Abstract
The article analyses the structure and functions of seventy-three titles extracted from the first Polish-language popular-science journal, i.e. Nowe Wiadomości Ekonomiczne i Uczone. It was determined that the examined titles included both uninomial and binomial titles (25) as well as multinomial ones (48). Uninomial titles relate only to relatively short texts whose publication fell within a single issue of the journal. Long texts, divided into several parts and published in subsequent issues of the journal, had multinomial titles. The analysed titles (just as in the case of the titles of strictly-scientific modern articles) fulfilled the informative and substantial function. However, they did not perform the pragmatic and persuasive functions typical of the headlines present in modern popular-science press.
References
Źródło
„Nowe Wiadomości Ekonomiczne i Uczone albo Magazyn wszystkich nauk do szczęśliwego życia ludzkiego potrzebnych, wydane przez Wawrzyńca Mitzlera de Kolof, filozofii i medycyny doktora, historii Rzeczypospolitej pisarza, różnych Akademii cudzoziemskich towarzysza J. K. M.K” (1758–1761), Drukarnia Mitzlerowska, Warszawa.
Literatura
Aleksandrowska Elżbieta (1976), Mitzler de Kolof Wawrzyniec Krzysztof, w: Polski Słownik Biograficzny, red. Emanuel Rostworowski, t. 21, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 389–392.
Estreicher Karol (1888), Bibliografia polska, t. 9: Stólecie XVIII, Wydanie Akademii Umiejętności, Kraków.
Gajda Stanisław (1987), Społeczne determinacje nazw własnych (tytułów), „Socjolingwistyka”, z. 6, s. 79–89.
Kartoteka Słownika języka polskiego XVII i pierwszej połowy XVIII wieku, www.rcin.org.pl/publication/20029 [dostęp: 10 września 2019].
Klimowicz Mieczysław (1953), Mitzler de Kolof – redaktor i wydawca, w: Roman Kaleta, Mieczysław Klimowicz, Prekursorzy oświecenia, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 228–277.
Kurkowski Jarosław (1994), Warszawskie czasopisma uczone doby Augusta III, Wydawnictwo Retro-Art, Warszawa.
Loewe Iwona (2006), Strategie paratekstowe w prasie. Na wybranych tytułach z połowy XIX i początku XX wieku, w: Czas i konwersacja. Przeszłość i teraźniejszość, red. Małgorzata Kita, Jan Grzenia, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 171–181.
Loewe Iwona (2007), Gatunki paratekstowe w komunikacji medialnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Maślanka Julian, red. (1976), Encyklopedia wiedzy o prasie, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Mikołajczak Stanisław (1990), Składnia tekstów naukowych. Dyscypliny humanistyczne, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań.
Pisarek Walery (1967), Poznać prasę po nagłówkach! Nagłówek wypowiedzi prasowej w oświetleniu lingwistycznym, Ośrodek Badań Prasoznawczych RSW „Ruch”, Kraków.
Pisarek Walery red. (2006), Słownik terminologii medialnej, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków.
Starzec Anna (1991), Sugestywność tytułów popularnonaukowych, w: Wariancja w języku, red. Stanisław Gajda, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Powstańców Śląskich w Opolu, Opole, s. 255–258.
Starzec Anna (1994), Formy pozyskiwania odbiorcy w tekstach popularnonaukowych, w: Kształcenie porozumiewania się, red. Stanisław Gajda, Jolanta Nocoń, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, s. 277–282.
Starzec Anna (1999), Współczesna polszczyzna popularnonaukowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Wolański Adam (2008), Edycja tekstów. Praktyczny poradnik: książka, prasa, www, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zdanowicz Aleksander i in. (1861), Słownik języka polskiego, Wydany staraniem i kosztem Maurycego Olgerbranda, Wilno.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).