 1529.
  8. F. Melanchton, De participatione mensae Domini, w: Loci communes rerum theologicarum seu hypotyposes theologicae, Wittenberga 1521.
  9. Ioannes Chrysostomus, Homiliarum in Matthaeum continuatio, w: Opera omnia, „Patrologiae Graecae”, wyd. J.P. Migne, t. LVIII, Paryż 1862.
  10. J. Janów, Jan Sandecki-Malecki jako redaktor najstarszego lekcjonarza polskiego i jako tłumacz Nowego Testamentu z r. 1552, „Sprawozdania z czynności i posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności” 38, 1928, nr 2.
  11. L. Jastrzębowski, Fragmenty trzeciego wydania „Katechizmu” Seklucjana z 1556 r., „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Nauki Humanistyczno-Społeczne” 1962, z. 7.
  12. Z. Klemensiewicz, Historia języka polskiego, Warszawa 1981.
  13. T. Lisowski, Grafia druków polskich z 1521 i 1522 roku. Problem wariantywności i normalizacji, Poznań 2001.
  14. T. Lisowski, Polszczyzna początku XVI wieku. Problemy wariantywności i normalizacji fonetyki i fleksji, Poznań 1999.
  15. M. Luter, Duży katechizm, w: Wybrane Księgi Symboliczne Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, przeł. A. Wantuła, W. Niemczyk, cz. 4, O Sakramencie Ołtarza, Warszawa 1980.
  16. M. Luter, Mały katechizm dla zwykłych proboszczów i kaznodziejów, w: Wybrane Księgi Symboliczne Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, przeł. A. Wantuła, W. Niemczyk, cz. 4, O Sakramencie Ołtarza, Warszawa 1980.
  17. Quarterly Journal of Arts and Scienc” 44, 1998, nr 1.
  18. S. Rospond, Charakterystyka językowa, w: Druki mazurskie XVI wieku, Olsztyn 1948.
  19. S. Rospond, Czy Jan Seklucjan mazurzył?, „Sprawozdania Towarzystwa Naukowego we Lwowie” 17, 1937.
  20. S. Rospond, Druki mazurskie XVI w., Olsztyn 1948.
  21. S. Rospond, Kościół w dziejach języka polskiego, Wrocław 1985.
  22. S. Rospond, Kto jest autorem pierwszego drukowanego tłumaczenia „Nowego Testamentu” (J. Seklucjan czy S. Murzynowski), „Sprawozdania Towarzystwa Naukowego we Lwowie” 18, 1938.
  23. S. Rospond, Kultura językowa w Polsce XVI w., cz. 1, Polemika poprawnościowa Jana Maleckiego z Janem Seklucjanem, „Język Polski” 1938, z. 2.
  24. S. Rospond, Kultura językowa w Polsce XVI w., cz. 2, Polemika poprawnościowa Jana Maleckiego ze Stanisławem Murzynowskim, „Język Polski” 1939, z. 4.
  25. S. Rospond, Studia nad językiem polskim XVI wieku (Jan Seklucjan, Stanisław Murzynowski, Jan Sandecki-Malecki, Grzegorz Orszak), Wrocław 1949.
  26. S. Rospond, Wstęp, w: J. Seklucjan, Wybór pism, Olsztyn 1979.
  27. Słownik polszczyzny XVI wieku, t. 6.
  28. J. Sandecki, Ewangeliarz z początku XVI wieku i dwa późniejsze druki polskie tegoż autora, wyd., wstęp J. Janów, Kraków 1947.
  29. W. Schmalstieg, Martynas Mažvydas and John Wycliffe: An English Connection?, „Lituanus. Lithuanian Quarterly Journal of Arts and Sciences” 44, 1998, nr 1.
  30. A. Šešplaukis, The Martynas Mažvydas catechism of 1547. The First Lithuanian Book in the Light of New Research, „Lituanus. Lithuanian Quarterly Journal of Arts and Scienc” 19, 1973, nr 3.
  31. I. Warmiński, Andrzej Samuel i Jan Seklucjan, Poznań 1906.
  32. I. Warmiński, Andrzej Samuel i Jan Seklucjan, Warszawa 1981.