Słowa kluczowe
dimensional diagnosis
developmental diagnosis
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 196
Liczba pobrań: 570
Abstrakt
Asperger syndrome has been included in the common category of autistic disorders in current medical classifications. In spite of that, there are still some researches allowing us to see the differences in the structure and functioning of the brains of people with autism and Asperger syndrome. Differentiation at the level of diagnosis is important because of the different educational and therapeutic needs of children with autism and AS. This paper presents the concept of dimensional case assessment of children with Asperger syndrome. The dimensional approach allows for viewing the disorder multidimensionally, taking into account the severity of the phenomenon and in connection with other factors, not only other disorders, which significantly reduces the omission of non-prototypical cases in diagnoses and accelerates the use of therapeutic measures. It is necessary because of the low effectiveness of the diagnostic categorical approach.
Bibliografia
Bokus Barbara, Shugar Grace W., red. (2007), Psychologia języka dziecka, przeł. Ewa Haman i in., Gdańsk.
Bishop Dorothy V.M. (2014), Ten Questions about Terminology for Children with Unexplained Language Problems, „International Journal of Language & Communication Disorders”, nr 4, s. 381–415. DOI: https://doi.org/10.1111/1460-6984.12101
Chojnicka Izabela, Płoska Rafał (2012), Polska wersja wywiadu do diagnozowania autyzmu ADI-R (Autism Diagnostic Interview – Revised), „Psychiatria Polska”, nr 2, s. 249–259.
Cieszyńska Jagoda (2010), Wczesna diagnoza i terapia zaburzeń autystycznych. Metoda krakowska, Kraków.
Cieszyńska-Rożek Jagoda (2013), Metoda Krakowska wobec zaburzeń rozwoju dzieci. Z perspektywy fenomenologii neurobiologii i językoznawstwa, Kraków.
Cieszyńska-Rożek Jagoda, Korendo Marta (2018), Metoda krakowska – techniki diagnozy, stymulacji i terapii zaburzeń rozwoju dzieci, w: Metody terapii logopedycznej, red. Aneta Domagała, Urszula Mirecka, Lublin, s. 91–120.
Cieszyńska-Rożek Jagoda, Korendo Marta (2021), Dymensjonalna diagnoza rozwoju dzieci, Kraków.
The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (2013), red. American Psychiatric Association, wyd. 5, Washington. DOI: https://doi.org/10.1176/appi.books.9780890425596
Duffy Frank i in. (2013), The Relationship of Asperger’s Syndrome to Autism. A Preliminary EEG Coherence Study, „Current Controversions in Psychiatry”, nr 11. DOI: https://doi.org/10.1186/1741-7015-11-175
Eliot Lise (2010), Co się tam dzieje? Jak rozwija się mózg i umysł w pierwszych pięciu latach życia, przeł. Andrzej Jankowski, Warszawa.
Faridi Farnaz, Khosrowabadi Reza (2017), Behavioral, Cognitive and Neural Markers of Asperger Syndrome, „Basic and Clinical Neuroscience”, nr 5, s. 349–360. DOI: https://doi.org/10.18869/nirp.bcn.8.5.349
Grandin Temple, Panek Richard (2016), Mózg autystyczny. Podróż w głąb niezwykłych umysłów, przeł. Krzysztof Mazurek, Kraków.
Hauswald Anne i in. (2013), MEG Premotor Abnormalities in Children with Asperger’s Syndrome. Determinants of Social Behavior?, „Developmental Cognitive Neuroscience”, nr 5, s. 95–105. DOI: https://doi.org/10.1016/j.dcn.2013.02.002
Korendo Marta (2013), Językowa interpretacja świata w wypowiedziach osób z zespołem Aspergera, Kraków.
Marrison James (2016), DSM-5 bez tajemnic. Praktyczny przewodnik dla klinicystów, przeł. Robert Andruszko, Kraków.
Niesbett Richard E. (2015), Geografia myślenia. Dlaczego ludzie Wschodu i Zachodu myślą inaczej?, przeł. Ewa Wojtych, Sopot.
Nielsen Jared, i in. (2014), Abnormal Lateralization of Functional Connectivity Between Language and Default Mode Regions in Autism, „Molecular Autism”, nr 5. DOI: https://doi.org/10.1186/2040-2392-5-8
Lakoff George, Johnson Mark (2020), Metafory w naszym życiu, przeł. Tomasz P. Krzeszowski, Warszawa.
Orłowska-Popek Zdzisława (2017), Programowanie języka w terapii logopedycznej na przykładzie rozwoju języka dzieci niesłyszących, Kraków. DOI: https://doi.org/10.24917/9788380840720
Paulsen Bruna i in. (2022), Autism Genes Converge on Asynchronous Development of Shared Neuron Classes, „Nature”, nr 602. DOI: https://doi.org/10.1038/s41586-021-04358-6
Rostowski Jan, Rostowska Teresa (2014), Rola systemu lustrzanych neuronów w rozwoju języka i komunikacji interpersonalnej, „Psychologia Rozwojowa”, nr 2, s. 49–65.
Spitzer Manfred (2013), Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci, przeł. Andrzej Lipiński, Słupsk.
Tomasello Michael (2002), Kulturowe źródła ludzkiego poznawania, przeł. Joanna Rączaszek, Warszawa.
Trull Timothy, Durrett Christine (2005), Categorical and Dimensional Models of Personality Disorder, „Annual Review of Clinical Psychology”, t. 1, s. 355–380. DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.clinpsy.1.102803.144009
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Marta Korendo
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).