Sport i wyścigi konne w mniej znanych i zapomnianych tekstach z 2. połowy XIX i początków XX wieku. Wstępne rozpoznania
Okładka czasopisma Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka, nr 47, rok 2024, tytuł Lektura nieprzeczytanych. Odkrywanie pozytywizmu i Młodej Polski
PDF

Słowa kluczowe

sport
literature
modernism
Young Poland

Jak cytować

Kochanowski, M. (2024). Sport i wyścigi konne w mniej znanych i zapomnianych tekstach z 2. połowy XIX i początków XX wieku. Wstępne rozpoznania. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka, (47), 233–247. https://doi.org/10.14746/pspsl.2024.47.13

Abstrakt

The article presents various approaches to the subject of sport in forgotten literary works from the second half of the 19th century and early 20th century by Konstanty Gaszyński, Klemens Junosza, Kazimierz Laskowski and Lucjan Rydel. The first two pieces show horse racing as a threat to the tradition of the landed gentry caused by gambling, fashions and foreign influences. Rydel’s contrasting text avoids an ironic tone, the poet describes the Olympic Games as a culture-creating event, as the founding myth of the Mediterranean civilization. The forgotten texts show sport in the literature of the turn of the 20th century and indicate that it played an important role in the discussion on the mechanisms of tradition and cultural heritage.

https://doi.org/10.14746/pspsl.2024.47.13
PDF

Finansowanie

W ramach projektu Regionalna Inicjatywa Doskonałości finansowanego przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w latach 2019–2022, nr projektu: 009/RID/2018/19, kwota finansowania: 8 791 222 zł.

Bibliografia

Chełmecki Jerzy (2007), Wychowanie narodowe w działalności Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Warszawie w latach 1905–1939, w: Społeczne i kulturowe wartości sportu, red. Jerzy Kosiewicz, Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie, Warszawa.

Gaszyński Konstanty (1858), Wyścigi konne w Warszawie. Obrazek dramatyczny w dwóch częściach napisany wierszem, [b.d.], Kraków.

Junosza Klemens, Laskowski Kazimierz (1895), Wyścig dystansowy. Obraz sceniczny w 3 aktach, T. Paprocki, Warszawa.

Kochanowski Marek (1998), Dobre wychowanie. Listy Stanisława Witkiewicza do syna, w: W kręgu Młodej Polski. Studia i szkice, red. Jolanta Sztachelska, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.

Kochanowski Marek (2011), Uwagi o higienie i tężyźnie fizycznej jako elementach wychowawczych w wybranych pismach Wincentego Lutosławskiego, w: Nacjonalizm polski do roku 1939. Wizje kultury polskiej i europejskiej, red. Krzysztof Stępnik, Monika Gabryś, Wydawnictwo UMCS, Lublin.

Kochanowski Marek (2017), Gogo. Wizerunek antypatriotycznego modnisia w wierszach satyrycznych z lwowskiego „Szczutka” (z lat 1871–1877), „Wiek XIX. Rocznik Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza”.

Lipoński Wojciech (1974), Sport, literatura, sztuka, Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, Warszawa.

Lipoński Wojciech (1987), Humanistyczna encyklopedia sportu, Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, Warszawa.

Lipoński Wojciech (2012), Historia sportu. Na tle rozwoju kultury fizycznej, PWN, Warszawa.

Maleszewski Władysław (1860), Chwila żartu i pustoty. Szermierze, „Tygodnik Ilustrowany”, nr 46.

Mazurkiewicz Michał (2016), Motywy sportowe w polskiej sztuce międzywojennej – rekonesans, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Literatura i Kultura Popularna”, t. 22.

Ochorowicz Julian (1897), Fizjologia wyścigów w ich stosunku do krajowej hodowli koni (projekt reformy), nakład Autora (Bracka 18), Warszawa.

Piotrowska Magdalena, Molenda Piotr (2023), Społeczno-kulturowe ramy pamięci w działaniach Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” na terenie Niemiec przełomu XIX i XX wieku, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”.

Rydel Lucjan (1959), Ferenike i Pejsidoros, [wstęp Zbigniew Mitzner, il. Józef Czerwiński], wyd. 4 popr., Nasza Księgarnia, Warszawa.

Waic Marek, Zwicker Stefan (2010), Central and Eastern Europe, w: Routledge Companion to Sports History, red. Steven W. Pope, John R. Nauright, Routledge, London.

Wroczyński Ryszard (1971), Dzieje wychowania fizycznego i sportu. Od końca XVIII wieku do roku 1918, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.