Keywords
academic discourse
style
culture
history of the Polish language
How to Cite
Number of views: 162
Number of downloads: 129
Abstract
The text presents an analysis of three Polish herbariums from the period of the sixteenth to the seventeenth centuries as examples representing the ancient academic discourse. The presented considerations allow for maintaining the claim about the cultural aspect of Polish academic discourse in the distant past. The texts which represent it are the source of the information about the state of the knowledge in chosen domains and dis- ciplines. Moreover, they constitute the reflection of the knowledge itself in its practi- cal use described in the herbariums, which is a peculiar feature of old Polish academic texts. Justified, then, is the claim that these analysed texts and their discourse are aca- deming in nature, of course on condition that one takes into account their historical context. Apart from the professional awareness of the time, one notices certain strate- gies for constructing the texts and their discourse which prove the academic discourse. Features such as precision, objectivity, argument problematisation etc. were developed and strengthened in subsequent centuries.
References
Anusiewicz Janusz (1995), Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki, Wrocław. Bajerowa Irena (2008), Początki polskiego dyskursu naukowego - język dzieł Marcina Bielskiego i Stanisława Grzepskiego, "Onomastica Slavogermanica", nr 27, s. 73-79.
Biniewicz Jerzy (1996), Początki polskiego języka nauk ścisłych (XVI-XVIII wiek), "Prace Językoznawcze", t. 24: Studia historycznojęzykowe, s. 62-70.
Biniewicz Jerzy (2002), Kształtowanie się polskiego języka nauk matematyczno-przyrodniczych, Opole.
Brückner Aleksander (1937), Encyklopedia staropolska, Warszawa.
Brzeziński Tadeusz (1995), Dawna medycyna i lekarze. Studium kształtowania zawodu, w: Historia medycyny, red. Tadeusz Brzeziński, Warszawa, s. 23-62.
Czachur Waldemar (2020), Lingwistyka dyskursu jako integrujący program badawczy, Wrocław.
Duszak Anna (1998), Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa. Foucault Michel (2006), Słowa i rzeczy. Archeologia nauk humanistycznych, przeł. Tadeusz Komendant, Gdańsk.
Foucault Michel (2009), O archeologii nauk, przeł. Adam Bandura, w: Język, dyskurs, społeczeństwo. Zwrot lingwistyczny w filozofii społecznej, red. Lotar Rasiński, Warszawa, s. 307-333.
Foucault Michel (2010), Historia seksualności, przeł. Bogdan Banasiak, Tadeusz Komendant, Krzysztof Matuszewski, Gdańsk.
Fijałek Jan (1995), Społeczne tradycje organizacyjne i naukowe w opiece zdrowotnej do końca XVIII wieku, w: Historia medycyny, red. Tadeusz Brzeziński, Warszawa, s. 206-235.
Gajda Stanisław (1982), Podstawy badań stylistycznych nad językiem naukowym, Warszawa-Wrocław.
Grzmil-Tylutki Halina (2007), Gatunek w świetle francuskiej teorii dyskursu, Kraków. Iłowiecki Maciej (1981), Dzieje nauki polskiej, Warszawa.
Jankowiak Lucyna Agnieszka (2005), Słownictwo medyczne Stefana Falimirza, t. 1: Początki polskiej renesansowej terminologii medycznej, Warszawa.
Ostaszewska Danuta (1994), Z zagadnień ewolucji stylu naukowego. XVI-wieczne początki kształtowania się wyznaczników przebiegu procesu myślowego, "Prace Językoznawcze", t. 22: Studia historycznojęzykowe, s. 85-94.
Porter Roy, Vigarello Georges (2011), Ciało, zdrowie i choroby, przeł. Tomasz Stróżyński, w: Historia ciała, t. 1: Od renesansu do oświecenia, red. Georges Vigarello, Gdańsk.
Rejter Artur (2018a), Funkcje środków wartościujących w polskim dyskursie naukowym XVI wieku, "Stylistyka", t. 27: Aksjologia i styl, s. 33-46.
Rejter Artur (2018b), Między podmiotowością tekstu a ewolucją dyskursu naukowego, w: W kręgu dawnej polszczyzny, t. 5, red. Maciej Mączyński, Ewa Horyń, Ewa Zmuda, Kraków, s. 11-23.
Rejter Artur (2018c), Styl czy dyskurs naukowy? Perspektywa historyczna, "Forum Lin- gwistyczne", nr 5, s. 17-25.
Rejter Artur (2019), Strukturalnotekstowe wyznaczniki dyskursu naukowego wieków dawnych, w: Reprezentacje świata w dyskursach (modele, obrazy, wizje), red. Bernadetta Ciesek-Ślizowska i in., Katowice, s. 178-195.
Rejter Artur (2020), Poradnikowy wymiar dyskursu naukowego wieków dawnych, w: Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2019. Dyskursy o przeszłości. Dyskursy w przeszłości, red. Magdalena Hawrysz, Magdalena Jurewicz-Nowak, Irmina Kotlar- ska, Zielona Góra, s. 81-90.
Siekierska Krystyna (1992), Uwagi o języku i stylu dzieł naukowych XVII wieku (botanika, medycyna, geometria), w: Odmiany polszczyzny XVII wieku, red. Halina Wiśniew- ska, Czesław Kosyl, Lublin, s. 107-114.
Szczaus Agnieszka (2015), Teksty naukowe i techniczne doby średniopolskiej jako źródło badań historycznojęzykowych, "Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza", nr 1, s. 253-268. https://doi.org/10.14746/pspsj.2015.22.1.16
Walczak Bogdan (1995), Zarys dziejów języka polskiego, Poznań.
Witosz Bożena (1995), Szczegół w opisie. Zagrożenie koherencji tekstu czy jego niezby- walny atrybut?, "Pamiętnik Literacki", z. 1, s. 125-137.
Witosz Bożena (2009), Dyskurs i stylistyka, Katowice.
Wojtak Maria (2011), O relacjach dyskursu, stylu, gatunku i tekstu, "Tekst i Dyskurs - Text und Diskurs", nr 4, s. 69-78.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).