Abstract
The aim of the article is to analyse selected metaphors used by the President of the Republic of Poland, Aleksander Kwaśniewski, in public appearances during his presidency in from 1995 to 2005. The subject of interest are public appearances in which A. Kwaśniewski talked about the preparation and accession of Poland to one of the most prestigious organisations in the world – the North Atlantic Alliance (NATO) in 1999 and the European Union (EU) in 2004. The author analyses selected metaphors (including: HOME, ROAD, FAMILY), regarding Poland’s accession to these structures, which were used by the president in his speeches. The author discusses how A. Kwaśniewski, who was then the head of state, used metaphors to present his attitude towards the issue of Poland’s integration with North Atlantic Alliance and accession to the European Union and what vision of Poland’s presence in these structures he had.
References
Źródła
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: 1995–1996 (wybór), wybór i oprac. red. Jacek Kluczkowski, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 1999.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: 1997 (wybór), wybór i oprac. red. Jacek Kluczkowski, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 1999.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: 1998 (wybór), wybór i oprac. red. Jacek Kluczkowski, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 1999.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: 1999 (wybór), wybór i oprac. red. Jacek Kluczkowski, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2000.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: 2000 (wybór), wybór i oprac. red. Katarzyna Dombska, Jacek Kluczkowski, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2001.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: 2001 (wybór), wybór i oprac. red. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2002.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: styczeń–czerwiec 2002 (wybór), wybór i oprac. red. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2002.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: lipiec–grudzień 2002 (wybór), wybór i oprac. red. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2002.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: styczeń–czerwiec 2003 (wybór), wybór i oprac. red. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2003.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: lipiec–grudzień 2003 (wybór), wybór i oprac. red. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2004.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: styczeń–czerwiec 2004 (wybór), wybór i oprac. red. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2004.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: lipiec–grudzień 2004 (wybór), wybór i oprac. red. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2005.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: styczeń–czerwiec 2005 (wybór), wybór i oprac. red. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2005.
Przemówienia, listy, wywiady Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego: lipiec–grudzień 2005 (wybór), wybór i oprac. red. Stanisław Ćwik, Katarzyna Dombska, Aleksandra Zgorzelska, Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa 2005.
Słowniki (wraz ze stosowanymi skrótami)
ISJP – Bańko Mirosław, red. (2018), Inny słownik języka polskiego, t. 1–2, wyd. 2, Warszawa.
SS – Kopaliński Władysław (1991), Słownik symboli, wyd. 2, Warszawa.
WSJP PAN – Żmigrodzki Piotr, red., Wielki słownik języka polskiego PAN, https://www. wsjp.pl [dostęp: 20 marca – 10 kwietnia 2021].
Literatura
Bartmiński Jerzy (2010), Jak rekonstruować językowo-kulturowy obraz Europy?, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury”, nr 22, s. 121–127.
Bartmiński Jerzy (2014), Polskie wartości w europejskiej aksjosferze, Lublin.
Bartmiński Jerzy (2015), DOM – koncept uniwersalny i specyficzny kulturowo, w: Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów, red. Jerzy Bartmiński, Iwona Bielińska-Gardziel, Beata Żywicka, t. 1: DOM, Lublin, s. 15–33.
Bartmiński Jerzy, red. (2006), Język – wartości – polityka. Zmiany rozumienia nazw wartości w okresie transformacji ustrojowej w Polsce. Raport z badań empirycznych, Lublin.
Bartmiński Jerzy, Bielińska-Gardziel Iwona (2015), Polski językowo-kulturowy obraz DOMU i jego profile, w: Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów, red. Jerzy Bartmiński, Iwona Bielińska-Gardziel, Beata Żywicka, t. 1: DOM, Lublin, s. 89–121.
Bartmiński Jerzy, Chlebda Wojciech (2018), Obrazy EUROPY w języku polskim i w tekstach polskich dyskursów publicznych, w: Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów, red. Wojciech Chlebda, t. 2: EUROPA, Lublin – Opole, s. 169–215.
Chlebda Wojciech (2018), EUROPA w trzynastu obrazach, w: Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów, red. Wojciech Chlebda, t. 2: EUROPA, Lublin – Opole, s. 15–60.
