Abstract
Mediaeval reports of last will and testament records included in Ortyle magdeburskie (German Urteils) enable us to reconstruct the text paradigm of the last will and testament as early as in the 15th-century Polish.The register of elementary and facultative components of mediaeval texts of last will and testament is very similar to the formulation of lay and ecclesiastical testaments from later periods. The basic structure of the text of testaments remains virtually unchanged, which already in the 16th century had a stable semantic formula that could be summarized in words: who transfers the inheritance to whom in the face of unavoidable death. Consequently, the Middle and Modern Polish language acts of the last will have their structural and stylistic foundations in the Old Polish period when the conventions typical of the paradigm of the testament documents became established in the Polish language.
References
M. Borkowska, Dekret w niebieskim ferowany parlamencie. Wybór testamentów z XVII-XVIII wieku, Kraków 1984.
A. Dunin-Dudkowska, Akt notarialny jako gatunek wypowiedzi, Lublin 2008 (praca doktorska).
G. Jawor, Stałe formuły w testamentach polskich, „Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” XII, 1981.
M. Hawrysz, Język miejskiej wspólnoty Opola na przełomie XVII i XVIII wieku. Studium pragmalingwistyczne „Księgi wójtowskiej”, Wrocław 2003.
A. Karpiński, Zapisy „pobożne” i postawy religijne mieszczanek polskich w świetle testamentów z drugiej połowy XVI i XVII w., w: Tryumfy i porażki. Studia z dziejów kultury polskiej XVI-XVIII w., red. M. Bogucka, Warszawa 1989.
J. Kość, Komentarz tekstologiczny do siedemnastowiecznego testamentu Jakuba Suszy – reckokatolickiego biskupa chełmskiego, w: Studia z historii języka polskiego i stylistyki historycznej ofiarowywane Profesor Halinie Wiśniewskiej na 50-lecie Jej pracy naukowo-dydaktycznej, red. C. Kosyl, Lublin 2001.
W. Wydra, W.R. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 1984.
J. Reczek, W. Twardzik, Najstarsze staropolskie tłumaczenie Ortyli magdeburskich, cz. 1,Wrocław 1970, cz. 2-3, Wrocław 1972.
Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, t. 3, Wrocław 1960, t. 5, Wrocław 1965, t. 6, Wrocław 1970, t. 8, Wrocław 1980, t. 10, Kraków 1988-1993.
Testamenty szlachty krakowskiej XVII-XVIII w. Wybór tekstów źródłowych z lat 1650-1799, oprac. A. Falniowska-Gradowska, Kraków 1997.
B. Żmigrodzka, Testament jako gatunek tekstu, Katowice 1997.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).