Abstract
The aim of the article is to analyse the language of women protagonists of the selected prose writings by Joanna Chmielewska stylized into colloquial Polish. Several conclusions stem from reading her novels.First, stylization of the language of women protagonists into colloquial Polish appears in the narrative layer and in dialogues.
Second, Joanna Chmielewska in her novels faithfully mirrors the colloquial variety of Polish, additionally enriching it with linguistic innovations of various type. Emotional tone prevails in the utterances of women, being especially manifest in the use of numerous exclamations, onomatopoeic words, calls or the words generally considered as vulgar or offensive. This also refers to diminutive expressions and the affectionate terms used in the function of words as well as pejorative expressions.
The women protagonists of the novels speak the language rich in idioms and proverbs. They appear in an unchanged form but even more often are subjected to diverse linguistic experiments. The reader’s attention is attracted to numerous contaminations and supplementary innovations.
It should be noted that colloquialism in Chmielewska’s writing is primarily manifested at the linguistic level; to a much lesser degree in the selection of topics. In the studied texts there are no typical everyday themes connected with a stereotypically understood role of a woman.
References
J. Anusiewicz, Potoczność jako sposób doświadczania świata i jako postawa wobec świata, w: Potoczność w języku i kulturze, red. J. Anusiewicz, F. Nieckula, Wrocław 1992, Język a Kultura, t. 5.
S. Bąba, J. Liberek, Słownik frazeologiczny współczesnej polszczyzny, Warszawa 2001.
J. Chmielewska, Całe zdanie nieboszczyka, wyd. 4, Warszawa 1992.
J. Chmielewska, Wszyscy jesteśmy podejrzani, Warszawa 2001.
J. Chmielewska, Studnie przodków, Warszawa 2001.
J. Chmielewska, Krokodyl z Kraju Karoliny, wyd. 4, Warszawa 1993.
J. Chmielewska, Drugi wątek, wyd. 2, Warszawa 1995.
J. Chmielewska, Romans wszechczasów, wyd. 2, Warszawa 1990.
K. Handke, Język a determinanty płci, w: Płeć w języku i kulturze, red. J. Anusiewicz, K. Handke, Wrocław 1994, Język a Kultura, t. 9, s. 20; eadem, Styl kobiecy we współczesnej polszczyźnie kolokwialnej, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”XXVI, 1989.
K. Handke, Wulgaryzmy w języku Polek XX wieku, w: Polszczyzna dawna i współczesna. Materiały z ogólnopolskich konferencji językoznawczych, red. C. Kosyl, Toruń 1994.
E. Kaptur, Język bohaterek wybranych utworów Joanny Chmielewskiej, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” X, 2003.
E. Kaptur, Nazwy uczuć w wybranych utworach Joanny Chmielewskiej. Emocje pozytywne, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” XI, 2004.
E. Kaptur, Nazwy uczuć w wybranych utworach Joanny Chmielewskiej. Emocje negatywne, w: Studia nad
polszczyzną współczesną i historyczną. Prace dedykowane Profesorowi Stanisławowi Bąbie w 65-lecie urodzin, red. J. Liberek, Poznań 2004.
M. Głowiński, T. Kostkiewiczowa, A. Okopień-Sławińska, J. Sławiński, Słownik terminów literackich, wyd. 3 poszerz. i popr., Wrocław 1998.
E. Masłowska, Myślenie potoczne w semantyce, w: Potoczność w języku i kulturze, red. J. Anusiewicz, F. Nieckula, Wrocław 1992, Język a Kultura, t. 5.
W. Michalak, Frazeologia i jej przekształcenia w twórczości Joanny Chmielewskiej, „Prace Literackie” XXIX, 1991.
K. Ożóg, O współczesnych polskich wyrazach obraźliwych, „Język Polski” LXI, 1981, nr 3-5.
D. Pasich, Apetyt na Chmielewską, „Wiadomości Kulturalne” 1994, nr 30.
S. Skorupka, Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. 1-2, wyd. 9, Warszawa 1999.
Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak, t. 1-3, Warszawa 1978-1981.
Słownik języka polskiego, red. M. Bańko, t. 1-6, Warszawa 2007.
Słownik współczesnego języka polskiego, red. B. Dunaj, t. 1-5, Kraków 2000-2004.
Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, t. 1-4, Warszawa 2003.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).