Słowa kluczowe
lexeme
definition
history
Polish language
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 23
Liczba pobrań: 14
Abstrakt
The work presented here focuses on the meaning of the word and term łąka (meadow) in the Polish language, with its examination based on contemporary and historical lexical and encyclopaedic sources. An analysis of this lexeme has been broadened by the study of related words, e.g.: pastwisko (pasture), łęg (demonstrating two meanings in Polish: a marshy meadow and a riparian forest), hala (a mountain glade in the sense of alpage), and polana (a glade). Contemporary definitions have been compared to those present in history, and represented in relevant historical sources. The comparison allowed the author to trace the changes in general meaning and in (overlapping) meaning areas. The research demonstrates that the word łąka has got a rather long history (the sources elaborated on by Słownik staropolski [Old-Polish dictionary] prove that the word first appeared in 1270), and it is still vivid and up-to-date. Evidence shows that the distinct features of the word łąka, represented in relevant lexicography, have been shaped by spatial, environmental and land-management connotations.
Bibliografia
NKJP – Narodowy Korpus Języka Polskiego, https://nkjp.pl [dostęp: 14 stycznia 2024].
EP PWN – Kryszewski Włodzimierz, red. (1983–1987), Encyklopedia powszechna PWN, wyd. 2, t. 1–4, Warszawa.
EPO – Orgelbrand Samuel (1898–1912), Encyklopedja powszechna z ilustracjami i mapami, t. 1–18, Warszawa.
ESJP – Bańkowski Andrzej (2000), Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1–2, Warszawa.
ESXVII – Gruszczyński Włodzimierz, red., Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku, https://sxvii.pl/ [dostęp: 14 stycznia 2024].
EUT – Michalski Stanisław Franciszek, Gomulicki Juliusz Wiktor (1927–1939), Encyklopedia powszechna Ultima Thule, t. 1–9, Warszawa.
GS – Wanda Decyk-Zięba, Stanisław Dubisz, red. (2008), Glosariusz staropolski. Dydaktyczny słownik etymologiczny, Warszawa. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323517078
IET – Stanisław Lam, red. (1926–1928), Ilustrowana encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego, t. 1–5, Warszawa.
ILP – Kąś Józef (2015–2019), Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej, Bukowina Tatrzańska–Nowy Sącz–Nowy Targ (t. 1–2), Bukowina Tatrzańska–Nowy Targ (t. 3), Kraków (t. 4), Nowy sącz (t. 5–12).
ISJP – Bańko Mirosław, red. (2000), Inny słownik języka polskiego, t. 1–2, Warszawa.
L – Linde Samuel Bogumił (1854–1860), Słownik języka polskiego, t. 1–6, wyd. 2, Lwów.
NEP PWN – Petrozolin-Skowrońska Barbara, red. (1994–1996), Nowa encyklopedia powszechna PWN, t. 1–6, Warszawa.
PSE – Mańczak Witold (2017), Polski słownik etymologiczny, Kraków.
PSWP – Zgółkowa Halina, red. (1994–2005), Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, t. 1–50, Poznań.
SB – Alicja i Jerzy Szweykowscy, red. (2003), Słownik botaniczny, Warszawa.
SEBrü – Brückner Aleksander (1993), Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa.
SEJP – Boryś Wiesław (2005), Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
SESław – Sławski Franciszek (1952–1982), Słownik etymologiczny języka polskiego, t. 1–5, Kraków.
SGP – Renata Kucharzyk, red. (1979–2023), Słownik gwar polskich, t. 1–10, Kraków.
SJAM – Górski Konrad, Hrabec Stefan, red. (1962–1983), Słownik języka Adama Mickiewicza, t. 1–11, Wrocław.
SJPDor – Doroszewski Witold, red. (1958–1969), Słownik języka polskiego, t. 1–11, Warszawa.
SJPDun – Dunaj Bogusław, red. (1996), Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa.
SJPLehr – Lehr-Spławiński Tadeusz, red. (1938–1939), Słownik języka polskiego, Warszawa.
SJPSiek – Siekierska Krystyna, red. (1996–2004), Słownik języka polskiego XVII i 1. połowy XVIII wieku, t. 1, z. 1–5, Kraków.
SJPSzym – Mieczysław Szymczak, red. (1992), Słownik języka polskiego PWN, t. 1–3, Warszawa.
SŁŚ – Weyssenhoff-Brożkowa Krystyna, Plezia Marian, red. (1953–2021), Słownik łaciny średniowiecznej w Polsce, t. 1–8, Kraków.
