„Odrodziły się traumy z czasów Zagłady”. Marzec 1968 jako narracja postkatastroficzna

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: sty 1, 2015
DOI: https://doi.org/10.14746/pspsl.2015.25.8
Słowa kluczowe:
anti-Semitism, March 1968, postcatastrophe, remembrance, perpetrators, victims, witnesses

Main Article Content

Anna Artwińska
Uniwersytet w Hamburgu. Instytut Slawistyki.

Abstrakt

The article discusses select literary images and presentations of March 1968, which are treated as an example of a postcatastrophic narration. The author states that the events of the years 1967-1968 are often depicted in Polish literature as a kind of a “recurring catastrophe” – predicting an event of the calibre of the Holocaust. Similarities and parallels can be noticed on the artistic level (ways of representation) and ideological (judgement of events). Consequently, the catastrophe does not fulfil its cathartic function and does not become a breakthrough, instead its characteristic features are repetitions and new configurations. Finally, the author asks whether, and to what extent, Polish remembrance of March overlaps with the remembrance of the Holocaust, and to what degree the struggle with anti-Semitism in 1967-1968 was simultaneously a struggle with anti-Semitism during WWII.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Numer
Nr 25 (2015): Po Zagładzie. Narracje postkatastroficzne
Dział
Po Zagładzie. Narracje postkatastroficzne

Autorzy

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Użytkownicy

Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:

  • uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
  • bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w  oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.

Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Biogram autora

Anna Artwińska, Uniwersytet w Hamburgu. Instytut Slawistyki.

doktor nauk humanistycznych, studiowała polonistykę, dziennikarstwo i slawistykę w Poznaniu i Freiburgu Bryzgowijskim. Pracuje jako adiunkt w Instytucie Slawistyki na Uniwersytecie w Hamburgu. Członkini Ośrodka Studiów Kulturowych i Literackich nad Komunizmem IBL PAN w Warszawie. Zainteresowania badawcze: literatura romantyzmu, realizm socjalistyczny, pamięć i postpamięć o komunizmie, postcolonial studies, koncepcje pokolenia i genealogii (w odniesieniu do literatury polskiej i rosyjskiej). Ostatnie publikacje: Komunizm i/a sprawcy („Teksty Drugie” 2013, nr 3); Jacek Dehnels widersprüchliche Positionen? Selbst- und Fremdwahrnehmung eines polnischen Autors, w: Künstlerinszenierungen. Performatives Selbst und biographische Narration im 20. und 21. Jahrhundert, red. Christopher Laferl i Anja Tippner (2014); „Zasłużona rodzina polska” albo marcowe gry w genealogię, w: Rok 1966. PRL na zakręcie, red. Katarzyna Chmielewska, Tomasz Żukowski (2015); Studies on Socalist Realism. Polish View, red. Anna Artwińska, Grzegorz Wołowiec, Peter Lang [w druku].

