Abstrakt
Imitation jewellery, also known as “secondary gems”, has been people’s companion from antiquity. Its representative objects, however, have rarely been assigned their individualised proper names – thesauronyms. As an answer to the appeal of Polish art historians and museologists: Ewa Letkiewicz, Katarzyna Kluczwajd, Monika Paś and Dorota Zahel, this study is an attempt at a linguistic and culturological presentation of thesauronyms that signify: a pair of earrings, collar, ring, fur fastener clip, necklaces, brooches, duette brooches, jewellery series, collections, lines, sets, limited edition. The attention is also drawn to the specificity of thesauronyms distinguishing similar jewellery items and thesauronyms denoting many various and completely different referents. Moreover, motivation analysis, semantic and motivation analysis, and structural analysis of the names of imitation jewellery names has been conducted. The findings allowed for redefining, verifying, supplementing and extending the term thesauronym.
Bibliografia
Bańko Mirosław, red. (2000), Inny słownik języka polskiego PWN, t. 1–2, Warszawa.
Fijałkowski Sławomir (2013), Tu i teraz – o awangardowym wizerunku bursztynu. Affluenza – obiecujący początek końca pandemii, w: Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce. Biżuteria w Polsce, t. 14: Elitarna fascynacja czy nieoceniony element obrazu sztuki polskiej, red. Katarzyna Kluczwajd, Toruń, s. 115–118.
Fyson Nance (1996), Klejnoty świata, przeł. Jerzy Korpanty, Warszawa.
Gajda Stanisław (2005), Język – językoznawstwo – polonistyka, w: Polonistyka w przebudowie, t. 1: Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja. Zjazd Polonistów. Kraków 22–25 września 2004, red. Małgorzata Czermińska, Kraków, s. 28–39.
Gałkowski Artur (2011), Chrematonimy w funkcji kulturowo-użytkowej. Onomastyczne studium porównawcze na materiale polskim, włoskim, francuskim, Łódź.
Kluczwajd Katarzyna (2006), Wstęp, w: Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce, t. 6: Treści, teksty, przesłania. Biżuteria w Polsce, red. Katarzyna Kluczwajd, Toruń, s. 6–7.
Kubalska-Sulkiewicz Krystyna, red. (2011), Słownik terminów artystycznych i architektonicznych, Warszawa.
Letkiewicz Ewa (2015), Wczesna biżuteria z plastiku (1850–1950). Zarys problematyki, w: Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce, t. 15: Od klejnotów królewskich po biżuterię ubogą. O biżuterii w Polsce, red. Katarzyna Kluczwajd, Toruń, s. 73–79.
Miller Judith (2014), Biżuteria. Historia, projektanci, kolekcje, przeł. Roman Palewicz, Warszawa.
Paś Monika (2019), Biżuteria czy wyroby biżuteryjno-podobne? Zbiór biżuterii z tworzyw sztucznych w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie – charakterystyka kolekcji, w: Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce. Biżuteria w Polsce, t. 17: Konteksty, zbiory, ekspozycje, red. Katarzyna Kluczwajd, Toruń, s. 73–75.
Sieradzka Anna (2003), Malowane klejnoty. Biżuteria Polek w 2. połowie XVII wieku w świetle ikonografii portretowej, w: Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce. Biżuteria w Polsce, t. 4: Amulet, znak, klejnot, red. Katarzyna Kluczwajd, Toruń, s. 51–55.
Sobol Elżbieta, red. (1996), Słownik wyrazów obcych. Wydanie nowe, Warszawa.
Sobol Elżbieta, red. (2004), Ilustrowany słownik języka polskiego, Warszawa.
Węgorowska Katarzyna (2001), Gemmonimia i gemmonimy. Kilka uwag o nazwach własnych kamieni szlachetnych i niektórych minerałów, „Onomastica”, t. 46, s. 291–302.
Węgorowska Katarzyna (2003), Tezauronimia i tezauronimy. Kilka uwag o nazwach własnych klejnotów, w: Metodologia badań onomastycznych, red. Maria Biolik, Olsztyn, s. 629–638.
Węgorowska Katarzyna (2012), Kamienie i klejnoty w języku, kulturze, sztuce, Warszawa – Zielona Góra.
Węgorowska Katarzyna (2019), Od Gorgony do Kolberga. Świat korali/koralowców w polszczyźnie. Rzecz lit(h)olingwistyczno-kulturologiczna, Zielona Góra.
Węgorowska Katarzyna, Biżuteria w języku, kulturze, sztuce. Rzecz leksykalno-kulturologiczna (w druku).
Zahel Dorota (2019), Biżuteria z metali nieszlachetnych i tworzyw sztucznych w zbiorach Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej: wybrane przykłady i zagadnienia, w: Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce. Biżuteria w Polsce, t. 17: Konteksty, zbiory, ekspozycje, red. Katarzyna Kluczwajd, Toruń , s. 67–72.
Licencja
Autorzy
Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do utworu publikowanego w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym umową autorską, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób, ani innych praw osób trzecich, w tym dóbr osobistych.
Autor(zy) zachowują pełne prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem, udzielając Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji CC BY-ND 4.0 Międzynarodowe na korzystanie z utworu bez ograniczeń terytorialnych przez czas nieokreślony na określonych umową autorską polach eksploatacji.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).