Słowa kluczowe
Czesław Miłosz
literary translation
cross-cultural dialogue
Jak cytować
Abstrakt
Czesław Miłosz remains among the most important foreign authors and literary authorities for Chinese poets. Initially received in China with distrust and uncertainty, then portrayed in the official state discourse of romantic-revolutionary literature as the bard of socialism, Miłosz became the spiritual father of the younger generation affected by the Cultural Revolution and Tiananmen Square Massacre, a witness of the age, and a symbol of intellectual independence and resistance against totalitarianism. After a period of reading Miłosz in terms of ethical and political categories, Chinese reviews and literary texts in the 2010s and 2020s increasingly refer to Miłosz as philosophical and metaphysical poet. This article analyses Miłosz’s reception in China, paying attention to the historical, cultural, and linguistic factors that shaped the assimilation of his work and the values he brought to Chinese poetry.
Bibliografia
Chen Xuan (2013), Ai Qing yu Huiteman shige bijiao yanjiu [Poezja Ai Qinga i Walta Whitmana w perspektywie komparatystycznej], Uniwersytet Studiów Zagranicznych w Xi’anie, [rozprawa doktorska].
Cheng Gunagwei (1998), Bu zhi suo zhong de lüxing – jiushi niandai shige zonglun [Podróż o nieznanym celu – o poezji lat 90.], [Wstęp (do antologii poezji)], w: Suiyue de yizhao – jiushi niandai wenxue shuxi, red. Cheng Guangwei, Shehui Kexue Wenxian, [pierwodruk], [dostęp: 5 września 2020], https://tinyurl.com/7rzx78h4 [wydanie internetowe].
Cheng Guangwei (1999), Ai Qing zhuan [Biografia Ai Qinga], Shiyue Wenxue Chubanshe, Pekin.
van Crevel Maghiel (2008), Chinese Poetry in Times of Mind, Mayhem and Money, Brill, Leiden.
Gao Hua (2009), Du Mao Zedong shici ‘Ren you bing, tian zhi fou?’ [Odczytanie wiersza Mao Zedonga „Człowiek jest chory, czy Niebo o tym wie?”], [dostęp: 5 września 2020], https://tinyurl.com/y94zcwxt.
Haizi (1986), Shixue – yi fen tigang [Poetyka – zarys], w: Haizi shi quanbian [Wiersze wszystkie Haizi], red. Xi Chuan, [dostęp: 5 września 2020], https://tinyurl.com/ybma7z45.
Huang Guiyou (1997), Whitmanism, Imagism, and Modernism in China and America, Susquehanna UP, Associated UP, Selinsgrove–London.
Huang Guiyou (1998), A Newer Realm of Poetry: Whitman and Ai Qing, „Walt Whitman Quarterly Review”, z. 15, s. 172-179.
Huo Junming (2019), Lei Pingyang: Liushi ge roushen huo tishen [Lei Pingyang: Szesnaście ciał lub wcieleń], „Shanhua”, z. 8, s. 104-112.
Huo Junming (2020), Shui shi Lei Pingyang? [Kim jest Lei Pingyang?], „Dianchi”, z. 3, s. 120-128.
Inwood Heather (2014), Verse Going Viral: China’s New Media Scenes, University of Washington Press, Seattle–London.
Jiang Dengke i Li Shengyong (2015), Dui ‘menglong shi lunzheng’ zhong Ai Qing lichang de chongxin shenshi [Ponowne spojrzenie na stanowisko Ai Qinga w sporze o Poezję Mglistą], „Chongqing Daxue Xuebao (Shehui kexue ban)” [„Czasopismo Uniwersytetu w Chongqingu (Nauki Społeczne)”], z. 1 (21), s. 164-170.
Jianshu (2020), [dostęp: 5 września 2020], https://tinyurl.com/2w8eejpz.
Jingren (1982), Miwoshi de ‘Guguo’ [Rodzinna Europa Miłosza], „Dushu” [„Czytanie”], z. 8, s. 151.
Krenz Joanna (2017), Wstęp tłumaczki, w: Yu Jian, Świecie wejdź / Shijie a ni jinlai ba, Dialog, Warszawa, s. 13-38.
