Abstract
The most important issues related to the Church Slavonic translation of the liturgical pericopes of the Good News of the Resurrection of Christ presented in this article indicate the appearance of a great number of variants unknown in the Slavic region. An attempt to translate them is to some extent an analysis of their theological content conducted by the translators and authors of particular manuscripts. In the seventeen verses of the Prologue of the Gospel of St. John, the development of the theological thought is apparent. This pericope begins with the creation of the world and concludes on a strong ecclesiological note. The most significant variants of the Church Slavonic translation of the liturgical pericopes for the Feast of the Resurrection of the Lord indicate and emphasise their essential theological content.
References
Abel (Popławski) biskup (1999), Święta Pascha, – Zmartwychwstanie Chrystusa, w: Krzysztof Leśniewski, Jadwiga Leśniewska, Prawosławie. Światło wiary i zdrój doświadczenia, Prawosławna Diecezja Lubelsko Chełmska, Lublin, Orthdruk, Białystok, s. 118–121.
Bondaruk Konstanty (1987), Nauka o nabożeństwach prawosławnych, Prawosławna Diecezja Białostocko-Gdańska, Białystok.
Buck Harry M. (1958), The Johannine Lessons in the Greek Gospel Lectionary, „Studies in the Lectionary Text of the Greek New Testament” (Chicago), t. 2, nr 4, s. 45.
Bułgakow Sergiusz (1992), Prawosławie. Zarys nauki Kościoła prawosławnego, przeł. Henryk Paprocki, Formica, Warszawa.
Colwell Ernest Cadman (1969), Studies in Methodology in Textual Criticism of the New Testament, „New Testament Tools and Studies” (Leiden), t. 9, s. 758–760.
Jeremiasz arcybiskup (2000), Miejsce Biblii w Kościele prawosławnym. Perykopy liturgiczne a problemy badań Pisma Świętego, „Rocznik Teologiczny ChAT”, z. 1, s. 23–29.
Jeremiasz arcybiskup (2009), Wstęp do Ewangelii Jana, w: Cztery Ewangelie i Dzieje Apostolskie. Przekład Ekumeniczny, Towarzystwo Biblijne w Polsce, Warszawa, s. 239–240.
Jeremiasz arcybiskup (2013), Wstęp do Ewangelii Jana, w: Ewangelia Św. Jana, Ekumeniczny Przekład Przyjaciół, Kompas II, Warszawa, s. 11–13.
Langkammer Hugolin (1992), Pieśń o logosie, w: Egzegeza Ewangelii Św. Jana, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Lenczewski Mikołaj (1980), Liturgika, czyli nauka o nabożeństwach, Chrześcijańska Akademia Teologiczna, Warszawa.
Lijka Kazimierz, Święto Paschy w Kościele prawosławnym. Liturgia i teologia, „Anamnesis” 2008, nr 2, s. 89–94.
Mędala Stanisław (1992), Chwała Jezusa (Ewangelia według św. Jana), w: Wprowadzenie w myśl i wezwanie ksiąg biblijnych. Ewangelia św. Jana. Listy Powszechne. Apokalipsa, t. 10, Akademia Teologii Katolickiej, Warszawas, s. 29–32.
Mędala Stanisław (2010), Nowy komentarz biblijny. Nowy Testament, Ewangelia według św. Jana, t. 4, cz. 1, Święty Paweł, Łódź.
Ostapczuk Jerzy (2010), Cerkiewnosłowiański przekład liturgiczny perykop okresu Paschalnego i święta Pięćdziesiątnicy w rękopiśmiennych ewangeliarzach krótkich, Chrześcijańska Akademia Teologiczna, Warszawa.
Paprocki Henryk (2003), Wielki Tydzień i święto Paschy w Kościele prawosławnym, Wydawnictwo „M”, Kraków.
