Zróżnicowanie ekstensji tekstowej fonetycznych form obocznych w Księgach o gospodarstwie Piotra Krescentyna z 1549 roku
PDF

Słowa kluczowe

Polish language of the 16th century
16th-century printed material
linguistic variance
language norm
historical phonetics

Jak cytować

Osiewicz, M. (2014). Zróżnicowanie ekstensji tekstowej fonetycznych form obocznych w Księgach o gospodarstwie Piotra Krescentyna z 1549 roku. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 21(1), 75–94. https://doi.org/10.14746/pspsj.2014.21.1.5

Abstrakt

The article is a continuation of studies concerning textual differences in distribution of variant phonetic forms. The analysis covers the forms being a part of four variances: jestli // jesli, -mdl- // -mgl-, miedzy // między and -mieszk- // -mięszk-. Different textual distribution of the studied forms proved to be significant – not only revealed the segmentation of text known from previous analysis (graphical and phonetic), but also 3 new, previously unknown text boundaries extending between the columns 510/511, 591/592 and 612/613. The strongest relationship with the job of a compositor is indicated by textual repartition of forms belonging to two variances: miedzy // między i jestli // jesli. With regard to the analysed forms the central part Cresc is most standardized, contained in the columns 138-384, whereas the most progressive (containing the greatest number of progressive variants) – is the section of text including the columns 381a–R10v. The completed study has also demonstrated that the boundary between the cluster Q and R established by Kazimierz Piekarski on the basis of a typographical analysis is also the boundary of occurrence of certain phonetic phenomena.
https://doi.org/10.14746/pspsj.2014.21.1.5
PDF

Bibliografia

A. Bańkowski, Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1, Warszawa 2000.

I. Bajerowa, Zmiany fleksji zaimków w XIX-wiecznej polszczyźnie ogólnej (normalizacja i przekształcenia normy), „Język Polski” 60, 1980.

I. Bajerowa, Znaczenie wariancji w ewolucji języka ogólnego, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 40, 1986.

M. Bargieł, Cechy dialektyczne polskich zabytków rękopiśmiennych pierwszej połowy XVI wieku, Wrocław 1969.

W. Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005.

Drukarze dawnej Polski. Od XV do XVIII wieku, t. 1: Małopolska, cz. 1: Wiek XV–XVI, red. A. Kawecka-Gryczowa, Wrocław 1983.

A. Heinz, Pojęcie i rola wariantu językowego, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 1974, t. 32.

T. Lisowski, Polszczyzna początku XVI wieku. Problemy wariantywności i normalizacji fonetyki i fleksji, Poznań 1999.

J. Migdał, O języku Andrzeja Glabera z Kobylina. Studium normalizacji polszczyzny wczesnorenesansowej, Poznań 1999.

M. Osiewicz, Deszcza czy deszczu? Kilka uwag o pewnym «wypadku» zecerskim i o płynącej z niego nauce, „Język Polski” 93, 2013, z. 1.

M. Osiewicz, Oboczność mię cię się // mie cie sie w Księgach o gospodarstwie Piotra Krescentyna z 1549 roku, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 2013, t. 20 (40), z. 1.

M. Osiewicz, Wariantywność i normalizacja Ksiąg o gospodarstwie Piotra Krescentyna z 1549 roku. Studium przypadku, Poznań 2013.

M. Osiewicz, Wariantywność leksemów w zakresie nieseryjnych zmian fonetycznych w listach polskich z I połowy XVI wieku, Poznań 2007.

M. Osiewicz, Wariantywność w zakresie realizacji grup spółgłoskowych w listach polskich z pierwszej połowy XVI wieku (kontynuanty połączeń *sŕ, *zŕ, *žŕ, *-(s)tьc-, *-(z)dьc- oraz grupy (-)vš-, (-)xv-, -dl-), „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” 16 (36), 2010.

M. Osiewicz, Wpływ zecera na ukształtowanie graficzno-językowe tekstu drukowanego. Uwagi wstępne do analizy Ksiąg o gospodarstwie z 1549 r., „LingVaria” 2012, t. 2 (14).

A. Pankowicz, Najstarszy polski druk z zakresu gospodarstwa wiejskiego (Piotr Krescentyn, Księgi o gospodarstwie..., Kraków 1549 r.), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Historia Rolnictwa” 150, 1979, z. 4.

K. Piekarski, Miscellanea bibliograficzne, „Przegląd Biblioteczny” 1930, t. 4, z. 4.

Piotra Creſcentyna Kxięgi o goſpodarſtwie, y o opatrzeniu rozmnożenia rozlicżnych pożytkow, każdemu ſtanowi potrzebne (sygn. oryginału: Cim.F.4078; sygn. mikrofilmu: Mf 4935; Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, oai:www.wbc.poznan.pl:45451).

W.R. Rzepka, Demorfologizacja rodzaju w liczbie mnogiej rzeczowników w polszczyźnie XVI–XVIII wieku, Poznań 1985.

W.R. Rzepka, W. Wydra, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 1984.