Słowa kluczowe
somatic (mis)understanding
Paul Verlaine
Arthur Rimbaud
Jak cytować
Abstrakt
The essay undertakes to investigate the phenomenon of erotic friendship as an “intertextual friendship” and, at the same time, “somatic (mis) understanding” (German: Un-beziehung). The following considerations include a discussion on the relationship between Paul Verlaine and Arthur Rimbaud, viewed first of all as bohemian characters of bohemian life and the protagonists of the mitologised homo-erotic relationship. Beside a hermeneutic attempt at describing the intimacy shared by both poets, or stages in the development of their intimate relations (with reference to French literature of the subject and texts that have not yet been translated into Polish), the author writes extensively on the reception of the relationship of the legendary pair of friends-lovers A-war period, Agnieszka Holland’s film Total eclipse and the most recent poetical texts by Ewa Sonnenberg. The essay is complemented by some considerations on similar cases, analogous to the instance of the relationship between the two French poets: epistolary romance between R.M. Rilke and M. Tsvetaeva and, important within the context of the reception of Rimbaud in Poland — love/friendship exhibited in the letters between Andrzej Czajkowski and Anita Janowska.Bibliografia
Aiken C., Rimbaud i Verlaine, dwaj cenni poeci, przeł. C. Miłosz, „Kronika”, [Łódź] 1957, nr 2.
Bardey A., Barr-Adjam, souvenirs du patron de Rimbaud. Aden-Harar 1880–1887, wstęp J. Tubiana, przedmowa C.J Eancolas, Paris 2010.
Biblia jerozolimska, Poznań 2006.
Bobowski S., Całkowite zaćmienie [1995] — nieuchronność i tragizm buntu, w: W poszukiwaniu siebie. Twórczość filmowa Agnieszki Holland, Wrocław 2001, s. 241–260.
Brandys K., Charaktery i pisma, Londyn 1991.
Carré J.M., Le drame de Bruxelles, w: La vie aventureuse de Jean-Arthur Rimbaud, Paris 1949.
Cwietajewa M., Pasternak B., Rilke R.M., Listy (1926), przeł. J. Juryś, A. Mietkowski, A. Zagajewski, „Zeszyty Literackie” 1986, nr 14, s. 63–109.
Czarna legenda poety przeklętego [rozmowa z Agnieszką Holland], „Kino” 1995, nr 4.
d’Eaubonne F., Niepokój. Życie Pawła Verlaine’a, przeł. J. Dackiewicz, Warszawa 1963.
Delahaye E., Histoire d’un cerveau français. [Étude sur Arthur Rimbaud], „L’arc-en-ciel”, lipiec 1900.
Delahaye E., Rimbaud. L’artiste et l’être moral, Paris 1923.
Delahaye E., Souvenirs familiers, Paris 1925.
Gomulicki J.W., Zygzakiem. Szkice. Wspomnienia. Przekłady, Warszawa 1981.
Hackett C.A., Verlaine et Rimbaud, w: Autour de Rimbaud, Paris 1967.
Harris F., Verlaine i Rimbaud, „Wiadomości Literackie” 1925, nr 34, s. 3: Notatki.
Iwaszkiewiczowa A., Conrad i Proust. Sztuka Conrada, w: Szkice i wspomnienia, do druku podała M. Iwaszkiewicz-Wojdowska, wstęp P. Hertz, Warszawa 1987.
Iwaszkiewicz A., Od tłumaczki, w: G.J. Resink, Axel Conrad i Martin Rimbaud, przeł. A. Iwaszkiewiczowa, „Twórczość” 1972, nr 6.
Iwaszkiewicz J., Bruksela, w: Powrót do Europy, Warszawa 1931.
Ja to ktoś inny. Korespondencja Artura Rimbaud, wybór, przeł., oprac. J. Hartwig, A. Międzyrzecki, Warszawa 1970.
Jankun-Dopartowa M., Dialektyka Narcyza i Ikara, „Kwartalnik Filmowy” 2001, nr 33, s. 40–62.
Kalicki W., 10 lipca 1873 — zastrzel mnie!, „Duży Format” [dodatek], „Gazeta Wyborcza”, 11 lipca 2005.
Kofta J., Rimbaud, Aniele Stróżu mój, w: Godzina cienia, Kraków 2004.
Kuczyńska-Koschany K., Wieczór pijany i inne (niedo)statki [referat zaprezentowany na seminarium Konstelacje Ingeborg Bachmann, Poznań, 27 maja 2009, zgłoszony do druku w tomie Wieczór pijany i inne (niedo)statki, red. Ł. Musiał, J. Roszak].
