Słowa kluczowe
converseness
binary semantic opposition
National Corpus of Polish
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 24
Liczba pobrań: 11
Abstrakt
The aim of the paper is to investigate whether pairs of words connected by a semantic relation of converseness perform the same functions in contexts as strong semantic binary oppositions of other types. The following four pairs were analysed: mąż : żona (husband : wife), nauczyciel : uczeń (teacher : student), lekarz : pacjent (doctor : patient) and kupować : sprzedawać (buy : sell). A total of 800 sentences in which members of one of these four pairs co-occur were analysed. The sentences were selected from the National Corpus of Polish. The tool used for the analysis was a set of functions performed by oppositional pairs, used in recent decades in research on various European and non-European languages. In the sets of sentences, for all tested pairs of converses, a significant share of two functions was found: ancillary and coordinated – they were the same ones that had turned out to be the most frequent in previous studies on oppositions of other types. This share was larger for the kupować : sprzedawać pair than for pairs of nous.
Bibliografia
NKJP – Bańko Mirosław, Górski Rafał L., Lewandowska-Tomaszczyk Barbara, Łaziński
Marek, Pęzik Piotr, Przepiórkowski Adam i in., Narodowy Korpus Języka Polskiego, http://www.nkjp.pl [dostęp: wrzesień – listopad 2023].
Bartmiński Jerzy, Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława (2016), Miejsce opozycji w paradygmacie lingwistyki strukturalnej i kognitywno-antropologicznej, w: Opozycje jako kategoria kulturowa, red. Marzena Badach, Katarzyna Smyk, Lublin, s. 9–21.
Cruse David Alan (1995), Lexical Semantics, Cambridge.
Davies Matt (2012), A New Approach to Oppositions in Discourse: The Role of Syntactic Frames in the Triggering of Noncanonical Oppositions, „Journal of English Linguistics”, t. 40, nr 1, s. 41–73. DOI: https://doi.org/10.1177/0075424210385206
Davies Matt (2013), Oppositions and Ideology in News Discourse, London.
Deese James (1965), The Structure of Associations in Language and Thought, Baltimore.
Gheltofan Daniela (2013), Functional Categories of Antonymy in Romanian, Proceedings of the Second International Colloquium Communication and Culture in European Romania, CICCRE II/2013, Szeged., s. 328–341.
Hassanein Hamada (2018), Discourse Functions of Opposition in Classical Arabic: The Case in Ḥadīth Genre, „Lingua”, nr 201, s. 18–44. DOI: https://doi.org/10.1016/j.lingua.2017.08.009
Hassanein Hamada, Mahzari Mohammad (2021), A Taxonomy of Antonymy in Arabic: Egyptian and Saudi Proverbs in Comparison, „Open Linguistics”, nr 7, s. 200–222. DOI: https://doi.org/10.1515/opli-2021-0013
Hsu Chan Chia (2015), A Syntagmatic Analysis of Antonym Co-occurrences in Chinese: Contrastive Constructions and Co-occurrence Sequences, „Corpora”, t. 10, nr 1, s. 47–82. DOI: https://doi.org/10.3366/cor.2015.0066
Hurford James R., Heasley Brendan, Smith Michael B. (2007), Semantics. A coursebook, Cambridge. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511841668
Jones Steven (2002), Antonymy: a Corpus Based Perspective, London. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203166253
Jones Steven (2006), A Lexico-syntactic Analysis of Antonym Co-occurrence in Spoken English, „Text & Talk – An Interdisciplinary Journal of Language, Discourse Communication Studies”, t. 26, nr 2, s. 191–216. DOI: https://doi.org/10.1515/TEXT.2006.009
Jones Steven (2007), ‘Opposites’ in Discourse: A Comparison of Antonym Use Across Four Domains, „Journal of Pragmatics”, nr 39, s. 1105–1119. DOI: https://doi.org/10.1016/j.pragma.2006.11.019
Jones Steven, Murphy M. Lynne (2005), Using Corpora to Investigate Antonym Acquisition, „International Journal of Corpus Linguistics”, t. 10, nr 3, s. 401–422. DOI: https://doi.org/10.1075/ijcl.10.3.06jon
Kostić Nataša (2011), Antonymous Frameworks in Serbian Written Discourse: Phrasal Contexts of Antonym Co-occurrence in Text, „Poznań Studies in Contemporary Linguistics”, t. 47, nr 3, s. 509–537. DOI: https://doi.org/10.2478/psicl-2011-0027
Kostić Nataša (2015), Antonymy in Language Use: From Core Members to Ad Hoc Couplings, „Poznań Studies in Contemporary Linguistics”, t. 51, nr 1, s. 133–161. DOI: https://doi.org/10.1515/psicl-2015-0005
Leech Geoffrey (1981), Semantics. The Study of Meaning, wyd. 2, Harmondsworth.
