Abstract
In the article there were analyzed etymologically and semantically 37 names of adjectives ‘crafty’ in the Old Polish lexicology. The material was gathered from all available lexicographical sources registering the vocabulary to the end of 19th century.It was evidenced that the formal structures investigated adjectives implied pictures such as: the picture of grasping at something, a picture of efficiency and excellence in particular field, the image of vector of change movement, the picture of phatamorgana, deception of something duplicitous, the figure of something hidden. Moreover the gross of analyzed units found its place in noun-derivation group of actions manifesting – cunningness or created in the ‘noun place’ with figurative sense.
The implemented analysis depicted the differences between old Polish and the contemporary Polish language demonstrating itself on the par with lexicology and semantics.
References
Źródła
Bańko Mirosław, Bobrowski Ireneusz, Karpiński Adam i in., red. (1999–2014), Elektroniczny słownik XVII i pierwszej połowy XVIII wieku, http://sxvii.pl, [dostęp: 15 maja 2015]. (Skrót: SXVII)
Bańkowski Andrzej (2000), Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1–2, PWN, Warszawa. (Skrót: ESJPBań)
Boryś Wiesław (2005), Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków. (Skrót: SBor)
Brückner Aleksander (1927), Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków. (Skrót: SBr)
Doroszewski Witold, red. (1958–1969), Słownik języka polskiego, t. 1–11, PWN, Warszawa. (Skrót: SD)
Dubisz Stanisław, red. (2003), Uniwersalny słownik języka polskiego, PWN, Warszawa. (Skrót: USJP)
Karłowicz Jan, Kryński Adam Antoni, Niedźwiedzki Władysław, red. (1900–1927): Słownik języka polskiego, nakładem prenumeratorów, w drukarni E. Lubowskiego i S-ki, Warszawa.
Krasiński Adam Stanisław (1888), Słownik synonimów polskich, Akademia Umiejętności w Krakowie, Kraków. (Skrót: SKras)
Linde Samuel Bogumił (1807–1814), Słownik języka polskiego, t. 1–6, Ossolineum, Warszawa. (Skrót: SL)
Mayenowa Maria Renata, red. (1966), Słownik polszczyzny XVI wieku, Ossolineum, Wydawnictwo PAN, Wrocław. (Skrót: SXVI)
Sławski Franciszek (1955–1983), Słownik etymologiczny języka polskiego, nakładem Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego, Kraków. (Skrót: SSław)
Urbańczyk Stanisław, red. (1966–2000), Słownik staropolski, t. 1–11, Ossolineum, Wrocław. (Skrót: SStp)
Zdanowicz Aleksander, Bohusz-Szyszko Michał, red. (1861), Słownik języka polskiego, t. 1–2, wydano nakładem i kosztem Maurycego Orgelbranda, Wilno. (Skrót: SWil)
Literatura
Antas Jolanta (1999), O kłamstwie i kłamaniu. Studium semantyczno-pragmatyczne, Universitas, Kraków.
Kleszczowa Krystyna (1989), Verba dicendi w historii języka polskiego. Zmiany znaczeń, Wydawnictwo UŚ, Katowice.
Kleszczowa Krystyna (2003), Staropolskie derywaty przymiotnikowe i ich perspektywiczna ewolucja, Wydawnictwo UŚ, Katowice.
Kleszczowa Krystyna (2010), O kłamstwie po staropolsku, w: Człowiek, słowo, świat, red. Joanna Chojak, Tomasz Koprysz, Krystyna Waszakowa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 334–341.
Kozaryn Dorota (2011), O słownictwie Rejowego Wizerunku o „niszczeniu prawdy”, „Studia Językoznawcze. Synchroniczne i Diachroniczne Badania Polszczyzny”, t. 10, s. 111–119.
Krótki Zuzanna (2011), Pycha a mądrość. Polskie leksemy o rdzeniu -mądr-/-mędr-, „Kwartalnik Językoznawczy”, nr 7, z. 3, s. 2–11.
Krótki Zuzanna (2014), Siedem grzechów głównych w leksyce dawnej polszczyzny, [praca doktorska (maszynopis)].
Pawelec Radosław (2013), Ciemne zwierciadło. Semantyka antywartości, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
Puzynina Jadwiga (1982), Językoznawstwo a aksjologia, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, z. 34, s. 23–32.
Puzynina Jadwiga (1992a), O kłamaniu i kłamstwie, w: tejże, Język wartości, PWN, Warszawa, s. 48–63.
Puzynina Jadwiga (1992b), Słowo manipulacja w języku polskim, w: tejże, Język wartości, PWN, Warszawa, s. 7–21.
License
Authors
Authors of texts accepted for publication in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza” since 2016 under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2016.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).