Abstrakt
This article deals with modern Polish phraseology and one of the sources of its enrichment. The author discusses the motivation behind the idiom iść w trupa – in sports jargon ‘to fight hard, regardless of risk to the body’, literally ‘to go into the corpse’ (according to the degrees of motivation described by Andrzej Maria Lewicki). While the phrase comes from the language of sport, it has acquired a new meaning in colloquial language. In the article, the idiom’s semantic features in the sociolect and the colloquial Polish are discussed. The second part of the paper presents a few general remarks on sporting phraseology.Finansowanie
Praca naukowa finansowana ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji nr DEC-2013/09/B/HS2/01222
Bibliografia
Źródła:
Chrabałowski Dariusz, Rojek Szymon (2008), Poszła w trupa, http://www.se.pl/archiwum/posza-w-trupa_46233.html, [dostęp: 25 października 2014].
forum.mitsumaniaki.pl (2013), http://forum.mitsumaniaki.pl/viewtopic.php?p=1264252&sid=36261c9ebc42ea57a2258563c06e74d8, [dostęp: 25 października 2014].
MatkaKurka (2008), Jarosław Kaczyński prezes GKS PiS kupił lewoskrzydłowego Ryszarda Czarneckiego, dotychczas LZS Samoobrona,
http://kontrowersje.net/tresc/jaroslaw_kaczynski_prezes_gks_pis_kupil_lewoskrzydlowego_ryszarda_czarneckiego_dotychczas_lzs_, [dostęp: 25 października 2014 ].
„Menelska metoda zarzadzania długiem publicznym”. Rostowski idzie w trupa? NASZ WYWIAD z Januszem Szewczakiem (2013), http://wpolityce.pl/polityka/163828-menelska-metoda-zarzadzania-dlugiem-publicznym-rostowski-idzie-w-trupa-nasz-wywiad-z-januszem-szewczakiem, [dostęp: 25 października 2014].
naleczowianka.onet.pl (2008), http://naleczowianka.onet.pl/static,forum.html?discId=91187&threadId=51004778&discPage=62&AppID=350, [dostęp: 25 października 2014].
Narodowy Korpus Języka Polskiego (2014), nkjp.pl, [dostęp: 25 października 2014]. (Skrót: NKJP)
Niemiec pójdzie w trupa, jak radzi proboszcz (2013),
http://www.rowerymerida.pl/aktualnosci/niemiec-pojdzie-w-trupa-jak-radzi-proboszcz.html [dostęp: 25 października 1014].
Piłka ręczna – co to znaczy iść w trupa? (2012), http://www.mowimyjak.pl/newsy/sport/pika-reczna-co-to-znaczy-isc-w-trupa,29_36602.html, [dostęp: 25 października 2014].
Przejście z oleju mineralnego na półsyntetyk (2008), http://forum.opel24.com/topic/8778-przejscie-z-oleju-mineralnego-na-polsyntetyk, [dostęp: 25 października 2014].
To nie dziura budżetowa, to Rów Mariański. Nasz wybitny „Sztukmistrz z Londynu” przeszedł samego siebie i osiągnął prawdziwe Himalaje tupatu i zakłamania (2013), wpolityce.pl/.../53199-komentarze-publikacji-to-nie-dziura-budzetowa-t..., http://wpolityce.pl/forum/polityka/28-dyskusje-pod-publikacjami-dzialu-polityka/tematy/53199-komentarze-publikacji-to-nie-dziura-budzetowa-to-row-marianski, [dostęp: 25 października 2014].
Zaborski Jerzy (2015), gazeta krakowska, http://www.gazetakrakowska.pl/artykul/
,ciezki-trening-daje-satysfakcje-wiec-latem-kamila-kunka-chce-siegnac-po-
-pierwszy-solowy-medal,id,t.html?cookie=1, [dostęp: 22 kwietnia 2015].