Lobanova Anna, Van Der Kleij Tom, Spenader Jennifer (2010), Defining Antonymy:
A Corpus-based Study of Opposites by Lexico-syntactic Patterns, „International Journal of Lexicography”, t. 23, nr 1, s. 19–53. DOI: https://doi.org/10.1093/ijl/ecp039
Lyons John (1984), Semantyka, t. 1., przeł. Adam Weinsberg, Warszawa.
Markowski Andrzej (2012), Wykłady z leksykologii, Warszawa.
Mettinger Arthur (1994), Aspects of Semantic Opposition in English, Oxford. DOI: https://doi.org/10.1093/oso/9780198242697.001.0001
Mikołajczak-Matyja Nawoja (2021), Funkcje pary leksemów mężczyzna i kobieta w zdaniach z Narodowego Korpusu Języka Polskiego i ich zastosowanie do badań nad stereotypami płci, „Prace Językoznawcze”, t. 23, nr 3, s. 115–131. DOI: https://doi.org/10.31648/pj.6840
Mohamadi Mandana Kolahduz, Famian Ali Reza Goli, Aghagolzade Ferdows, Afrashi Azita (2019), Syntactic Frameworks and Discourse Functions of Lexical Antonymy in Persian Language, „Zabanpazhuhi („Journal of Language Research)”, t. 11, nr 30, s. 149–177.
Muehleisen Victoria, Isono Maho (2009). Antonymous Adjectives in Japanese Discourse, „Journal of Pragmatics”, nr 41, s. 2185–2203. DOI: https://doi.org/10.1016/j.pragma.2008.09.037
Murphy M. Lynne (2003), Semantic Relations and the Lexicon, Cambridge. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511486494
Murphy M. Lynne, Paradis Carita, Willners Caroline, Jones Steven (2009), Discourse Functions of Antonymy: A Cross-linguistic Investigation of Swedish and English, „Journal of Pragmatics”, nr 41, s. 2159–2184. DOI: https://doi.org/10.1016/j.pragma.2008.09.040
Murphy M. Lynne., Jones Steven, Koskela Anu (2015), Signals of Contrastiveness: But, Oppositeness, and Formal Similarity in Parallel Contexts, „Journal of English Linguistics”, t. 43, nr 3, s. 227–249. DOI: https://doi.org/10.1177/0075424215591852
Palmer Frank Robert (1979), Semantics. A New Outline, Cambridge.
Rydlewski Michał (2016), Opozycja jako kategoria kulturowa w perspektywie poznańskiej szkoły kulturoznawczej. Opozycja jako wynalazek oraz element gramatyki europejskiej, w: Opozycje jako kategoria kulturowa, red. Marzena Badach, Katarzyna Smyk, Lublin, s. 23–34.
Steffens Marie (2018), Antonymic Discourse Functions and Manipulation: A Corpus Analysis of Present-day French, „Corpus Pragmatics”, t. 2, nr 3, s. 313–332. DOI: https://doi.org/10.1007/s41701-018-0036-0
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Nawoja Mikołajczak-Matyja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do utworu publikowanego w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym umową autorską, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób, ani innych praw osób trzecich, w tym dóbr osobistych.
Autor(zy) zachowują pełne prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem, udzielając Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji CC BY-ND 4.0 Międzynarodowe na korzystanie z utworu bez ograniczeń terytorialnych przez czas nieokreślony na określonych umową autorską polach eksploatacji.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).