Słowa kluczowe
Polish studies in Italy
Giovanni Maver
Enrico Damiani
Cristina Agosti-Garosci
Marina Bersano Begey
Jak cytować
Abstrakt
The article highlights Roman Pollak’s contribution to the development of Polish studies in Italy. In 1923, the Polish Ministry of Education sent him, under an agreement with the Italian government, to hold the position of a professor of Polish language and literature at the Sapienza University of Rome and to serve as the Ministry’s delegate to Italy, which he did until 1939. In his lectures in Rome, Pollak emphasised the links between Polish and Italian literature in a comparative perspective and successfully attracted talented scholars to this subject, including Giovanni Maver, who succeeded him at the University of Rome in 1929, and Enrico Damiani who would give lectures on the Bulgarian and Polish languages in Naples. As the Ministry’s delegate, Pollak held conferences in major Italian cities and promoted the foundation of the Attilio Begey Institute of Polish Culture at the University of Turin, supporting Cristina and Clotilde Garosci in their translations and Marina Bersano Begey, who became professor in 1935, in her research. If Italian studies of Polish are still considered to be among the best in Europe, it can undoubtedly be attributed to the work of Roman Pollak.
Bibliografia
Di Simone Mariapina, Eramo Nella, Fiori Antonio i in., red. (1998a), Documenti per la storia delle relazioni italo-polacche (1918–1940) / Dokumenty dotyczące historii stosunków polsko-włoskich (1918–1940 r.), t. 1, Ministero per i Beni Culturali e Ambientali, Ufficio Centrale per i Beni Archivistici, Roma.
Di Simone Mariapina, Eramo Nella, Fiori Antonio i in., red. (1998b), Documenti per la storia delle relazioni italo-polacche (1918–1940) / Dokumenty dotyczące historii stosunków polsko-włoskich (1918–1940 r.), t. 2, Ministero per i Beni Culturali e Ambientali, Ufficio Centrale per i Beni Archivistici, Roma.
List I – Il preside della facoltà di lettere dell’ Università di Firenze Pavolini al capo del governo, Mussolini [Dziekan Wydzialu Literatury Uniwersytetu Florenckiego, Pavolini, do szefa rządu, Mussoliniego], Firenze [Florencja], 21 giugno [czerwca] 1930/VIII, w: Documenti per la storia delle relazioni italo-polacche (1918–1940) / Dokumenty dotyczące historii stosunków polsko-włoskich (1918–1940 r.), t. 1, red. Mariapina Di Simone, Nella Eramo, Antonio Fiori i in., Ministero per i Beni Culturali e Ambientali, Ufficio Centrale per i Beni Archivistici, Roma 1998, s. 762–766.
List II – Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie Oddział w Poznaniu, Materiały Romana Pollaka, sygn. P. III-63, list Giorgia Agostiniego do Romana Pollaka, Torino [Turyn], 12 sierpnia 1966.
Rabenda Marcin (2013), Wstęp, w: Roman Pollak – Giovanni Maver. Korespondencja (1925–1969) (2013), przekład listów Giovanniego Mavera z języka włoskiego Joanna Dimke-Kamola, Agnieszka Domaradzka, wstęp i opracowanie komentarza Marcin Rabenda, red. nauk. Barbara Judkowiak, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań, s. 17–50.
Sprawozdanie 1931 – Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie Oddział w Poznaniu, Materiały Romana Pollaka, sygn. P. III-63, Sprawozdanie z 14-dniowego objazdu naszych placówek naukowych na terenie Włoch z końcem listopada i początkiem grudnia 1931.
Sprawozdanie [1933] – Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie Oddział w Poznaniu, Materiały Romana Pollaka, sygn. P. III-63, Sprawozdanie delegata Ministerstwa W. R. i O. P. z objazdu włoskich placówek Ministerstwa i z akcji odczytowej przeprowadzonej w czasie od 22-go marca do 10-go kwietnia b.r. [1933].
