Abstract
The aim of the work is to highlight the vitality and functional diversity of biblisms in contemporary ‘low’ literature imitating everyday language. This article presents the results of the use dozens of lexical units. Sometimes biblisms are modified- most often they are mentioning modifications (eg. Man cannot live by bed alone ← Man cannot live by bread alone). Less frequently we meet shortening modifications (eg. pluck hair ←pluck the hair out) and developing ones(have some remains of oil in the head ← have oil in the head). These modifications can often be justified contextually. Biblisms used in crime novels usually emphasize the seriousness of the situation and they can also introduce an element of humor.References
Źródła
Chmielewska Joanna (2010), Klin, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1964)
Chmielewska Joanna (2010), Całe zdanie nieboszczyka, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1972)
Chmielewska Joanna (2010), Lesio, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1973)
Chmielewska Joanna (2010), Romans wszechczasów, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1975)
Chmielewska Joanna (2010), Wszystko czerwone, Kobra, Warszawa. (wyd. 1– 1974)
Chmielewska Joanna (2010), Dzikie białko, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1990)
Chmielewska Joanna (2010), Boczne drogi, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1973)
Chmielewska Joanna (2010), Studnie przodków, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1979)
Chmielewska Joanna (2010), Kocie worki, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 2004)
Chmielewska Joanna (210), Krokodyl z Kraju Karoliny, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1969)
Chmielewska Joanna (2010), Zbieg okoliczności, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1993)
Chmielewska Joanna, Rzeź bezkręgowców, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 2007)
Chmielewska Joanna (2010), Wszyscy jesteśmy podejrzani, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1966)
Chmielewska Joanna, Depozyt, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1999)
Chmielewska Joanna (2010), Drugi wątek, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1993)
Chmielewska Joanna (2010), Najstarsza prawnuczka, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1999)
Chmielewska Joanna (2010), Wyścigi, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1992)
Chmielewska Joanna (2010), Florencja córka Diabła, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1993)
Chmielewska Joanna (2010), Szajka bez końca, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1989)
Chmielewska Joanna (2010), Wielki diament, t. 1, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1996)
Chmielewska Joanna (2010), Wielki diament, t. 2, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1996)
Chmielewska Joanna (2010), Zapalniczka, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 2007)
Chmielewska Joanna (2010), (Nie)boszczyk mąż, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 2002)
Chmielewska Joanna (2010), Złota mucha, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 1998)
Chmielewska Joanna (2010), Babski motyw, Kobra, Warszawa. (wyd. 1 – 2003)
Literatura
Bąba Stanisław (1984), Modyfikacja zwrotu „głos wołającego na puszczy”, „Język Polski”, z. 3, s. 235–238.
Bąba Stanisław (1989), Innowacje frazeologiczne współczesnej polszczyzny, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Bąba Stanisław, Liberek Jarosław (2001), Słownik frazeologiczny współczesnej polszczyzny, PWN, Warszawa.
Bieńkowska Danuta (2002), Polski styl biblijny, Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, Łódź.
Chlebda Wojciech (1998), Biblizmy języka rosyjskiego. Koncepcje opisu leksykograficznego, w: Biblia w literaturze i folklorze narodów słowiańskich, red. Ryszard Łużny, Danuta Piwowarska, Universitas, Kraków, s. 15–33.
Dąbrowska Anna (1996), W adamowym stroju chodzić krętymi drogami. O eufemizmach wywodzących się z języka religijnego, „Poradnik Językowy”, z. 10, s. 33–39.
Długosz-Kurczabowa Krystyna (1990), Apelatywizacja biblijnych nazw własnych w języku polskim, „Prace Onomastyczne”, nr 33.
Dubisz Stanisław, red. (2003) Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 1: A–G, PWN, Warszawa.
Dziamska-Lenart Gabriela (2007), Frazeologizmy biblijne w nowych słownikach frazeologicznych, w: Język religijny dawniej i dziś. Materiały z konferencji Poznań 24–26 kwietnia 2006, red. Paweł Bortkiewicz, Stanisław Mikołajczak i Małgorzata Rybka, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań, s. 205–213.
Fliciński Piotr (2007), Z życia wybranych frazeologizmów biblijnych we współczesnej polszczyźnie, w: Język religijny dawniej i dziś. Materiały z konferencji Poznań 24–26 kwietnia 2006, red. Paweł Bortkiewicz, Stanisław Mikołajczak i Małgorzata Rybka, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań, s. 214–228.
Godyń Jan (1995), Od Adama i Ewy zaczynać. Mały słownik biblizmów języka polskiego, Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Spółka Wydawniczo-Księgarska, Warszawa.
Gorzelana Joanna (2011), Czy „niewierny Tomasz” jest wyrażeniem recesywnym?, „Język Polski”, z. 4, s. 305–309.
Gozdecka Ewa (1992), Frazeologia Biblii i jej funkcjonowanie we współczesnym tekście literackim, „Przegląd Rusycystyczny”, z. 3–4, s. 73–79.
Koziara Stanisław (2001), Frazeologia biblijna w języku polskim, Wydawnictwo Naukowe AP, Kraków.
Koziara Stanisław (2009), Tradycyjne biblizmy a nowe polskie przekłady Pisma Świętego (ujęcie filologiczno-normatywne), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
Kucała Marian (1973), Bohemizmy frazeologiczne w staropolszczyźnie, „Język Polski”, z. 2–3, s. 118–132.
Kucała Marian (1997), Modyfikacje frazeologii biblijnej, „Roczniki Humanistyczne”, z. 1, s. 51–58.
Miodońska-Brookes Ewa, Kulawik Adam, Tatara Marian (1978), Zarys poetyki, PWN, Warszawa.
PELCRA (2014), http://nkjp.uni.lodz.pl/index_adv.jsp, [dostęp: 1 września 2014].
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych (1980), oprac. zespół z inicjatywy Benedyktów Tynieckich, wyd. 3 popr., Pallotinum, Poznań.
Skorupka Stanisław (1974), Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. 1–2, wyd. 2, Wiedza Powszechna, Warszawa.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).