Rada jako narzędzie perswazji w projekcie dydaktycznym O wychowaniu dzieci uchodźców Juliusza Jedlińskiego

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: sty 1, 2015
DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2015.22.2.7
Słowa kluczowe:
history of Polish language, communicative community, speech act, council, Polish schools during the Partitions of Poland

Main Article Content

Iwona Pałucka-Czerniak
Uniwersytet Zielonogórski

Abstrakt

The article presents the use of a simple genre of advice in a teaching project from the nineteenth century. The publication which is the subject of the analysis is by Julius Jedliński, and refers to the Polish national school called L’École polonaise des Batignolles in  Paris. This document certifies that emigres discussed the value of the Polish language as a determinant of Polish identity. Effective ways of teaching the children of immigrants Polish language and culture were sought. The author of the publication presented the concept of changes in the school curriculum. As a means of persuasion he primarily used advice. The reception of the proposal by Jedliński was not favourable. The analysis of responses reveals transformations in the basic block of communicative intentions of the advice, which is interpreted as an order, complaint, or even a threat. On this basis, the attention is drawn to the importance of the communicative context in the interpretation of advice. As a result of the public nature of an act of speech and the extension of the audience while maintaining the desired recipient, the decisiveness of any advice is increased and a modification of a simple genre takes place.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Pałucka-Czerniak, I. (2015). Rada jako narzędzie perswazji w projekcie dydaktycznym O wychowaniu dzieci uchodźców Juliusza Jedlińskiego. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 22(2), 129-142. https://doi.org/10.14746/pspsj.2015.22.2.7
Numer
Tom 22 Nr 2 (2015)
Dział
Studia nad polszczyzną współczesną i historyczną

Autorzy

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Użytkownicy

Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:

  • uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
  • bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w  oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.

Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Biogram autora

Iwona Pałucka-Czerniak, Uniwersytet Zielonogórski

dr Iwona Pałucka-Czerniak – Uniwersytet Zielonogórski; zainteresowania naukowe: historia języka polskiego, pragmatyka, retoryka.

