Abstract
The present article, though far from being exhaustive, makes a contribution to support the standpoint, expressed by many researchers, that there is the growing need for an inclusion of elements of paleography to studies on the history of the Polish language. The article should be viewed as an attempt at an examination of the graphical and linguistic properties of the text under scrutiny (libri iuris civilis or alba civilia of the city of Poznan from the years 1575–1793) that constitutes onomastic material excerpted from historical sources. The present article demonstrates typical characteristics of linguistic features of the document; diversity of the texts is highlighted, writing ductus instantiated in the flow of writing the text is discusses, as well as individual styles of handwriting and the tendency of the city’s scribes to differentiate letters and signs graphically (multifunctionality of signs, the influence of non-Polish handwriting styles, abbreviations).Funding
Materiał opracowano w ramach grantu promotorskiego Nr N N 104 119 538 „Nazwiska nowych obywateli poznańskich na podstawie ksiąg przyjęć do prawa miejskiego (1575–1793). Studium onomastyczno-socjologiczne”.
References
Dyplomatyka wieków średnich, oprac. K. Maleczyński, M. Bielińska, A. Gąsiorowski, Warszawa 1971.
K. Banderowicz, Hybrydowe społeczeństwo. O procesach imigracyjnych na podstawie onimów historycznych mieszkańców Poznania, w: Mnohotvárnost a specifičnost onomastyki (IV. česka onomastická konference), 15.–17. září 2009, Ostrava–Praha 2010.
K. Banderowicz, Poznaniacy − mieszkańcy Wielkopolski, krajanie czy obywatele świata? Procesy migracyjne uchwycone w nazwiskach i tekście poznańskich ksiąg przyjęć do prawa miejskiego (1575–1793), w: Miasto w perspektywie onomastyki i historii, red. I. Sarnowska-Giefing, M. Graf, Poznań 2010.
A. Gieysztor, Zarys dziejów pisma łacińskiego, Warszawa 2009.
K. Górski, Neografia gotycka. Podręcznik pisma neogotyckiego XVI–XX w., Warszawa 1978.
Z. Klemensiewicz, Historia języka polskiego, Warszawa 2009.
Z. Klemensiewicz, Historia języka polskiego, Warszawa 2009.
K. Kuklińska, Handel Poznania w drugiej połowie XVIII wieku, Warszawa–Poznań 1976.
Z. Kurzowa, Studia nad językiem filomatów i filaretów (Fonetyka, fleksja, składnia), Kraków 1972.
M. Leńczuk, Potrzeba włączenia elementów paleografii do nauczania historii języka polskiego, w: Studia językoznawcze, t. 4, Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, Szczecin 2005.
J. Lipowski, Ewolucja nazwisk w południowej części Śląska Cieszyńskiego w czasach austriackich. Analiza słowotwórczo-statystyczna i graficzna, Wrocław 2008.
M.J. Mika, Przyjęcia do prawa miejskiego w Poznaniu w latach 1576–1600, „Kronika Miasta Poznania” 1990, nr 3–4.
R. Pawłowska, Fonetyka języka polskiego nauczanego w Gdańsku w XVII wieku, Gdańsk–Wrocław 1979.
Polski słownik archiwalny, red. W. Maciejewska, Warszawa 1974.
M. Siuciak, Między uzusem a normą – metodologia badań nad przekształceniami ortograficznymi i fonetycznymi w dobie nowopolskiej, w: Dokument pisany w badaniach historyka języka polskiego. Z badań nad grafią i fonetyką historycznej polszczyzny, red. M. Kuźmicki, M. Osiewicz, Zielona Góra–Poznań 2010.
J. Słowiński, Rozwój pisma łacińskiego w Polsce XVI–XVIII wieku. Studium paleograficzne, Lublin 1992.
J. Szymański, Dyplomatyka, w: Nauki pomocnicze historii, Warszawa 1983.
J. Szymański, Paleografia, w: Nauki pomocnicze historii, Warszawa 1983.
S. Urbańczyk, Rozwój ortografii polskiej, „Język Polski” 1955, z. 3.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).