Abstrakt
The article constitutes an attempt at a genological analysis of repertoire previews. The research material comes from the websites of dramatic and musical theatres. The methodological foundation of the study is based on findings from linguistic genre studies. The introductory section provides a description of the theatrical teaser as a media genre blending elements of informational and promotional content. Its primary purpose is to capture the audience’s attention, spark their interest and prompt action – in this case, purchasing tickets for the upcoming performance. The structural framework of the analysis is based on the composition of the examined texts. Key components include: framing elements (such as the title, list of artists involved in the production and photographs), a synopsis of the upcoming performance, a description of the historical background, an overview of the creators’ achievements, quotations from their statements and carefully-selected review excerpts. The analysis is centred on the structure of the texts, with individual segments constituting the theatre teaser also examined from pragmatic, stylistic and rhetorical perspectives. The marketing objective behind theatre announcements leads their creators to produce messages full of paradoxes, balancing between informing, intriguing and persuading, between a fixed form and originality of expression. These announcements draw on traditional models (closely resembling journalistic teasers), while simultaneously exploiting the potential of the new medium.
Bibliografia
Aida, reż. Marek Weiss-Grzesiński, Teatr Wielki w Łodzi, https://www.operalodz.com/AIDA,29,14 [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Ale kosmos, reż. Wioletta Maciejewska, Magdalena Malska, Opera Krakowska, https://opera.krakow.pl/spektakle/ale-kosmos#detailsBasicInformation [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Baron cygański, reż. Tomasz Konina, Opera w Łodzi, https://www.operalodz.com/BARON_CYGANSKI,29,30 [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Berek, czyli upiór w moherze, reż. Ewa Kasprzyk, Teatr Wielki w Łodzi, https://www.operalodz.com/BEREK_CZYLI_UPIOR_W_MOHERZE,29,557 [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Bleee…, reż. Gosia Dębska, Teatr Wielki w Poznaniu, https://opera.poznan.pl/pl/bleee-2.
Carmen, reż. Laco Adamik, Teatr Wielki w Łodzi, https://www.operalodz.com/lsb/CARMEN,392,17 [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Chopin, artysta romantyczny, insc., choreo. Partice Bart, Teatr Wielki w Warszawie, https://teatrwielki.pl/teatr/polski-balet-narodowy/repertuar-pbn/chopin-artysta-romantyczny/ [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Cztery pory miłości, reż. Wojciech Czerwiński, Teatr Polski w Warszawie, https://teatrpolski.waw.pl/pl/spektakle/spektakle_w_repertuarze?id_act=1021 [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Francja elegancja, reż. Ignacy Wiśniewski, Teatr Muzyczny w Gdyni, https://muzyczny.org/pl/spektakle/220-francja-elegancja.html [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Genialna przyjaciółka, reż. Ewelina Marciniak, Teatr Stary w Krakowie, https://stary.pl/pl/repertuar/genialna-przyjaciolka/ [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Kopciuszek, reż. Wendy Ellis Somes, Teatr Wielki w Warszawie, https://teatrwielki.pl/teatr/polski-balet-narodowy/repertuar-pbn/kopciuszek/ [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Metoda na serce. Śledztwo, reż. Katarzyna Szyngiera, Teatr Powszechny w Warszawie, https://www.powszechny.com/pl/spektakle/metoda-na-serce-sledztwo [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Na miłosnym rinngu, reż. Marek Sadowski, Teatr Muzyczny w Gdyni, https://muzyczny.org/pl/spektakle/293-na-milosnym-rinngu.html [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Opera za trzy grosze, reż. Ersan Mondtag, Teatr Stary w Krakowie, https://stary.pl/pl/repertuar/opera-za-3-grosze/ [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Pewnego długiego dnia, reż. Luk Perceval, Teatr Stary w Krakowie, https://stary.pl/pl/repertuar/pewnego-dlugiego-dnia/ [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Polak Polakowi wilkiem, reż. Marek Sadowski, Teatr Muzyczny w Gdyni, https://muzyczny.org/pl/spektakle/301-.html [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Przygody Koziołka Matołka, reż. Maksymilian Rogacki, Teatr Polski w Warszawie, https://teatrpolski.waw.pl/pl/spektakle/spektakle_w_repertuarze?id_act=952 [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Romeo i Julia (a), insc., choreo. Emil Wesołowski, Teatr Wielki w Warszawie, https://teatrwielki.pl/teatr/polski-balet-narodowy/repertuar-pbn/romeo-i-julia/ [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Romeo i Julia (b), Teatr Opole, reż. Attila Keresztes, https://teatropole.pl/spektakle/romeo-i-julia/ [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Solaris, reż. Waldemar Raźniak, Teatr Stary w Krakowie, https://stary.pl/pl/repertuar/solaris/ [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Sztuka kochania, reż. Mira Mańka, Teatr Opole, https://teatropole.pl/spektakle/sztuka-kochania/ [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Tik, tik… bum, reż. Wojciech Kępczyński, Teatr Roma, https://www.teatrroma.pl/spektakl/tik-tik-bum/ [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Włoszka w Algierze, reż. Waldemar Zawodziński, Opera Wrocławska, https://www.opera.wroclaw.pl/1/spektakl.php?_id=6074 [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Zakonnica w przebraniu, reż. Jacek Mikołajczyk, Teatr Muzyczny w Poznaniu, https://teatr-muzyczny.pl/spektakle/zakonnica-w-przebraniu/15 [dostęp: 23 sierpnia 2024].