Sprawozdanie 1934 – Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie Oddział w Poznaniu, Materiały Romana Pollaka, sygn. P. III-63,
Sprawozdanie delegata Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z objazdu włoskich placówek Ministerstwa i akcji odczytowej w czasie od końca lutego do końca marca 1934 r.
Bergamaschi Camilla, Agosti Paola, red. (2004), Giorgio Agosti nelle lettere ai famigliari dal 1915 al 1987, Istoreto, Torino.
Damiani Enrico (1928), Un corso di conferenze per polonisti italiani in Polonia, „Rivista di Letterature Slave”, vol. 3, nr 4/5/6, s. 529–530.
Damiani Enrico (1941), Gli studi polonistici in Italia tra la prima e la seconda guerra mondiale, „L’Europa Orientale”, vol. 21, nr 5/6, s. 171–202.
Jaworska Krystyna, red. (1998), La tradizione polonistica in Piemonte e l’Istituto di Cultura polacca „Attilio Begey”, w: La Polonia, il Piemonte e l’Italia. Omaggio a Marina Bersano Begey. Atti del Convegno „Marina Bersano Begey, intellettuale piemontese e polonista”, Torino, 12 dicembre 1994, Edizioni dell’Orso, Alessandria.
Jaworska Krystyna (2021), Zofia Kozarynowa: ovvero l’apporto di una lettrice alla polonistica italiana, „Fabrica Litterarum Polono-Italica”, nr 1 (3), s. 97–113.
Judkowiak Barbara (2018), Roman Pollak (1886–1972) – historyk literatury, w: Stulecie poznańskiej polonistyki (1919–2019), t. 1: Okres międzywojenny i lata okupacji, red. Barbara Judkowiak, Seweryna Wysłouch, Sylwia Karolak i in., Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań, s. 189–223.
Kozarynowa Zofia (1982), Sto lat. Gawęda o kulturze środowiska, Polska Fundacja Kulturalna, Londyn.
Mazzitelli Gabriele (2016), Le pubblicazioni dell’Istituto per l’Europa orientale: catalogo storico (1921–1944), Firenze University Press, Firenze.
Piskurewicz Jan (2021), Giovanni Maver (1891–1970). Włoski promotor polskiej nauki i literatury, „Pamiętnik Literacki”, z. 2, s. 265–287.
Piskurewicz Jan (2022), Roman Pollak – inicjator i opiekun Instytutu Kultury Polskiej im. Attilio Begeya przy Uniwersytecie w Turynie, „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, t. 59, s. 189–221.
Pollak Roman (1924), Obcy o Polsce, „Przegląd Powszechny”, nr 29, s. 438–448.
Pollak Roman (1930), Pagine di cultura e di letteratura polacca, Istituto per l’Europa Orientale, Roma.
Pollak Roman (1932), Wiedza o Polsce zagranicą. (c.d.) Włochy, „Oświata i Wychowanie”, z. 7, s. 628–667.
Szarejko Sylwia (2019), Początki Instytutu Kultury Polskiej im. Attilia Begey’a oczami Polaków i Włochów, „PL.IT / rassegna italiana di argomenti polacchi”, z. 10, s. 32–46, https://plitonline.it/2019/plit-10-2019-32-46-sylwia-szarejko [dostęp: 13.11.2023].
Vaglini Silvia (1997/1998), La biblioteca di cultura polacca A. Begey. Profilo storico e saggio bibliografico [nieopublikowana praca magisterska], promotor prof. Krystyna Jaworska, Candidata Silvia Vaglin, Università di Torino.
Walczak Bogdan (2018), Roman Pollak – rektor tajnego Uniwersytetu Ziem Zachodnich w latach 1943–1945, w: Stulecie poznańskiej polonistyki (1919–2019), t. 1: Okres międzywojenny i lata okupacji, red. Barbara Judkowiak, Seweryna Wysłouch, Sylwia Karolak i in., Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań, s. 173–188.
Zieliński Andrzej (2018), Presenza polacca nell’Italia dell’entre-deux-guerres, FrancoAngeli, Milano.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).