Słowa kluczowe
avant-garde
surrealism
objects
experimental poetry
Jak cytować
Abstrakt
The aim of this article is to discuss the crucial difference between the notions of ‘avant-garde’ (from Lyotard’s or Danto’s essays) and Perloff’s or Bolecki’s ‘modernism’ and to suggest a new, exclusive rather than inclusive, approach to literary studies, based on the experimental theory and poetics of Surrealism. This so-called “surrealist attitude” could be applied in the literary and cultural studies as a twofold paradigm: on the one hand, it focuses on the verbal or textual aspect of the avant-garde experiments (utilizing Bürger’s or Barthes’ theories), on the other hand, it gives an opportunity to acknowledge their anthropological or sociological character marked by Baudrillard, Danto, Foster, or Krajewski. In this perspective, the substantial process of abandonment of reality (Lyotard), which stands for the dominant element of the avant-garde aesthetics, could be connected with the crisis of represetation and with the binary nature of the objects (simultaneously, the textual/internal and contextual/exteral forms).
Bibliografia
Barthes R., Czy istnieje pisanie poetyckie?, w: idem, Stopień zero pisania oraz Nowe eseje krytyczne, przeł. K. Kot, Warszawa 2009, s. 57–58.
Barthes R., Śmierć autora, przeł. M.P. Markowski, „Teksty Drugie” 1999, nr 1–2, s. 247–251.
Baudrillard J., Słowa klucze, przeł. S. Królak, Warszawa 2008.
Bolecki W., Modalności modernizmu. Studia, analizy, interpretacje, Warszawa 2013.
Breton A., Manifest surrealizmu, w: Surrealizm. Teoria i praktyka literacka. Antologia, oprac. i przeł. A. Ważyk, Warszawa 1973, s. 72.
Bürger P., Teoria awangardy, przeł. J. Kita-Huber, Kraków 2006, s. 71–76.
Culler J., Literatura w teorii, przeł. M. Maryl, Kraków 2013, s. 142–143.
Danto A.C., Koniec sztuki, w: idem, Świat sztuki. Pisma z filozofii sztuki, oprac. i przeł. L. Sosnowski, Kraków 2006, s. 196.
Danto A.C., Po końcu sztuki. Sztuka współczesna i zatarcie się granic tradycji, przeł. M. Salwa, Kraków 2013.
Evocative Objects: Things We Think With, red. S. Turkle, Cambridge 2007.
Foster H., Powrót Realnego. Awangarda u schyłku XX wieku, przeł. M. Borowski, M. Sugiera, Kraków 2010. Nemoguće, Beograd 1930, s. 123.
Foucault M., Dystans, aspekt, źródło, przeł. T. Komendant, w: Powiedziane, napisane…, s. 82. Harman G., Traktat o przedmiotach, przeł. M. Rychter, Warszawa 2013.
Foucault M., Język bez końca, przeł. M.P. Markowski, w: idem, Powiedziane, napisane. Szaleństwo i literatura, oprac. T. Komendant, przeł. B. Banasiak et al., Warszawa 1999, s. 68–69.
Kornhauser J., Strategie liryczne serbskiej awangardy, Kraków 1991, s. 40–41.
Král P., Opak zrcadla, „Svědectví” 1989, t. 22, nr 86, s. 451, w: L. Engelking, Surrealizm, underground, postmodernizm. Szkice o literaturze czeskiej, Łódź 2001.
Lautréamont, Pieśni Maldorora, Pieśń VI, w: idem, Pieśni Maldorora i Poezje, przeł. M. Żurowski, Kraków 2004, s. 229.
Lyotard J.F., Odpowiedź na pytanie: Co to jest ponowoczesność?, w: idem, Postmodernizm dla dzieci. Korespondencja 1982–1985, przeł. J. Migasiński, Warszawa
Modernism, red. A. Eysteinsson, V. Liska, t. 1–2, Amsterdam–Philadelphia 2007.
Perloff M., Modernizm XXI wieku. „Nowe” poetyki, przeł. K. Bartczak, T. Cieślak-Sokołowski, Kraków 2012, s. 11–13.
Pol-Droit R. , 51 zabaw z rzeczami. Doświadczenie rzeczywistości, przeł. E. Urscheler, Gdańsk 2005.
Sontag S., Happening – sztuka radykalnych zestawień, w: eadem, Przeciw interpretacji i inne eseje, przeł. M. Pasicka, A. Skucińska, D. Żukowski, Kraków 2012, s. 360–361.
Taking Things Seriously: 75 Objects with Unexpected Significance, red. J. Green, C. Hayes, Princeton 2007.
Things, red. B. Brown, Chicago 2004. Things that talk. Object Lessons from Art and Science, red. L.J. Daston, New York 2004.
Załuski T., Modernizm artystyczny i powtórzenie. Próba interpretacji, Kraków 2008.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).