Bibliografia

  1. Źródła
  2. Jedliński Juliusz (1853), O wychowaniu dzieci wychodźców w szkole narodowej polskiej w Batignolles pod Paryżem, Poznań.
  3. Klaczko Julian (1854), O Szkole Narodowej Polskiej, na Batignolles pod Paryżem: odpowiedź panu Juliuszowi Jedlińskiemu, Paryż.
  4. Klimaszewski Hipolit (1854), Protestacya H. Klimaszewskiego, Bgo dyrektora Szkoły Narodowej polskiej w Batignolles, Paryż.
  5. Klimaszewski Hipolit (1850), Kilka słów H. Klimaszewskiego przy objęciu dyrekcyi Szkoły Narodowéj Polskiéj i otwarciu w niej kursów rocznych d. 10 października 1847 w Paryżu, Paryż.
  6. Literatura
  7. Akty mowy. Zagadnienia ogólne (2014), http://www.ukw.edu.pl/download/7479/akt_mow.doc, [dostęp: 12 maja 2014].
  8. Austin John (2009), Wypowiedzi performatywne, w: Język, dyskurs, społeczeństwo. Zwrot lingwistyczny w filozofii społecznej, red. Lotar Rasiński, PWN, Warszawa, s. 188–201.
  9. Borawski Stanisław (2000), Wprowadzenie do historii języka polskiego. Zagadnienia historiozoficzne, PWN, Warszawa.
  10. Bugajski Marian (2002), Odbiorca i adresat w procesie komunikacji, w: Zielonogórskie seminaria polonistyczne 2001, red. Stanisław Borawski, Jerzy Brzeziński, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra, s. 75–90.
  11. Czajka Michał, Kamle Marcin, Sienkiewicz Witold (1995), Leksykon historii Polski, Wiedza Powszechna, Warszawa.
  12. Ficek Ewa (2012), Współczesny poradnik: próba lingwistycznej charakterystyki gatunku i jego wielorakich aktualizacji, w: Linguarum silva, t. 1: Opozycja – przeciwieństwo – kontrast w języku i w tekście, red. Barbara Mitrenga, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 151–166.
  13. Ficek Ewa (2013), Poradnik. Model gatunkowy i jego tekstowe realizacje, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
  14. Gogolewski Edmond (1998), Szkolnictwo polskie we Francji (1833-1990), przeł. Stefan Kaufman i Justyna Łukaszewicz, Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, Wrocław.
  15. Grzegorczykowa Renata (1991), Problem funkcji języka i tekstu w świetle teorii aktów mowy, „Język a Kultura”, t. 3, red. Jerzy Bartmiński, Renata Grzegorczykowa, s. 11–28.
  16. Grzegorczykowa Renata (2010), Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, PWN, Warszawa.
  17. Ihnatowicz Ireneusz, Mączak Antoni, Zientara Benedykt, Żarnowski Janusz (1979), Społeczeństwo polskie od X do XX wieku, Książka i Wiedza, Warszawa.
  18. Kalisz Roman (1993), Pragmatyka językowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
  19. Klaczko Julian (2014), http://www.sztetl.org.pl/pl/person/41,julian-klaczko, [dostęp: 1 czerwca 2014]
  20. Konarski Stanisław (1966–1967), http://ipsb.tymczasowylink.pl/index.php/a/hipolit-klimaszewski, [dostęp: 2 września 2014].
  21. Korolko Mirosław (1990), Sztuka retoryki, Wiedza Powszechna, Warszawa.
  22. Lipczuk Ryszard (2000), O wielości i wieloznaczności terminów (na przykładzie klasyfikacji aktów mowy), „Acta ac Communitas”, nr 9, s. 169–176.
  23. Program Szkoły Narodowej dla dzieci wychodźców polskich (1841), Drukarnia Malude i Renou, Paryż, http://www.sbc.org.pl/dlibra/doccontent?id=11425&from=FBC, [dostęp: 28 marca 2014]. (Skrót: PSN)
  24. Seweryn Gałęzowski (2014), http://literat.ug.edu.pl/jez/020.htm, [dostęp: 1 marca 2014].
  25. Vologdina Tatjana (2010), Pory roku Donelaitisa jako poradnik godnego życia, w: Dobra rada nie zawada. Rady, porady, poradniki w języku, literaturze i kulturze, red. Waldemar Żarski, Bogumiła Staniów, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koszalinie, Koszalin, s. 165–177.
  26. Wierzbicka Anna (1973), Akty mowy, w: Semiotyka i struktura tekstu: studia poświęcone VII Międzynarodowemu Kongresowi Slawistów Warszawa 1973, red. Maria Renata Mayenowa, Ossolineum, Wrocław, s. 201–219.
  27. Wierzbicka Anna (1983), Genry mowy, w: Tekst i zdanie: zbiór studiów, red. Teresa Dobrzyńska, Elżbieta Janus, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, s. 125–137.
  28. Wierzbicka Anna (1999), Język – umysł – kultura, PWN, Warszawa.
  29. Wilkoń Aleksander (1982), Język mówiony a pisany, „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego”, nr 528, Socjolingwistyka, t. 4, s. 19–33.
  30. Witek Maciej (2014), Akty mowy, http://www.academia.edu/2574733/Akty_mowy, [dostęp: 12 maja 2014].
  31. Wojtak Maria (2004), Gatunki prasowe, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2004.
  32. Wojtak Maria (2008), Genologia tekstów użytkowych, w: Polska genologia lingwistyczna, red. Danuta Ostaszewska, Romuald Cudak, PWN, Warszawa, s. 339–352.
  33. Zdunkiewicz-Jedynak Dorota (1993), Akty mowy, w: Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, „Wiedza o Kulturze”, Wrocław, s. 259–270.
  34. Ziomek Jerzy (2000), Retoryka opisowa, wyd. 2, Ossolineum, Wrocław.
  35. Żarski Waldemar (2006), Genre, gatunek, wzorzec gatunkowy, typ, rodzaj... czyli o odmiennym rozumieniu podobnych terminów, „Rozprawy Komisji Językowej WTN”, t. 33, s. 179–186.
  36. Żarski Waldemar (2008), Książka kucharska jako tekst, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
  37. Żarski Waldemar (2010), Wzorzec gatunkowy polskich poradników kucharskich i jego uwarunkowania tekstowe, w: Dobra rada nie zawada. Rady, porady, poradniki w języku, literaturze i kulturze, red. Waldemar Żarski i Bogumiła Staniów, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koszalinie, Koszalin, s. 201–219.