Krenz Joanna (2018), Narodziny awangardy. Lata osiemdziesiąte jako dekada zwrotna w poezji chińskiej, „Porównania”, t. 23, nr 2, s. 297-316, https://doi.org/10.14746/p.2018.23.18713.
Krenz Joanna (2019a), Celan’s “Deathfugue” in Chinese: A Polemic about Translation and Everything Else”, w: Chinese Poetry and Translation: Rights and Wrongs, red. Maghiel van Crevel i Lucas Klein, Amsterdam UP, Amsterdam, s. 287-308.
Krenz Joanna (2019b), Oświęcim, tani chleb i ziemniaki w ranach. Polska oczami chińskich poetów, „Porównania”, t. 24, nr 1, s. 213-230, https://doi.org/10.14746/por.2019.1.17.
Lei Pingyang (2011), Zhi Miwoshi [Do Miłosza], Sixuan de boke [blog Sixuan – pierwsze miejsce publikacji], [dostęp: 5 września 2020], https://tinyurl.com/2adt8hrz [obecnie jedyne miejsce dostępu tekstu].
Lei Pingyang (2015), Shanshuike [Lekcja krajobrazu], Zuojia Chubanshe, Pekin.
Li Runxia (2005), Yi Aiqing yu qingnian shiren de guanxi wei li chongping ‘menglong shi lunzheng’ [Reewaluacja sporu wokół Poezji Mglistej przez pryzmat relacji między Ai Qingiem a młodszymi poetami], „Xiandai Wenxue Yanjiu Zongkan” [„Badania nad Literaturą Współczesną”], z. 3, s. 178-202.
Li Yinan (2016), Recepcja literatury polskiej w Chinach: teoria i dzieje, „Postscriptum Polonistyczne”, nr 2 (18), s. 171-185, [dostęp: 6 maja 2021], https://tinyurl.com/smhjk.
Lian Hansheng (2016), Zai ‘jianzheng’ yu ‘yuyue’ zhijian – Miwoshi, Buluociji he Xini yu Zhongguo dangdai shige [Między „świadectwem” a „radością”. Miłosz, Brodski i Heaney a współczesna poezja chińska], Uniwersytet Ludowy w Pekinie, [rozprawa doktorska].
MedSci (2020), [dostęp: 5 września 2020], https://tinyurl.com/28sp6eez.
Mei Shenyou (2007), Shi fanyi, haishi fandu? [Jeszcze przekłady czy już handel narkotykami?], „Douban Dushu” [„Douban: Lektury”], [dostęp: 5 września 2020], https://tinyurl.com/33vbb3fp.
Miłosz Czesław (1983), The Witness of Poetry, Harvard UP, Cambridge.
Miłosz Czesław (2005), Przekłady poetyckie, Znak, Kraków.
Miłosz Czesław (2011), Wiersze wszystkie, Znak, Kraków.
Ming Di (2016), A Survey of Poets’ Favorites, Chinese & Western: Ten Chinese poets share their influences, [dostęp: 5 września 2020], https://tinyurl.com/r9s25pe4.van Nieukerken Arent (2012), Czesław Miłosz i Walt Whitman: przekład jako prawdziwa obecność, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”, nr 20 (40), s. 217-231.
Skwara Marta (2004), Whitman „wielki realista: – Miłosza projekt portretu autorskiego, „Teksty Drugie”, z. 4, s. 56-73.
Song Lin (2014), Zhi Miwoshi [Do Miłosza], „Xibu” [„Zachód”], z. 11, s. 6.
Sun Wenbo (1997), Banjia [Przeprowadzka], w: tejże, Ditu shang de lüxing [Palcem po mapie], Gaige Chubanshe, Pekin, s. 33.
Sun Wenbo (2004), Shiren Qie Miwoshi [Poeta Cz. Miłosz], „Zhongguo Nanfang Yishu”[„Sztuka Południowochińska”], [dostęp: 5 września 2020], https://tinyurl.com/j22u5597.
