On the Stylistics and Translation Techniques of Mikołaj Rej’s Metrical Psalms
Journal cover , volume 31, no. 2, year 2024
PDF

Keywords

Mikolaj Rej
metrical psalms
translation techniques
stylistics

How to Cite

Kowalska, D. (2024). On the Stylistics and Translation Techniques of Mikołaj Rej’s Metrical Psalms. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza, 31(2), 129–145. https://doi.org/10.14746/pspsj.2024.31.2.8

Number of views: 26


Number of downloads: 18

Abstract

This analysis focuses on three of Rej’s earliest metrical translations of the psalms, composed before 1543: Psalm 85, Psalm 113 and Psalm 116, which were originally published as loose prints. The study aims to identify the characteristic features of Rej’s translation approach, with particular attention to those passages in the metrical psalms where the translator introduces semantic changes compared to the original text of the Vulgate. The article highlights the primary directions of these modifications, especially in relation to Rej’s subsequent work on the prose paraphrase of Psałterz (the Psalter). Comparative lexical analysis reveals that Rej frequently makes semantic alterations to update the content of the psalms. He also introduces amplifications to render the texts more concrete and to evoke a stronger emotional response from the readers. These techniques are similarly evident in his later prose paraphrase, Psałterz Dawidowy (the Psalter of David) (1543). The analysis thus illustrates the development and evolution of Rej’s editorial techniques as a translator.

https://doi.org/10.14746/pspsj.2024.31.2.8
PDF

References

V—Weber Robert, ed. (1975), Biblia Sacra iuxta Vulgatam versionem Stuttgart, https://tinyurl.com/t4atp4pm [accessed: 15 July 2023].

C—Campensis Ioannes (1532), Psalmorum omnium iuxta Hebraicam veritatem paraphrastica interpretatio, Kraków, https://tinyurl.com/t6mf2657 [accessed: 10 July 2023].

RPs85—Rej Mikołaj (1550), Psalm Dawidow LXXXV: Inclina Domino aurem tuam, Kraków, https://tinyurl.com/4nazc2r8 [accessed: 15 June 2023].

RPs113—Rej Mikołaj (1558a), Psalm Dawidow CXIII In exitu Israel de Egipto, https://tinyurl.com/559pmmr8 [accessed: 15 June 2023].

RPs116—Rej Mikołaj (1558b), Psalm Dawidow CXVI Laudate Dominum omnes gentes, Kraków—Kancjonał Zamoyskich, Biblioteka Narodowa, XVI.O.274, https://tinyurl.com/2tyffz6j [accessed: 15 June 2023].

RPD—Rej Mikołaj (1543), Psałterz Dawidów, który jest prawy fundament wszytkiego pisma krześcijańskiego, teraz nowo prawie na polski język przełożon, acz nie jednakością słow, co być nie może, ale iż wżdy położenie rzeczy w każdem wierszu według łacińskiego języka sie zamyka, Kraków, https://tinyurl.com/36jyha8s [accessed: 10 September 2023].

Brückner Aleksander (1902), Psałterze polskie do połowy XVI wieku, Kraków.

Chlebowski Bronisław (1906), Najdawniejsze kancjonały protestanckie z połowy XVI w. Przyczynek do dziejów polskiej liryki religijnej, w: Pamięci Mikołaja Reja z Nagłowic 1505–1569, Lwów, p. 22–34.

Cybulski Marek (2003), Obyczaje językowe dawnych Polaków. Formuły werbalne w dobie średniopolskiej, Łódź.

Janik Michał (1923), Mikołaja Reja żywot i pisma, Kraków.

Jezierski Franciszek (1878), Psalmy i ważniejsze ich przekłady polskie, “Biblioteka Warszawska”, vol. 3, p. 173–215.

Kawecka Alodia (1926), Kancjonały protestanckie na Litwie w wieku XVI, “Reformacja w Polsce”, vol. 4, p. 128–143.

Kossowska Maria, (1968), Biblia w języku polskim, vol. 1, Poznań.

Kowalska Danuta (2013), Sztuka słowa Mikołaja Reja. Studium stylistycznojęzykowe “Psałterza Dawidowego”, Łódź. DOI: https://doi.org/10.18778/7525-818-9

Łach Stanisław (1990), Księga Psalmów, Poznań.

Maciuszko Janusz (2002), Zapomniany teolog ewangelicki z XVI wieku, Warszawa.

Nowak Zbigniew (1970), Mikołaja Reja literacka służba reformacji, “Odrodzenie i Reformacja w Polsce”, vol. 15, p. 23–55.

Rostowska Irena (1970), Bibliografia dzieł Mikołaja Reja. Okres staropolski, Wrocław.

Wiszniewski Michał (1844), Historia literatury polskiej, vol. 6, Kraków.

Wojtak Maria (1999), Modlitwa ustalona—podstawowe wyznaczniki gatunku, in: W zwierciadle języka i kultury, ed. Jan Antoni Adamowski, Stanisława Niebrzegowska, Lublin, p. 129–138.