Poniatowski Zygmunt (1970), Logos Prologu Ewangelii Janowej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Przybył Elżbieta (2006), Prawosławie, Wydawnictwo Znak, Kraków.
Smykowska Elżbieta (2004), Liturgia prawosławna. Mały słownik, Wydawnictwo Verbinum, Warszawa.
Strach Stanisław (2012), Składnia języka cerkiewnosłowiańskiego okresu nowożytnego z podręcznym słownikiem cerkiewnosłowiańsko-polskim, Parafia Prawosławna pw. św. Jerzego w Ząbkowicach, Ząbkowice Śląskie.
Szczepański Władysław (1916), Cztery Ewangelie, Składy Główne: Księgarnia G. Gebethnerna I SP w Krakowie, Gebethnera i Wolfa w Warszawie, w Łodzi i Lublinie i Księgarnia św. Wojciecha w Poznaniu, Kraków.
Szymaniuk Anatol (2009), Duchowe i liturgiczne znaczenie Pentikostarionu (od Paschy do Pięćdziesiątnicy), w: Wszechnica Kultury Prawosławnej, t. 6, Bractwo Prawosławne Św.Św. Cyryla i Metodego, Białystok, s. 96.
Triod cwietnaja (2003), Mitropolija UPC, Kijów.
Triod’ Postnaja, cz. 1 (2004a), Mitropolija UPC, Kijów.
Triod’ Postnaja, cz. 2 (2004b), Mitropolija UPC, Kijów.
Wikgren Allen Paul (1963), Chicago Studies in the Greek Lectionary of the New Testament, Biblical and Patristic Studies in Memory of Robert Pierce Casey, red. J. Neville Birdsall, Robert W. Thomson, Herder, New York.
Znosko Aleksy (2000), Kanony Kościoła Prawosławnego, Wydawnictwo Bratczyk, Hajnówka.
Алексеев Анатолий Алексеевич (2008), Библия в богослужении, Византийско-слабянский лекционарий, Издательство Нестор-История, Сант-Петербург.
Верещагин Евгений Михайлович (2001), Церковнославянская книжность на Руси, Лингвотекстологические разыскания, Москва.
Доброфский Йосеф (1825), Кириллъ и Мефодiй, Словенскiе первоучители. Историко - Критическое иследованiе, Переводъ М. Погодина, в Типографии Семена Селивановскаго, Москва.
Новицкий Орест (1837), О первоначальномъ переводе Свяшченнаго Писанiя на славянскiй языкъ, В Университетской Типографии, Кiевъ.
Павлов Иннокентий (1987), Пролог Евангелия от Иоанна (1.1–18) в славянском переводе, К истории филосовской мысли в славянских землах в IX–XVI вв., Palaeobulgarica, XI, 4, s. 3–17.
Сперанский Михаил Михайлови (1899), Разбор сочиненiй Г. А. Воскресенского. Отчеть о тридцать девятомъ присужденiи наградъ графа Уварова, Записки Императорской Академiи Наукъ по историко-филологическому отделннiю, серия VIII , т. III, s. 71–73.
Słowniki języka polskiego
Tokarski Jan (1980), Słownik wyrazów obcych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Słowniki języka greckiego i hebrajskiego
Popowski Remigiusz (2006), Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu. Wydanie z pełną lokalizacją greckich haseł, kluczem polsko-greckim oraz indeksem form czasownikowych, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa.
Koehler Ludwig, Baumgartner Walter, Stamm Johan Jakob (2013), Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski, Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa.
Wydania greckiego tekstu Nowego Testamentu
Aland Barbara, Aland Kurt, Karavidopoulos Johannes, Martini Carlo M., Metzger Bruce M. (2016), Novum Testamentum Graece, 28-th Recived Edition, Deutsche Bibel Gesellschaft, Stuttgart.
Przekłady Nowego Testamentu
Święta Ewangelia (2015), wyd. 2 popr., Warszawska Metropolia Prawosławna, Warszawa.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).