Dobrzyńska Teresa (1972), O semantycznej reprezentacji wyrażeń metaforycznych, w: Semantyka i słownik, red. Anna Wierzbicka, Wrocław, s. 191–208.
Dobrzyńska Teresa (1994), Mówiąc przenośnie… Studia o metaforze, Warszawa.
Dobrzyńska Teresa (1995), Metafory wartościujące w publicystyce i wypowiedziach polityków, w: Kreowanie świata w tekstach, red. Andrzej Maria Lewicki, Ryszard Tokarski, Lublin, s. 201–214.
Dobrzyńska Teresa (2010), Metafora w dyskursie politycznym jako skuteczny środek perswazji, w: Styl – dyskurs – media, red. Barbara Bogołębska, Monika Worsowicz, Łódź, s. 267–279.
Gajda Stanisław (2008), Metafora w dyskursie naukowym, „Studia Litteraria Polono-Slavica”, nr 8, s. 29–42.
Gill Ann M., Whedbee Karen (2001), Retoryka, w: Dyskurs jako struktura i proces, red. Teun A. van Dijk, przeł. Grzegorz Grochowski, Warszawa, s. 182–211.
Horolets Anna (2006), Obrazy Europy w polskim dyskursie publicznym, Kraków.
Ilciów Adam (2011), NATO w impasie? Perspektywy rozwoju, „Doctrina. Studia Społeczno-Polityczne”, t. 8, s. 89–99.
Kiklewicz Aleksander (2006), Teoria metafor pojęciowych: zagadnienia dyskusyjne, w: tenże, Język. Komunikacja. Wiedza, Mińsk.
Kloch Zbigniew (2006), Odmiany dyskursu. Semiotyka życia publicznego w Polsce po 1989 roku, Wrocław.
Kostecki Wojciech (2005), O metaforach, polityce i politologii, w: Metafory polityki, red. Bohdan Kaczmarek, t. 3, Warszawa, s. 23–35.
Lakoff George, Johnson Mark (1988), Metafory w naszym życiu, przeł. Tomasz P. Krzeszowski, Warszawa.
Maćkiewicz Jolanta (1999), Słowo o słowie. Potoczna wiedza o języku, Gdańsk.
Maliszewski Bartłomiej (2019), Metafory o Rosji. Wizerunek rosyjskiej polityki w przenośniach publicystycznych w prasie polskiej (2000–2012), Lublin.
NATO. Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, https://pl.wikipedia.org/wiki/NATO [dostęp: 20 marca 2021].
Niebrzegowska-Bartmińska Stanisława (2007), Wzorce tekstów ustnych w perspektywie etnolingwistycznej, Lublin.
Ożóg Kazimierz (2002), Metafory potoczne w języku polityki, „Język Polski”, z. 1, s. 22–24.
Ożóg Kazimierz (2004), Język w służbie polityki. Językowy kształt kampanii wyborczych, Rzeszów.
Pawelec Andrzej (2006), Metafora pojęciowa a tradycja, Kraków.
Piekarczyk Dorota (2013), Metafory metatekstowe, Lublin.
Piekarczyk Dorota (2020), (Nie) oceniaj książki po okładce. Teksty na okładkach publikacji popularnonaukowych, Lublin.
Puzynina Jadwiga (1989), Jak pracować nad językiem wartości?, w: Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne, red. Jadwiga Puzynina, Jerzy Bartmiński, Wrocław (Język a Kultura, t. 2), s. 185–198.
UE w skrócie, https://tinyurl.com/y29m6za5 [dostęp: 20 marca 2021].
Wierzbicka Anna (1971), Porównanie – gradacja – metafora, „Pamiętnik Literacki”, z. 4, s. 127–147.
Zawisławska Magdalena (2011), Metafora w języku nauki. Na przykładzie nauk przyrodniczych, Warszawa.
Zinken Jörg (2003), Dwustronność i jednostronność w dyskursie o zjednoczeniu Europy, w: Tradycja łacińska i bizantyjska wobec idei jedności europejskiej, red. Aleksander Wojciech Mikołajczak, Mariola Walczak-Mikołajczykowa, Gniezno, s. 375–388.
Żuk Grzegorz (2010), Twierdza czy wspólnota. Europa w polskim dyskursie publicznym, Lublin.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).