Literatura:
Bańko Mirosław, red. (2000), Inny słownik języka polskiego, t. 1–2, PWN, Warszawa. (Skrót: ISJP)
Fliciński Piotr (2010), Sposoby pomnażania współczesnego zasobu frazeologicznego polszczyzny, w: Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria. Zagadnienia ogólne, red. Stanisław Bąba, Krzysztof Skibski, Michał Szczyszek, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 21–23.
Grabias Stanisław (2003), Język w zachowaniach społecznych, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Grabias Stanisław (2010), Środowiskowe i zawodowe odmiany języka – socjolekty, w: Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, „Wiedza o Kulturze”, Lublin, s. 235–253.
Lewicki Andrzej Maria (1982a), Problemy opracowania słownika frazeologicznego, „Biuletyn Slawistyczny”, s. 5–25.
Lewicki Andrzej Maria (1982b), O motywacji frazeologizmów, w: Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej, t. I, red. Mieczysław Basaj, Danuta Rytel, s. 33–47; przedruk w: Lewicki 2003.
Lewicki Andrzej Maria (1985), Motywacja globalna frazeologizmów. Znaczenie przenośne, symboliczne i stereotypowe, w: Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej, t. III, red. Mieczysław Basaj, Danuta Rytel, s. 7–23; przedruk w: Lewicki 2003.
Lewicki Andrzej Maria (1986), Składnia związków frazeologicznych, „Biuletyn PTJ”, z. XL, s. 75–82.
Lewicki Andrzej Maria (2003), Studia z teorii frazeologii, Leksem, Łask.
Liberek Jarosław (2010), Zmiany w zasobie frazeologicznym współczesnej polszczyzny, w: Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Teoria. Zagadnienia ogólne, red. Stanisław Bąba, Krzysztof Skibski, Michał Szczyszek, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań, s. 33–56.
Nowowiejski Bogusław (2010), Polskie słownictwo sportowe z perspektywy słowników XX wieku, „Prace Filologiczne”, t. LVIII, s. 287–302.
Nowowiejski Bogusław (2011), Współczesna polska frazeologia „sportowa” z perspektywy leksykograficznej, w: Focal Issues of Phraseological Studies, eds. Joanna Szerszunowicz, Bogusław Nowowiejski, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok, s. 129–152.
Ożdżyński Jan (1970), Polskie współczesne słownictwo sportowe, Ossolineum, Wrocław.
Ożdżyński Jan (1979), Mówione warianty wypowiedzi w środowisku sportowym, Ossolineum, Wrocław.
Saloni Zygmunt (2000), Wstęp do koniugacji polskiej, Wydawnictwo UWM, Olsztyn.
Taborek Janusz (2012), The language of sport: Some remarks on the language of football, w: Informed teaching – premises of modern foreign language pedagogy, eds. Hadrian Lankiewicz, Emilia Wąsikiewicz-Firlej, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica, Piła, s. 239–255.
Tworek Artur (2000), Język sportu – próba definicji (analiza języka polskiego i niemieckiego), w: Język trzeciego tysiąclecia: zbiór referatów z konferencji Kraków 2–4 marca 2000, red. Grzegorz Szpila, Krakowskie Towarzystwo Popularyzowania Wiedzy o Komunikacji Językowej „Tertium”, Kraków, s. 331–340.
Wielki słownik języka polskiego (2015), pod kierownictwem P. Żmigrodzkiego,
www. wsjp.pl [dostęp: 22 kwietnia 2015]
Wilkoń Aleksander (2000), Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, wyd. 2 popr. i uzup., Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice,
http://www.sbc.katowice.pl/ Content/73128/typologia_odmian_jezykowych_wyd_2.pdf, [dostęp: 22 kwietnia 2015].
Zieliński Lech (2002), Wpływ słownictwa sportowego na język polityki, w: Język trzeciego tysiąclecia II: zbiór referatów z konferencji Kraków 28 lutego – 2 marca 2002, t. 1: Nowe oblicza komunikacji we współczesnej polszczyźnie, red. Grzegorz Szpila, Krakowskie Towarzystwo Popularyzowania Wiedzy o Komunikacji Językowej „Tertium”, Kraków, s. 260–272.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).