Abstract
In the article, the author presents issues related to developing functional communication in both verbal and non-verbal children with autism spectrum disorders. The most important strategies that can be used when working with ASD children are discussed, such as claiming an object or an action, making a choice or asking questions. At the same time, the author underlines the importance of early intervention in small children with autism which may improve their abilities when it comes to learning, playing and communicating as well as their social skills. It may also help in the area of problematic behaviour, such as fits of anger or aggression. Teaching an ASD individual to communicate in a functional way equips them with a tool for expressing their needs and emotions. It also influences their relations with other people, allowing them to fully participate in social life.
References
Błeszyński Jacek J. (2015), Komunikacja osób ze spektrum autyzmu – w poszukiwaniu najlepszych rozwiązań, w: Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem, red. Bogusława Beata Kaczmarek, Aneta Wojciechowska, Wydawnictwo Impuls, Kraków, s. 33–42.
Cieszyńska Jagoda (2011), Wczesna diagnoza i terapia zaburzeń autystycznych. Metoda Krakowska, Wydawnictwo Omega Stage Systems, Kraków.
Didden Robert i in. (2012), Nature, Prevalence, and Characteristics of Challenging Behavior, w: Functional Assessment for Challenging Behaviors, red. Johnny Matson, Springer, New York, s. 25–44.
Gutstein Steven E. (2012), Księga RDI – wytyczanie nowych ścieżek w autyzmie, zespole Aspergera i PDD z Programem Rozwoju Relacji, przeł. Maria Dąbrowska-Jędral, Fundacja Rozwiązać Autyzm, Warszawa.
Houghton Kat (2010), Naukowe podstawy Systemu Growth through Play. Wsparcie dla rodziców i terapeutów, fundacja „Zrozumieć Autyzm”, Łódź.
Jutrzyna Ewelina (2013), Dziecko autystyczne w kręgu muzyki, w: Terapie wspomagające rozwój osób z autyzmem, red. Jacek J. Błeszyński, Impuls, Kraków, s. 57–82.
Kaczmarek Bogusława Beata (2015a), Obraz narzędziem komunikacji – znaki i strategie wizualne wykorzystywane w usprawnianiu społecznego zrozumienia i komunikacji osób z ASD, w: Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem, red. Bogusława Beata Kaczmarek, Aneta Wojciechowska, Wydawnictwo Impuls, Kraków, s. 143–201.
Kaczmarek Bogusława Beata (2015b), Posłowie. Mity i fakty o AAC i naturalnym rozwoju mowy, w: Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem, w: red. Bogusława Beata Kaczmarek, Aneta Wojciechowska, Wydawnictwo Impuls, Kraków, s. 341–362.
Kaufman Raun (2016), Autyzm – przełom w podejściu. Program Son-Rise, który pomógł rodzinom na całym świecie, Vivante, Białystok.
Korendo Marta (2013), Językowa interpretacja świata w wypowiedziach osób z zespołem Aspergera, Omega Stage Systems, Kraków.
Lew-Koralewicz Aneta (2017), Trening komunikacji funkcjonalnej (FCT) jako metoda terapii zachowań trudnych dzieci o zaburzonej komunikacji językowej, w: Głos – język – komunikacja, t. 4: Funkcjonowanie społeczne dzieci z problemami komunikacyjnymi, red. Agnieszka Myszka, Katarzyna Ita Bieńkowska, Izabela Marczykowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów, s. 135–146.
Lipski Wojciech (2015), Standard postępowania logopedycznego w przypadku autyzmu, w: Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego, red. Stanisław Grabias, Jolanta Panasiuk, Tomasz Woźniak, Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 461–516.
Lipski Wojciech (2018), Metody behawioralne w terapii osób z autyzmem, w: Metody terapii logopedycznej, red. Aneta Domagała, Urszula Mirecka, Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 183–200.
Łasocha Angelika (2018), Materiały szkoleniowe Jak wspomagać dzieci z autyzmem w rozwijaniu funkcjonalnej komunikacji? Moduł II, Fundacja Synapsis, Warszawa.
Matkowska Anna (2015), Relacje z innymi jako podstawa komunikacji społecznej osób z autyzmem, w: Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem, red. Bogusława Beata Kaczmarek, Aneta Wojciechowska, Wydawnictwo Impuls, Kraków, s. 87–102.
Pisula Ewa (2010), Autyzm. Przyczyny, symptomy, terapia, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk.
Piszczek Maria (2016), Wybrane metody diagnozy i terapii osób z autyzmem, Wydawnictwo ES, Warszawa.
Rogers Sally J., Dawson Geraldine, Vismara Laurie A. (2015), Metoda wczesnego startu dla dziecka z autyzmem (ESDM). Jak wykorzystywać codzienne aktywności, aby pomóc dzieciom tworzyć więzi, komunikować się i uczyć, przeł. Anna Owsiak, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Schopler Lansing (1979), Individualized assessment and treatment for autistic and developmentally disabled children, Pro-Ed, Austin.
Sekułowicz Małgorzata (2013), Metoda Integracji Sensorycznej w diagnozie i terapii dzieci z autyzmem, w: Terapie wspomagające rozwój osób z autyzmem, red. Jacek J. Błeszyński, Impuls, Kraków, s. 49–56.
Smyczek Alina (2006), Zastosowanie wspomagających i alternatywnych metod komunikacji (AAC approache) w terapii małych dzieci zagrożonych poważnymi zaburzeniami w porozumiewaniu się, w: Jacek J. Błeszyński, Alternatywne i wspomagające metody komunikacji, Impuls, Kraków, s. 63–95.
Sundberg Mark L. (2018), VB-MAPP. Ocena osiągania kamieni milowych rozwoju i planowanie terapii. Podręcznik, przeł. Marta Sierocka-Rogala, Scolaris, Warszawa.
Winczura Barbara (2008), Dziecko z autyzmem, w: Beata Cytowska, Barbara Winczura, Andrzej Stawarski, Dzieci chore, niepełnosprawne i z utrudnieniami z rozwojem, Wydawnictwo Impuls, Kraków.
Winczura Barbara (2010), Autyzm – na granicy zrozumienia, Impuls, Kraków.
Winczura Barbara (2015), Komunikacja społeczna u dzieci ze spektrum autyzmu w świetle prekursorów rozwoju teorii umysłu, w: Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem, red. Bogusława Beata Kaczmarek, Aneta Wojciechowska, Wydawnictwo Impuls, Kraków, s. 43–68.
Wojciechowska Aneta (2015), Metody komunikacji wspomagającej i alternatywnej we wczesnym wspomaganiu rozwoju dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, w: Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem, red. Bogusława Beata Kaczmarek, Aneta Wojciechowska, Wydawnictwo Impuls, Kraków, s. 131–141.
Zawidniak Nina (2015), Behawioralna koncepcja nabywania języka oraz rozwijania mowy i komunikacji u osób z autyzmem, w: Autyzm i AAC. Alternatywne i wspomagające sposoby porozumiewania się w edukacji osób z autyzmem, red. Bogusława Beata Kaczmarek, Aneta Wojciechowska, Wydawnictwo Impuls, Kraków, s. 103–119.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).