Lirycy francuscy. Wybór poezji: od XII do XX wieku, wydał i przypisami opatrzył L. Staff, Warszawa 1924.
„...mój diabeł stróż”. Listy Andrzeja Czajkowskiego i Haliny Sander [Anity Janowskiej], wybór, oprac. A. Janowska, Warszawa 1988.
Marin La Meslée V., „Arthur Rimbaud, inédits d’Aden, „Le Magazine Littéraire”, czerwiec 2010.
Miłosz C., Inne abecadło, Kraków 1998.
Miłosz C ., Kontynenty, Kraków 1999.
Miłosz C., Rok myśliwego, Kraków 1991.
Mój diabeł stróż [z Anitą Janowską rozmawiał Dariusz Zaborek], „Duży Format” [dodatek], „Gazeta Wyborcza”, 3 maja 2010.
Nabokov V., Lolita, przeł. M. Kłobukowski, Warszawa 1997.
Nadal O., Paul Verlaine, Paris 1961.
Napierski S., Bruksela (Pamięci J.A. Rimbaud), „Miesięcznik Literatury i Sztuki” 1934/1935, nr 9.
Napierski S., Od Baudelaire’a do nadrealistów. Przekłady i szkice z nowoczesnej literatury francuskiej, Warszawa 1933.
Od Chateaubrianda do Germaina Nouveau, w: Antologia poezji francuskiej, t. 3, Warszawa 2000, s. 643.
Pasternak B., List żelazny, w: Drogi napowietrzne i inne utwory, przeł. S. Pollak,
Warszawa 1973.
Reboul Y., Quelques mots sur „L’étoile a pleuré rose...”, „Rimbaud vivant” 2001, nr 40, s. 12–25.
Renard J., Dziennik, wybór, przeł., oprac. J. Guze, Warszawa 1993.
Renard J., Journal 1887–1910, oprac. L. Guichard, G. Sigaux, wstęp, zestawienie chronologiczne i indeks G. Sigaux, Paris 1960.
Resink G.J., Axel Conrad i Martin Rimbaud, przeł. A. Iwaszkiewiczowa, „Twórczość” 1972, nr 6.
Rimbaud J.A., Dzieła, przeł. J. Kolankowski, Kraków–Jelenia Góra [b.d.].
Rimbaud A., Oeuvres complètes, wyd. A. Guyaux, współpr. A. Cervoni, Paris 2009.
Rimbaud J.A., Poezje, Warszawa 1921.
Rimbaud J.A., Słońce i ciało, wybór, przeł. J. Kolankowski, Jelenia Góra 1992.
Rimbaud A., Wiersze. Sezon w piekle. Iluminacje. Listy, tłumacze różni, wybór, oprac., posłowie A. Międzyrzecki, Kraków 1993.
Sonnenberg E., A może ten statek nie był pijany?, „Pogranicza” 2007, nr 5.
Sonnenberg E., Rimbaud do Verlaine’a, „Dekada Literacka” 1997, nr 4.
Topolanek T., Rainer Maria Rilke – Marina Cvetaeva: eine „Un-Beziehung”?, Salzburg 1995.
Verlaine P., Les poètes maudits, Paris 1920.
Verlaine P., Oeuvres poétiques complètes, oprac. Y.G. Le Dantec, t. 1–5, Paris 1955.
Verlaine P., Sztuka poetycka, przeł. M. Jastrun, w: Antologia poezji francuskiej, oprac. J. Lisowski, t. 3, Warszawa 2000.
Verlaine P., Wybór poezji, oprac. A. Drzewicka, Wrocław 1980.
Verlaine o Rimbaudzie, „Wiadomości Literackie” 1934, nr 40, s. 2: Kronika francuska.
Wojtynek-Musik K., Poétiser à la manière symboliste. Étude sur les techniques symbolistes de l’imaginaire et de la versification, Katowice 2000.
Woźniak M.J., Juliana Tuwima przekłady z Rimbauda. Kilka uwag o przekładach wierszy „Czterowiersz”, „Kredens”, „Moja bohema” oraz „Głowa Fauna”, w: Julian Tuwim. Biografia. Twórczość. Recepcja, red. K. Ratajska i T. Cieślak, Łódź 2007, s. 183–185.
Zawodziński K .W., Jeszcze jedna odpowiedź, „Zet” 1934, nr 14.
Zieliński J., Listy troiste, „Zeszyty Literackie” 1986, nr 14.
Żeleński (Boy) T., Antologia literatury francuskiej, w: Pisma, t. 14, Warszawa 1958, s. 636–637.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).