Abstract
In the 17th century, funeral sermons were a frequent type of public address. Over six hundred of such sermons were published in Poland at the time. They were published by presses all around Poland, so that each region is represented in the production. Consequently, funeral sermons are a good source for research in regional varieties of Polish in the 17th century. The article presents the problem on the example of printed material from Lublin, published in the press owned by Paweł Konrad, Anna Konradowa, and Jan Wieczorkowicz. The inspection of the texts has shown that they represent typical qualities of 17th-century standard Polish, as well as regional differential and frequency-based qualities. Because sermons were written not only by authors from Małopolska, it can be assumed that their language was largely influenced by editors and printers.References
T. Szostek, Kazanie, w: Słownik literatury staropolskiej, Wrocław – Warszawa – Kraków 1990.
A. Pihan-Kijasowa, Kreacja pochwały w barokowych kazaniach pogrzebowych, w: Cum reverentia, gratia, amicitia... Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogdanowi Walczakowi, red. J. Migdał, A. Piotrowska-Wojaczyk, Poznań 2013.
M. Skwara, Polskie drukowane oracje pogrzebowe XVII wieku. Bibliografia, Gdańsk 2009.
Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, t. 1, Małopolska, cz. 2, Wiek XVII–XVIII, vol. 2, L–Ż i drukarnie żydowskie, red. J. Pirożyński, Kraków 2000.
W. Gramatowski, Konrad Paweł, w: Słownik pracowników książki polskiej, Warszawa – Łódź 1972.
Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, Kraków 1996.
Polszczyzna XVII wieku. Stan i przeobrażenia, red. D. Ostaszewska, Katowice 2002.
Z. Klemensiewicz, Historia języka polskiego, Warszawa 1974.
B. Matuszczyk, Regionalizmy polszczyzny literackiej drugiej połowy XVI w. w świetle języka przekładów Biblii. Zagadnienia normy językowej, Roczniki Humanistyczne. Językoznawstwo. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1989–1990 (wyd. 1992), 37–38, z. 6.
A. Pihan-Kijasowa, Literacka polszczyzna Kresów północno-wschodnich XVII wieku. Fonetyka, Poznań 1999.
I. Bajerowa, Kształtowanie się systemu polskiego języka literackiego w XVIII wieku, Wrocław – Warszawa – Kraków 1964.
M. Weiss-Brzezinowa, Uwagi o stosunku spółgłosek środkowojęzykowych do zębowych na podstawie rękopisów od 2. poł. XVIII do początku XIX w., „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 1971, 10.
Z. Stieber, Rozwój fonologiczny języka polskiego, Warszawa 1958.
H. Wiśniewska, Regionalizmy czy kolokwializmy? (na przykładzie księgi złoczyńców z lat 1644–1647), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica” 1986, 12.
K. Dejna, Dialekty polskie, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1973.
T. Skubalanka, O języku Biernata z Lublina, w: Polszczyzna regionalna w okresie renesansu i baroku, red. H. Wiśniewska, C. Kosyl, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1984.
H. Wiśniewska, Właściwości gramatyczne polskich rękopisów Sebastiana Fabiana Klonowica, w: H. Wiśniewska, Język polski na ziemiach ruskiej i lubelskiej w Rzeczypospolitej szlacheckiej XVI–XVIII wieku, Lublin 2001.
H. Wiśniewska, Lubelskie zeznania sądowe z XVII wieku jako przykład dwufazowego procesu komunikacji, w: eadem, Język polski na ziemiach ruskiej i lubelskiej w Rzeczypospolitej szlacheckiej XVI–XVIII wieku, Lublin 2001.
H. Wiśniewska, Zeznania sądowe jako źródło informacji o kulturze językowej pisarzy lubelskich XVII wieku, w: Polszczyzna regionalna w okresie renesansu i baroku, red. H. Wiśniewska, C. Kosyl, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1984.
A. Kowalska, Język polski w XVI-wiecznych księgach miejskich Tarnowskich Gór, Wrocław 1965.
H. Wiśniewska, Zeznania sądowe jako źródło informacji o kulturze językowej pisarzy lubelskich XVII wieku, red. H. Wiśniewska, C. Kosyl, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1984.
A. Kowalska, Dzieje języka polskiego na Górnym Śląsku w okresie habsburskim (1525–1742), Wrocław 1986.
R. Pawłowska, Fonetyka języka polskiego nauczanego w Gdańsku w XVII wieku, Gdańsk 1979.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).