Słowa kluczowe
liturgical language
the Supraśl Catechism
the Pochayiv Catechism
Jak cytować
Abstrakt
The article discusses the influence of Polish on the evolution of Ruthenian Uniate Church’s liturgical language in the eighteenth century in the Polish-Lithuanian Commonwealth according a catechism text published in the Supraśl and Pochayiv Basilian Order Monasteries in 1722 and 1768. The Ruthenian Uniate Church catechism constitutes the basis for the linguistic analysis. The main objective of the article is to investigate how Middle Polish influenced the developing liturgical language of the Ruthenian Uniate Church. After analysing the text’s language, it could be said that in the period from the foundation of that church to the three partitions of the Polish-Lithuanian Commonwealth, Polish language had significant influence on the evolution of the church’s liturgical language and affected its phonetics and morphology.
Bibliografia
Narodovišanie, ili slovo k narodu kafoličeskomu… (1768), w drukarni Bazylianów, Počajów.
Sobranije prypadkov kratkoje i duhovnym osobam potrebnoe imeeščee v sebe nauku o sakramentah, o desâti Božiih prykazaniâh… (1722), w drukarni Bazylianów, Supraśl.
Synod Prowincjalny Ruski w Mieście Zamościu (1785), w drukarni XX. Bazylianów, Wilno.
Literatura
Bulyka Alâksandr, red. (1980), Leksìčnyâ zapazyčannì u belaruskaj move XIV–XVIII stst., Navuka ì tèhnìka, Mìnsk.
Didik-Meuš Ganna (2018), Kombìnotorika v ukraïnskìj movì XVI–XVIII stolìt’: teorìâ, praktika, slovnik, Nacìonal’na Akademìâ Nauk Ukraïni Ìntitut Ukraìnoznavstva ìm. Ì. Krip’âkeviča Naukove Tovaristvo ìm. Ševčenka, L’viv.
Długosz-Kurczabowa Krystyna, Dubisz Stanisław (2006), Gramatyka historyczna języka polskiego, Wydawnictwo UW, Warszawa.
Hojnakìj Andrej (1871), Zapadnorusskaâ cerkovnaâ uniâ v eâ bogosluženìì ì obrâdah, Ìzdanie Kìevopečerskoj Lavry, Kiev.
Karskij Efimij (1885), Obzor zvukov ì form belorusskoj rečì, Unìversìtetskaâ tipografiâ, Moskva.
Karskij Efimij (1962), Trudy po belorusskomu ì drugìm slavânskìm âzykam, Akademiâ Nauk SSSR, Moskva.
Kietliński Marek, Sychowicz Krzysztof, Śleszyński Wojciech, red. (2005), Kościoły a państwo na pograniczu polsko-litewsko-białoruskim: źródła i stan badań, Prymat, Białystok.
Kisel’ov Roman (2002), Ukraïnomovnì katehizìsi Počaïvs’kogo druku ta ïh lrksika, „Aktual’nì problemi ukraïns’koï lingvistiki. Teriâ ì praktika”, z. 6, s. 64–74.
Likowski Edmund (1906), Dzieje kościoła unickiego na Litwie i Rusi w XVIII i XIX wieku, Skład główny w Księgarni Gebethnera i Wolffa, Warszawa.
Łużny Ryszard, Ziejka Franciszek, Kępiński Andrzej, red. (1994), Unia brzeska: geneza, dzieje i konsekwencje w kulturze narodów słowiańskich, Drukarnia UJ, Kraków.
Walczak Bogdan (2009), Język polski wśród języków Europy dawniej i dziś, „Studia Językoznawcze”, z. 8, s. 167–176.
Wereda Dorota (2013), Biskupi unickiej metropolii kijowskiej w XVIII wieku, Werset, Siedlce–Lublin.
Žovtobrûh Mihajlo, Rusanìvs’kij Vitalìj, Sklârenko Vìtalìj, red. (1979) Istorìâ ukraïns’koìï movi Fonetika, Naukova dumka, Kiïv.
Žurauskì Arkadz’, red. (1988), Mova belaruskaj pìsmennascì XIV–XVIII stst, Navuka ì tèhnìka, Mìnsk.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).