Słowa kluczowe
modernism
women’s poetry
post-vitalism
Jak cytować
Abstrakt
Vitalism is a vague and ambiguous philosophical notion which researchers try to apply to describe modernist literature, especially from the period of the Young Poland. The author of the article suggests that vitalism should be approached as an interpretive category. She examines whether it is possible to distinguish feminine vitalism and conducts an analysis of selected types of literature (H. Poświatowska, A. Świrszczyńska, W. Szymborska, A. Szymańska, U. Kozioł, M. B. Kielar). The analysis shows that modernist feminine vitalism in the poetry of the second half of the 20th century encompasses various types of affirmations: of nature, corporeality and existence. In late modernity it transforms into post-vitalism, which signifies new understanding of life and the reduction of the anthropocentric perspective, both determined by new discoveries of science.
Bibliografia
Bielik-Robson Agata (2012), Erros. Mesjański witalizm i filozofia, TAiWPN Universitas, Kraków.
Bolecki Włodzimierz (2012), Modalności modernizmu. Studia, analizy, interpretacje, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa.
Borkowska Grażyna (1995), Metafora drożdży: co to jest literatura/poezja kobieca, „Teksty Drugie”, nr 3/4.
Czabanowska-Wróbel Anna, Pilch Urszula, red. (2016), Młodopolski witalizm. Modernistyczne witalizmy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Ferenc Teresa (2012), Widok na życie, Biblioteka „Toposu”, Sopot.
Głowiński Michał (1998), Witalizm, w: Słownik terminów literackich, red. Janusz Sławiński, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 624.
Gutowski Wojciech (2016), Wątpliwa hipoteza witalizmu w polskiej literaturze nowoczesnej, w: Młodopolski witalizm. Modernistyczne witalizmy, red. Anna Czabanowska-Wróbel, Urszula Pilch, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 39-41.
Kielar Marzanna Bogumiła (1999), Materia prima, Obserwator, Poznań.
Kielar Marzanna Bogumiła (2006), Monodia, Znak, Kraków.
Kozioł Urszula (1999), Stany nieoczywistości, PIW, Warszawa.
Kozioł Urszula (2010), Horrendum, Wydawnictwo Literackie,
Kraków.
Kwiatkowski Jerzy (1969), Dialog z ziemią, w: tegoż, Remont pegazów, Czytelnik, Warszawa.
Legeżyńska Anna (2003), Etiuda tematologiczna na cztery ręce, w: Ulotność i trwanie. Studia z tematologii i historii literatury, red. Ewa Wiegandt, Agnieszka Czyżak, Zbigniew Kopeć, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań, s. 47-58.
Legeżyńska Anna (2007), Psalmistki. Z genologicznych problemów liryki kobiecej, w: Język religijny dawniej i dziś, red. ks. Paweł Bortkiewicz, Stanisław Mikołajczak, Małgorzata Rybka, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań.
Legeżyńska Anna (2009), Od kochanki do psalmistki. Sylwetki, tematy i konwencje liryki kobiecej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Mikołajczak Małgorzata (2000), Podjąć przerwany dialog. O poezji Urszuli Kozioł, TAiWPN Universitas, Kraków.
Poświatowska Halina (1989), Wiersze wybrane, wstęp i wybór Jan Zych, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Różewicz Tadeusz (1957), Ocalony, w: tegoż, Poezje zebrane, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 22.
Szymańska Adriana (2003), In terra, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Szymańska Adriana (2006), Z dziennika dywersantki, Biblioteka „Toposu”, Sopot.
Szymborska Wisława (2001), Wiersze wybrane, Wydawnictwo a5, Kraków.
Szymborska Wisława (2005), Dwukropek, Wydawnictwo a5, Kraków.
Szymborska Wisława (2011), Wystarczy, Wydawnictwo a5, Kraków.
Świrszczyńska Anna (1973), Poezje wybrane, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
Wydrycka Anna (2012), Między bios a zoé. Poetycka antropologia w liryce Młodej Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).