Sun Wenbo (2010), Wo du Qie Miwoshi [Czytam Cz. Miłosza], w: Zai xiangduixing zhong xiezuo [Pisanie wśród relatywizmu], [pierwodruk], Xiandai shixuancui [Najlepsze teksty o/ze współczesnej poezji, [blog], [dostęp: 5 września 2020], https://tinyurl.com/446k2umm, [wydanie internetowe].
Tianyawenguan (2020), [dostęp: 5 września 2020], https://cutt.ly/smDH0GG.
Wang Jiaxin (2001a), Wang Jiaxin: xie yu ‘Xianhua Guangchang’ [Pisane na Campo di Fiori], Poemchina [dostęp: 5 września 2020], https://tinyurl.com/k57my3ys.
Wang Jiaxin (2001b), Ciyu [Słowa], w: 20 shiji Zhongguo wenxue zuopinxuan – shige juan [Wybór dzieł chińskiej literatury XX wieku], red. Cao Wenxuan, Beijing Daxue Chubanshe, Pekin, s. 276-283.
Wang Jiaxin (2007), Zai shige de mudu xia [W świadectwie poezji], „Zhongguo Nanfang Yishu” [„Sztuka Południowochińska”], [dostęp: 5 września 2020], https://tinyurl.com/3f49xsen.
Wang Jiaxin (2011), Traveling Poetry and the Presence of Soul: An Interview with Wang Jiaxin, „Chinese Literature Today”, vol. 2, nr 1, s. 78-82.
Wang Jiaxin (2017), Jiao wo linghun gechang de dashi [Mistrz, który nauczył moją duszę śpiewać], Renmin Wenxue Chubanshe, Pekin.
Wang Jiaxin (2020), Duyi shigao – Wang Jiaxin: Runnian zhi shi (liu shou) [Rękopisy z epidemii – Wang Jiaxin: Wiersze z roku przestępnego (6 wierszy)], Xingcunzhe shikan [Ocaleni], [dostęp: 5 września 2020], https://tinyurl.com/x89rwcup.
Wang Junhu (2018), Menglong shi daibiao renwu yu lao yi dai ren guanxi tanwei [Relacje między Poetami Mglistymi a poetami starszych pokoleń], „Jiangsu Shifan Daxue Xuebao (Zhexue shehui kexue ban)” [„Czasopismo Uniwersytetu Nauczycielskiego Prowincji Jiangsu (Filozofia i Nauki Społeczne)”], z. 2 (43), s. 79-86.
Wang Yin (2006), Wo kanjian le baisede Bolan [Widziałem białą Polskę], „Yiwen” („Przekłady”), z. 4, [pierwodruk], [dostęp: 5 września 2020], https://tinyurl.com/4ac9nfjb, [wydanie internetowe].
Wukongwenda (2020), [dostęp: 5 września 2020], https://tinyurl.com/57rn9mzx.
Xi Chuan (2014), Miwoshi ling yi ge Ouzhou [Inna Europa Miłosza], w: Czesław Miłosz, Miwoshi Cidian [Abecadło Miłosza], Guanxi Shifan Daxue Chubanshe, Guilin.
Xiong Hui (2016), Miwoshi zai Zhongguo de yijie licheng [Proces tłumaczenia i prezentacji dzieł Miłosza w Chinach], Xinwenwang, [dostęp: 5 września 2020], https://tinyurl.com/tyaa97y8.
Xiong Hui i Lu Beibei (2020), Miwoshi zai Zhongguo jieshou yu xingxiang bianqian [Recepcja Miłosza i ewolucja jego wizerunku w Chinach], „Lanzhou Daxue Xuebao” [„Czasopismo Uniwersytetu Prowincji Lanzhou”], z. 3, s. 20-26.
Yi Sha i Lao G (2013), Dang ni lao le: Shijie mingshi 100 shou xin yi [Kiedy jesteś stary: nowe przekłady stu słynnych wierszy], Qinghai Renmin Chubanshe, Xining.
Zhang Shuguang (2009), Miwoshi: wange de gezhe [Miłosz – śpiewak elegii], [dostęp: 5 września 2020], https://tinyurl.com/35knw8x5.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).