Bibliografia

  1. Artwińska Anna (2015), Zasłużona rodzina polska albo marcowe gry w genealogię, w: Rok 1966. PRL na zakręcie, red. Katarzyna Chmielewska, Grzegorz Wołowiec, Tomasz Żukowski, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa, s. 361-380.
  2. Bachmann Klaus (1994), Niemieccy rewanżyści i polski antysemityzm, czyli kicz pojednania. Marnowane szanse dialogu, „Rzeczpospolita”, 22 listopada.
  3. Buryła Sławomir (2013), Proza epoki Marca i wokół Marca’68, „Ruch Literacki”, z. 2, s. 219-237.
  4. Cała Alina (2012), Żyd – wróg odwieczny?Antysemityzm w Polsce i jego źródła, Nisza, Warszawa.
  5. Dahlmann Hans-Christian (2013), Antisemitismus in Polen 1968. Interaktionen zwischen Partei und Gesellschaft, Fabre Verlag, Osnabrück.
  6. Dasko Henryk (2008), Dworzec Gdański. Historia niedokończona, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
  7. Derkaczew Joanna (2009), „Podpaliłem Polskę” [rozmowa z Sewerynem Blumsztajnem], „Notatnik Teatralny”, nr 56-57, s. 66-69.
  8. Długosz-Kurczabowa Krystyna (2009), Słownik etymologiczny języka polskiego, PWN, Warszawa.
  9. Eisler Jerzy (2006), Polski rok 1968, IPN, Warszawa.
  10. Fik Marta (1997), Marzec’68. Za kogo się wstydzimy?, w: tejże, Autorytecie wróć? Szkice o postawach polskich intelektualistów po październiku 1956 r., Script, Warszawa, s. 67-85.
  11. Forecki Piotr (2010), Od Shoah do Strachu. Spory o polsko-żydowską przeszłość i pamięć w debatach publicznych, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
  12. Głowiński Michał (2010), Kręgi obcości. Opowieść autobiograficzna, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
  13. Grynberg Henryk (2003), My, Żydzi z Dobrego, w: tegoż, Monolog polsko-żydowski, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec, s. 88-104.
  14. Iwasiów Inga (2008), Bambino, Świat Książki, Warszawa.
  15. Jedlicki Jerzy (1993), Źle urodzeni czyli o doświadczeniu historycznym: scripta i postscripta, Polityka, Warszawa.
  16. Kertész Imre (2003), Eureka, w: tegoż, Język na wygnaniu, W. A.B, Warszawa, s. 207-217.
  17. Korb Viktoria (2006), Ni pies ni wydra… marzec’68 we wspomnieniach warszawskiej studentki, Studio Emka, Warszawa.
  18. Koselleck Reinhart (2003), Zeitschichten. Studien zur Historik, Suhrkamp, Frankfurt am Main.
  19. Krupa Bartłomiej (2013), Opowiedzieć Zagładę. Polska proza i historiografia wobec Holocaustu (1987-2003), Universitas, Kraków.
  20. Kuryluk Ewa (2009), Frascati, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
  21. Kusiak Joanna (2008), Inteligencja a Marzec. Rozmowa, „Kwartalnik Historii Żydów” nr 4, s. 459-475.
  22. Landsberg Alison (2004) Prosthetic Memory. The Transformation of American Remembrance in the Age of Mass Culture, Columbia University Press, New York.
  23. Leociak Jacek (2008), Instrumentalizacja Zagłady w dyskursie marcowym, „Kwartalnik Historii Żydów”, nr 4 (228), s. 447-458.
  24. Levy Daniel, Sznaider Natan (2007), Erinnerung im globalen Zeitalter: Der Holocaust, Suhrkamp, Frankfurt am Main.
  25. Łoziński Mikołaj (2012), Książka, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
  26. Molisak Alina (2008), Kilka uwag o różnych odmianach „marcowych” narracji, w: (Nie)ciekawa epoka? Literatura i PRL, red. Hanna Gosk, Elipsa, Warszawa, s. 275-288.
  27. Niziołek Grzegorz (2013), Polski teatr Zagłady, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
  28. Nowakowski Marek (2009), Syjoniści do Syjamu. Zapiski z lat 1967-1968, Świat Książki, Warszawa.
  29. Pałyga Artur (2009), Żyd, „Notatnik Teatralny”, nr 56-57, s. 196-243.
  30. Rudzka Zyta (2009), Fastryga, „Notatnik Teatralny”, nr 56-57, s. 250-282.
  31. Snyder Timothy (2011), Skrwawione ziemie. Europa między Hitlerem a Stalinem, przeł. Bartłomiej Pietrzyk, Świat Książki, Warszawa.
  32. Szczypiorski Andrzej (1989), Początek, Instytut Literacki, Paryż.
  33. Tokarska-Bakir Joanna (2004), Rzeczy mgliste. Eseje i studia, Pogranicze, Sejny.
  34. Tokarska-Bakir Joanna (2012), Okrzyki pogromowe. Szkice z antropologii historycznej Polski lat 1939-1946, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
  35. Torańska Teresa (2008), Jesteśmy. Rozstania’68, Świat Książki, Warszawa.
  36. Tulli Magdalena (2012), Włoskie szpilki, Nisza, Warszawa.
  37. Wiszniewicz Joanna (2008), Opowieści pokolenia Marca, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
  38. Zawadzka Anna, reż. (2010), Żydokomuna, produkcja: Archiwum Etnograficzne.
  39. Zawadzka Anna (2013), Kawior w sowieckiej ambasadzie, „Recykling Idei. Pismo Społecznie Zaangażowane”, nr 13, s. 178-179.