SPJK – Kucała Marian, red. (1994–2012), Słownik polszczyzny Jana Kochanowskiego, t. 1–5, Kraków.
SPXVI – Mayenowa Maria Renata i in., red. (1966–), Słownik polszczyzny XVI wieku, t. 1–37, Wrocław–Warszawa.
SSS – Gerard Labuda, Zdzisław Stieber, red. (1970–1996), Słownik starożytności słowiańskich, t. 1–8, Wrocław.
SStp – Stanisław Urbańczyk (red.), Słownik staropolski, t. 1–11, Wrocław.
SW – Karłowicz Jan, Kryński Adam, Niedźwiedzki Władysław, red. (1900–1927), Słownik języka polskiego, t. 1–8, Warszawa.
SWil – Zdanowicz Aleksander i in. (1861), Słownik języka polskiego, t. 1–2, Wilno.
SWJ PPR – Sikorska-Michalak Anna, Wojniłko Olga, red. (1998), Słownik współczesnego języka polskiego, t. 1–2, Warszawa.
USJP – Dubisz Stanisław, red. (2003), Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 1–4, Warszawa.
WEP – Pietkiewicz Antoni, Krzywicki Ludwik, Rulikowski Mieczysław, red. (1890–1914), Wielka encyklopedya powszechna ilustrowana, t. 1–55, Warszawa.
WEP PWN – Wojnowski Jan, red. (2001–2005), Wielka encyklopedia PWN, t. 1–31, Warszawa.
WSEH – Długosz-Kurczabowa Krystyna, red. (2009), Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, Warszawa.
WSJP PAN – Żmigrodzki Piotr, red., Wielki słownik języka polskiego PAN, Kraków, http://www.wsjp.pl [dostęp: 14 stycznia 2024].
WSJPDub – Dubisz Stanisław, red. (2018), Wielki słownik języka polskiego PWN, Warszawa, t. 1–5.
Bury-Zaleska Jadwiga, Prończuk Józef (1954), Projekt typologicznego podziału łąk polskich na niżu, „Postępy Nauki Rolniczej”, nr 4, s. 51–70.
Bury-Zaleska Jadwiga (1937), Studia łąkoznawcze w dolinie rzeki Narwi na odcinku Biebrza – Supraśl, przeprowadzone przez Białostocką Izbę Rolniczą w związku z projektem regulacji Rzeki Narwi, „Łąka i Torfowisko”, nr 10, s. 48–52.
Dubisz Stanisław (2011), Rozwój polskiego języka naukowego – uwagi porządkujące, „Poradnik Językowy”, nr 5, s. 5–20.
Grynia Maria, red. (1995), Łąkarstwo, Poznań.
Hejcman Michal i in. (2013), Origin and History of Grasslands in Central Europe – A Review, „Grass and Forage Science”, nr 3, s. 345–363. DOI: https://doi.org/10.1111/gfs.12066
Janicki Kamil (2023), Cywilizacja Słowian. Prawdziwa historia największego ludu Europy, Poznań.
Jankowiak Lucyna Agnieszka (2020), O kryteriach wyodrębniania terminów z XVI-wiecznych tekstów, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, nr 2, s. 33–52. DOI: https://doi.org/10.14746/pspsj.2020.27.2.2
Kruse Alexandra i in. (2023), Country Perspectives on Hay-Making Landscapes as Part of the European Agricultural Heritage, „Land”, nr 9, 1694. DOI: https://doi.org/10.3390/land12091694
Mickiewicz Adam (2012), Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie, oprac. Stanisław Pigoń, Wrocław.
Musiał Kamila (2016), Łąka i jej flora w gospodarstwach rolnych jako motyw literacki, „Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych”, nr 3, s. 85–97. DOI: https://doi.org/10.15576/PDGR/2016.3.85
Walczak Bogdan (2011), Co to są „dawne słowa”?, „Studia Językoznawcze”, t. 10, s. 321–329.
Zarzycki Jan, Korzeniak Joanna (2013), Łąki w polskich Karpatach – stan aktualny, zmiany i możliwości ich zachowania, „Roczniki Bieszczadzkie”, t. 21, s. 18–34.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Barbara Bożętka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do utworu publikowanego w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym umową autorską, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób, ani innych praw osób trzecich, w tym dóbr osobistych.
Autor(zy) zachowują pełne prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem, udzielając Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji CC BY-ND 4.0 Międzynarodowe na korzystanie z utworu bez ograniczeń terytorialnych przez czas nieokreślony na określonych umową autorską polach eksploatacji.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).