Zmierzch długiego dnia, reż. André Hübner-Ochodlo, Teatr Nowy w Poznaniu, https://teatrnowy.pl/spektakle/zmierzch-dlugiego-dnia/ [dostęp: 23 sierpnia 2024].
PSWP – Zgółkowa Halina, red. (2002, 2004), Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, t. 35, 48, Poznań.
Buchen Hans-Jurgen (2015), Rozumienie multimodalne lub recepcja jako interakcja.
Teoretyczne i empiryczne podstawy semantycznej analizy mulimodalności, w: Lingwistyka mediów. Antologia tłumaczeń, red. Roman Opiłowski, Józef Jarosz, Przemysław Staniecki, Wrocław – Dresden, s. 79–113.
Dobrzyńska Teresa (1994), Mówiąc przenośnie… Studia o metaforze, Warszawa.
Drozdowski Artur (1998), Streszczenie jako narzędzie systematyki i wyszukiwania tekstów, w: Tekst. Analizy i interpretacje, red. Jerzy Bartmiński, Barbara Boniecka, Lublin, s. 109–128.
Folta-Rusin Anna (2018), Albo wciągnie cię bagno, albo „zapragniesz brnąć przez trzydzieści mil w gęstej tropikalnej dżungli. Czy blurb daje mi wybór?, „Społeczeństwo – Edukacja – Język”, t. 8, s. 75–88.
Grzelka Monika, Kula Agnieszka (2012), Przytoczenie w przekazie medialnym, Poznań.
Kozłowska Anna, Pańkowski Andrzej (2018), Zastosowanie modelu AIDA w ocenie skuteczności reklamy internetowej, „Acta Universitatis Nicolai Copernici”, t. 45, nr 1, s. 59–68. DOI: https://doi.org/10.12775/AUNC_ZARZ.2018.005
Kozłowska Ewa (2003), Recenzja jako forma podwójnego dialogu, w: Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, red. Edyta Bańkowska, Agnieszka Mikołajczuk, Warszawa, s. 287–318.
Kraskowska Ewa (2016), Blurb. Słownik poetologiczny, „Forum Poetyki”, jesień, 80–85. DOI: https://doi.org/10.14746/fp.2017.7.26763
Kress Gunther, Leeuwen Theo (2001), Multimodal discourse. The modes and media of contemporary communication, London.
Lane Philippe (1994), Les périphéries du texte, Paris.
Loewe Iwona (2004), Parateksty, pre-teksty czy możliwe paragatunki?, w: Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 2: Tekst a gatunek, red. Danuta Ostaszewska, Katowice, s. 180–188.
Loewe Iwona (2012), Zapowiedzi w polskim radiu, w: Język w mediach: antologia, red. Małgorzata Kita, Iwona Loewe, Katowice, s. 154–162.
Rak Dorota (2015), Informacja teatralna w nowych mediach, „Media–Kultura–Komunikacja Społeczna”, nr 11/4, s. 29–45.
Skowronek Katarzyna (1993), Reklama. Studium pragmalingwistyczne, Kraków.
Szpunar Magdalena (2009), Internet w procesie gromadzenia danych o charakterze wtórnym, „Studia Medioznawcze”, nr 2, s. 139–142.
Szymanek Krzysztof (2001), Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny, Warszawa.
Ślawska Magdalena (2017), Typologie gatunków medialnych – przegląd stanowisk, „Forum Lingwistyczne”, nr 4, s. 15–29.
Wiślińska Agata (2020), Marketingowe funkcje spoilera, „Res Rhetorica”, t. 7, nr 2, s. 155–160.
Wojtak Maria (2004), Gatunki prasowe, Lublin.
Wojtak Maria (2023), Realizacja reguł gatunku w formie kolekcji w konkretnym przewodniku, „Prace Językoznawcze”, t. 25, nr 3, s. 89–105. DOI: https://doi.org/10.31648/pj.9184
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Joanna Smól

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do utworu publikowanego w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym umową autorską, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób, ani innych praw osób trzecich, w tym dóbr osobistych.
Autor(zy) zachowują pełne prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem, udzielając Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji CC BY-ND 4.0 Międzynarodowe na korzystanie z utworu bez ograniczeń terytorialnych przez czas nieokreślony na określonych umową autorską polach eksploatacji.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
