Abstract
The article presents the history of the word family of the lexeme mniemać. The applied nest method, worked out by synchronic linguistics, has made it possible to gather and juxtapose lexical units in a diachronic perspective. The nest analysis is preceded with information on the etymology of words.Thus constructed “historical nests” show a different development path for the two following verbs, synonymous in Old Polish: mniemać and mnieć. The verb mniemać has become obsolete now, whereas mnieć is a component word in modern compounds thanks to the form po-mnieć, which is rarely used today but which was very active in the word formation in the Old and Middle Polish period. This form has become a basic signifier for numerous prefixal formations such as przypomnieć, upomnieć, wspomnieć, wypomnieć and zapomnieć.
A juxtaposition of the words recorded in historical dictionaries of the Polish language with the modern vocabulary allows us to show the changes and transformations in the vocabulary of the language that remain oblique from the synchronic perspective.
References
A. Bańkowski, Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1–2 (A–P), Warszawa 2000.
W. Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005.
A. Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, wyd. 2, Warszawa 1970.
D. Buttler, Rozwój semantyczny wyrazów polskich, Warszawa 1978.
M. Danielewiczowa, Wiedza i niewiedza. Studium polskich czasowników epistemicznych, Warszawa 2002.
K. Długosz-Kurczabowa, Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, Warszawa 2008.
H. Jadacka, Zagadnienie motywacji słowotwórczej w opisie gniazdowym, w: Słowotwórstwo gniazdowe. Historia. Metoda. Zastosowanie, red. M. Skarżyński, Kraków 2003.
J. Łoś, Gramatyka polska, cz. 3: Odmiennia historyczna, Lwów 1927.
R. Grzegorczykowa, ‘Pamiętanie’ i ‘przypominanie sobie’ wśród innych aktów mentalnych (na podstawie danych języka polskiego), w: Pojęcie, słowo, tekst. Z zagadnień semantyki leksykalnej, red. R. Grzegorczykowa, K. Waszakowa, Warszawa 2008.
R. Grzegorczykowa, Uwagi o przeciwstawieniu ‘wiedzy’ i ‘sądu’, w: Studia z semantyki porównawczej. Nazwy barw, nazwy wymiarów, predykaty mentalne, Warszawa 2003.
K. Kleszczowa, Słowotwórstwo gniazdowe na usługach lingwistyki diachronicznej, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN” 52, 2007.
K. Kleszczowa, Zanikanie słów wobec ewolucji systemu słowotwórczego, w: Staropolszczyzna piękna i interesująca, t. 1, red. E. Koniusz, Kielce 2005.
S.B. Linde, Słownik języka polskiego, t. 1–6, Lwów 1854–1860.
A. Piotrowska, Etymon *men w zapożyczeniach w języku polskim, „Prace Filologiczne” 49, 2004.
A. Piotrowska, Ewolucja znaczeniowa derywatów werbalnych od czasowników pamiętać i pomnieć, „Prace Filologiczne” 51, 2006.
A. Piotrowska, Rys historyczny czasowników zapomnieć (się), zapamiętać (się) i derywowanych od nich form na gruncie języka polskiego w kontekście słowiańskim, w: Zamknięte w języku. Studia językoznawcze, red. H. Karaś, Warszawa 2004
A. Piotrowska, Wybrane wyrazy pochodne z rodziny pomnieć używane wymiennie w dziejach języka polskiego, w: Czynić słowami. Studia ofiarowane K. Długosz-Kurczabowej, red. H. Karaś, Warszawa 2006.
Slovník koreňových morfém slovenčiny, red. M. Sokolová, M. Ološtiak, M. Ivanom, Hlavná, 2005.
Słownik gniazd słowotwórczych współczesnego języka ogólnopolskiego, red. M. Skarżyński, t. 3–4, Kraków 2004.
Słownik języka polskiego XVII i 1. połowy XVIII wieku [online], http://sxvii.pl.
Słownik polszczyzny XVI wieku, red. M.R. Mayenowa, F. Pepłowski, t. 1–33 (A–Przypatrywać się), Warszawa 1966–2009.
Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, t. 1–11, Warszawa 1953–2003.
Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, E. Sobol, Warszawa 2006.
э.A. Kapпiловcькa, Kopeнeвий гнïдoвий cловник yкpaïньcкoï мoви. Гнiздa слiв з вeршинaми – омогрaФiчними коренями, Kиïв 2002.
A.Н.Tихонoв, Cловообразовательный словaрь рyccково языкa, t. 1–2, Mоcквa 1985.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).