Słowa kluczowe
Silesian dialect
Silesian literary language
Jak cytować
Abstrakt
The article provides the characteristics and classification of the most frequentative verbs and verb phrases used in contemporary Silesian literature. It has been established that the largest number of the studied forms is related to the different ways people physically influence the reality that surrounds them and mental processes (i.e. cognitive, evaluative and descriptive ones). The lexical diversity between Polish standard lexis and Silesian literary usage amounts to fifty-eight percent. What influences this diversity is the presence of words of German and Czech origin which amount to almost a tenth of the Silesian lexicon. Slightly less than half of the verbs are derived forms, in the vast majority formed through prefixation, aspect suffixation and postfixation. The semantic and morphological structure of the studied verb forms demonstrates a farreaching intellectualisation and formal complexity of the Silesian lexicon.
Bibliografia
Bąk Stanisław (1974), Mowa polska na Śląsku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, Wrocław.
Chlebda Wojciech (1993), Frazematyka, w: Encyklopedia kultury polskiej XX w., t. 2: Współczesny język polski, red. Jerzy Bartmiński, Wiedza o kulturze, Warszawa, s. 327–334.
Czesak Artur (2015), Współczesne teksty śląskie na tle procesów językotwórczych i standaryzacyjnych współczesnej Słowiańszczyzny, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Greń Zbigniew (2006), Zakres wpływów niemieckich w leksyce gwar Śląska Cieszyńskiego, w: Slavica leguntur. Aktualne problemy badawcze slawistyki, red. Joanna Królak, Jerzy Molas, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 57–70.
Grzegorczykowa Renata, Laskowski Roman, Wróbel Henryk, red. (1998), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, PWN, Warszawa.
Hentschel Gerd (2019), Obserwacje dotyczące rozpowszechnienia germanizmów leksykalnych we współczesnym regiolekcie śląskim, „LingVaria”, nr 1 (27), s. 113–132.
Jaroszewicz Henryk (2019), Rozwój języka Górnoślązaków w XXI wieku. Wybrane zagadnienia, „Zeszyty Łużyckie”, nr 53, s. 25–42.
Jaroszewicz Henryk (2020), Czy można mówić o istnieniu śląskiego języka literackiego? Współczesny uzus gramatyczno-ortograficzny literackiej odmiany etnolektu śląskiego, w: Area slavica 3. Jazyk na hranici – hranice v jazyku, red. Irena Bogoczova, Ostravská Univerzita. Filozofická fakulta, Ostrava, s. 175–184.
Kallus Bogdan (2015), Słownik gōrnoślōnskij gŏdki, Pro Loquela Silesiana, Katowice.
Łaziński Marek, red. (2008), Słownik zapożyczeń niemieckich w polszczyźnie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Nagórko Alicja (2002), Zarys gramatyki polskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Saloni Zygmunt, Świdziński Marek (2007), Składnia współczesnego języka polskiego, PWN, Warszawa.
Tambor Jolanta (2009), Propozycje kodyfikacji ortograficznej śląszczyzny, „Socjolingwistyka”, t. 22, s. 83–92.
Zaręba Alfred (1988), Szkice z dialektologii śląskiej, Śląski Instytut Naukowy, Katowice.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Językoznawczej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).