“Into Memory It Is Engraved – In Memory It Is Treasured – From Memory It Fades”. On the Perception of Memory in Conversations With Witnesses of History on the Example of the Archives of the Warsaw Rising Museum
PDF

Słowa kluczowe

memory
witness account of history
linguistic image of the world
discourse
collective memory

Jak cytować

Przyklenk, J. (2023). “Into Memory It Is Engraved – In Memory It Is Treasured – From Memory It Fades”. On the Perception of Memory in Conversations With Witnesses of History on the Example of the Archives of the Warsaw Rising Museum. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 30(1), 121–139. https://doi.org/10.14746/pspsj.2023.30.1.7

Liczba wyświetleń: 100


Liczba pobrań: 84

Abstrakt

The aim of this article is to discuss the ways in which memory is perceived in genologically homogeneous texts. The subject of the research is the word pamięć (ang. “memory”) recalled by a witness of history or by a person interviewing him/her. The texts constituting the Oral History Archive of the Warsaw Rising Museum were the source of the analyses. The linguistic view of the phenomenon of memory made use of such concepts as the linguistic image of the world, the assumption of the genological and discursive specificity of each text, and collective memory. It was established that the use of the word memory by both the questioners and the narrators indicates its receptacle character, i.e. seeing memory as a place where elements of the past are stored, with the image of memory in the narrators’ account being dynamised. The second of the meanings is also actualised in the statements of the narrators, capturing memory as a specific capacity of the human mind, which the veterans subject to metareflection, assessing it as good, weak or incomplete. They recognise its malleable and changeable character. Witnesses also use the word memory in a third meaning, i.e. to recall the memory of past persons or events in order to honour them.

https://doi.org/10.14746/pspsj.2023.30.1.7
PDF

Bibliografia

AHM – Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego, https:// www.1944.pl/archiwum-historii-mowionej.html [access: 1 June 2022].

CLARIN-PL – Common Language Resources & Technology Infrastructure – https:// clarin-pl.eu/ [access: 1 June 2022].

SEJP – Boryś Wiesław (2005), Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.

WSJP PAN – Żmigrodzki Piotr, red., Wielki słownik języka polskiego PAN, Kraków, http:// www.wsjp.pl [access: 1 June 2021].

Anusiewicz Janusz, Dąbrowska Anna, Fleischer Michael (2000), Językowy obraz świata i kultura. Projekt koncepcji badawczej, in: Językowy obraz świata i kultura, ed. Anna Dąbrowska, Janusz Anusiewicz, Wrocław, pp. 11–44.

Bartmiński Jerzy (2009), Językowe podstawy obrazu świata, Lublin.

Brzozowska Małgorzata (2009), Etymologia a konotacja słowa. Studia semantyczne, Lublin.

Chlebda Wojciech (2011), Szkice do językowego obrazu pamięci. Pamięć jako wartość, “Etnolingwistyka”, no. 23, pp. 83–98.

Chlebda Wojciech (2018), Pamięć a język. Zarys relacji, in: Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodyczne, ed. Waldemar Czachur, Warszawa, pp. 56–67. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323530077.pp.56-68

Czachur Waldemar (2018), Lingwistyka pamięci. Założenia, zakres badań i metody analizy, in: Pamięć w ujęciu lingwistycznym. Zagadnienia teoretyczne i metodyczne, ed. Waldemar Czachur, Warszawa, pp. 7–55. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323530077.pp.7-55

Ciesek-Ślizowska Bernadetta, Duda Beata, Sujkowska-Sobisz Katarzyna (2020), Władza nad dyskursem w narracji wspomnieniowej: przypadek Archiwum Historii Mówionej, “Tekst i Dyskurs”, no. 13, pp. 63–79. DOI: https://doi.org/10.7311/tid.13.2020.04

Duda Beata, Ficek Ewa (2020), Kolokacje pronominalne jako źródło tożsamościowych odniesień (na materiale relacji świadków powstania warszawskiego), “Poznańskie Studia Polonistyczne, Seria Językoznawcza”, no. 2, pp. 9–32. DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2020.27.2.1

Kurkowska-Budzan Marta (2011), Informator, świadek historii, narrator – kilka wątków epistemologicznych i etycznych “oral history”, “Wrocławski Rocznik Historii Mówionej”, no. 1, pp. 9–34. DOI: https://doi.org/10.26774/wrhm.5

Machálek Tomáš (2020), KonText: Advanced and Flexible Corpus Query Interface, in: Proceedings of the 12th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC 2020), Marseille, 11–16 May 2020, ed. Nicoletta Calzolari et al., Paris, pp. 7003–7008.

Pajdzińska Anna (2004), Niepamięć – córka niedbalstwa?, in: Studia nad polszczyzną współczesną i historyczną. Prace dedykowane Profesorowi Stanisławowi Bąbie w 65-lecie urodzin, ed. Jarosław Liberek, Poznań, pp. 229–236.

Pajdzińska Anna (2007), Pamięć jako wartość, in: Człowiek wobec wyzwań współczesności. Upadek wartości czy walka o wartość?, ed. Jan Mazur, Agata Małyska, Katarzyna Sobstyl, Lublin, pp. 253–261.

Przyklenk Joanna (2022), Kiedy obcy jest blisko. “Obcy” w relacjach świadków historii na materiale archiwum Muzeum Powstania Warszawskiego, in: Bliskie otoczenie człowieka. Leksyka, teksty, dyskursy, ed. Magdalena Hawrysz, Magdalena Jurewicz-Nowak, Irmina Kotlarska, Zielona Góra, pp. 97–111.

Szpociński Andrzej (2006), Formy przeszłości a komunikacja społeczna, w: Przeszłość jako przedmiot przekazu, ed. Andrzej Szpociński, Piotr Tadeusz Kwiatkowski, Warszawa, pp. 7–67.

Wierzbicka Anna (2007), Is “Remember” a Universal Human Concept? “Memory” and Culture, in: The Language of Memory in a Crosslinguistic Perspective, ed. Mengistu Amberber, Amsterdam–Philadelphia, pp. 13–39. DOI: https://doi.org/10.1075/hcp.21.04wie

Witosz Bożena (2003), Schematy, wzorce tekstowe, gatunki mowy… O kategoryzacji, kategoriach wypowiedzi językowych i ich modelowaniu, “Przestrzenie Teorii”, no. 2, pp. 89–102. DOI: https://doi.org/10.14746/pt.2003.2.6