Słowa kluczowe
The Oriole
birds
Polish prose XIX/XX
elegy
Jak cytować
Abstrakt
This article is about a short story entitled Wilga (The Oriole) (1925). This work was written shortly before the writer’s death and is his elegiac farewell to his home in Konstancin, an expression of love to his daughter Monica and a kind of his literary summary and a testament. An important part of the discussion is focused on how the writer used his own autobiography in his artistic works and how he is relying on his memory while creating the literary image. This article also focuses on ornithological knowledge of the writer which is an important fact that has not been given enough attention in relation to Żeromski’s works. It was reconstructed on the basis of his Diaries, Memoirs and literary works. The presented findings can serve as an aid in developing a monograph on the birds themes in the works of the author of The Labors of Sisyphus.
Bibliografia
Admczyk Zdzisław Jerzy (1990), Uwagi wydawcy, w: Stefan Żeromski, Pisma zebrane, red. Zbigniew Goliński, t. 4: Sen o szpadzie, Pomyłki i inne utwory epickie, oprac. Zdzisław Jerzy Adamczyk, Czytelnik, Warszawa, s. 265-374.
Adamczyk Zdzisław Jerzy (2013), Konstancińska „szara godzina” Żeromskiego, w: Żeromski. Tradycja i eksperyment, oprac. Jarosław Ławski, red. Anna Janicka, Alina Kowalczykowa, Grzegorz Kowalski, Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego, Białystok–Rapperswil, s. 151-163.
Boswell Syme T., ed. (1866), English Botany, Or Coloured Figures of British Plants, Hardwicke, London [Wielka Brytania].
Budrewicz Tadeusz (2012), Ptaki Orzeszkowej, w: Sekrety Orzeszkowej, red. Grażyna Borkowska, Magdalena Rudkowska, Iwona Wiśniewska, IBL PAN, Warszawa, s. 33-50.
Cygan Stanisław (2007), Słownictwo pism Stefana Żeromskiego, t. 9: Świat roślin, Universitas, Kraków.
Czabanowska-Wróbel Anna (2003), Dziecko. Symbol i zagadnienie antropologiczne w literaturze Młodej Polski, Universitas, Kraków.
Czabanowska-Wróbel Anna (2008), „Uspokojona, uspokajająca…”. Elegia młodopolska jako ogniwo modernistycznych dziejów gatunku, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Danka Ignacy Ryszard (1987), Pierwotny charakter Apollina i Artemidy. Studium na temat pochodzenia Letoidów i ich związków z innymi bogami, Ossolineum, Wrocław.
Foxgolve (2015), [dostęp: 5 lipca 2015], http://www.witchipedia.com/herb:foxglove.
Foxglove: Folklore (2015), [dostęp: 5 lipca 2015], http://teufelskunst.com/garden/library/foxglove.
Głowiński Michał (1981), Elegie autobiograficzne Leśmiana. Szkice o poezji Bolesława Leśmiana, w: tegoż, Zaświat przedstawiony, PIW, Warszawa, s. 230-249.
Górska Urszula (2014-2015), „Dwaj ci bogowie, dwa te duchy toczą we mnie bój zacięty” – o nowoczesnej świadomości Stefana Żeromskiego na podstawie „Dzienników”, w: Żeromski. Piękno i wolność. Studia, oprac. Jarosław Ławski, red. Anna Janicka, Iwona E. Rusek, Grzegorz Czerwiński, Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego, Białystok–Rapperswil, s. 265-273.
Janion Maria, Chwin Stefan, red. (1998) Dzieci, t. I-II, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk.
Janion Maria, Żmigrodzka Maria (1998), Odyseja wychowania. Goetheańska wizja człowieka w „Latach nauki i latach wędrówki Wilhelma Meistra”, Aureus, Kraków.
Kasztelowicz Stanisław, Eile Stanisław, red. (1961), Stefan Żeromski. Kalendarz życia i twórczości, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Kowalczykowa Alina (2013), Natura niepodległa, w: Żeromski. Tradycja i eksperyment, oprac. Jarosław Ławski, red. Anna Janicka, Alina Kowalczykowa, Grzegorz Kowalski, Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego, Białystok–Rapperswil, s. 165-176.
Kowalik Artur (2004), Kosmologia dawnych Słowian. Prolegomena do teologii politycznej dawnych Słowian, Nomos, Kraków.
Kowalski Piotr (1996), Dziecko: rajska niewinność, wróżby, magia. Wstęp do lektury postaci, „Literatura Ludowa”, nr 4/5, s. 19-30.
Kubale Anna (1984), Dziecko romantyczne. Szkice o literaturze, Ossolineum, Wrocław.
Leszczyński Grzegorz (1990), Młodopolska lekcja fantazji. O przełomie antypozytywistycznym w literaturze fantastycznej dla dzieci i młodzieży, Instytut Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Leszczyński Grzegorz (2006), Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze drugiej połowy XIX i w XX wieku. Wybrane problemy, Wydawnictwo Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Lubański Marek (2013), Twórczość Żeromskiego w świetle psychoanalizy, w: Żeromski. Tradycja i eksperyment, oprac. Jarosław Ławski, red. Anna Janicka, Alina Kowalczykowa, Grzegorz Kowalski, Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego, Białystok–Rapperswil, s. 99-119.
Macioti Maria Immacolta (2006), Mity i magie ziół: czy kwiaty i liście, zapachy i znaki zodiaku wpływają na stosunki między ludźmi? Odpowiedź tradycji mitu i literatury u progu trzeciego tysiąclecia, przeł. Ireneusz Kania, Universitas, Kraków.
Majerczyk Maria (2004), Kobiety – ptaki – dusze w archaicznym obrazie świata, „Etnolingwistyka”, t. 16, s. 287-303.
Mamčur Fedor I., Gładun Jarosław (1988), Rośliny lecznicze w ogródku, przeł. Adela Kaszak, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
Mazerant-Leszkowska Anna (1990), Mała księga ziół. Rady i porady, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa.
Mortkowicz-Olczakowa Hanna (2005), O Stefanie Żeromskim. Ze wspomnień i dokumentów, w: Stefan Żeromski, Pisma konstancińskie, wybór i opracowanie Jerzy Snopek, Studio Emka, Warszawa, s. 41-52.
Nowak Tadeusz (1958), Krajobraz z wilgą, w: tegoż, Ślepe koła wyobraźni, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Papuzińska Joanna, red. (1992) Mit dzieciństwa w sztuce młodopolskiej, Nasza Księgarnia, Warszawa.
Papuzińska Joanna, Leszczyński Grzegorz, red. (1998) Dzieciństwo i sacrum. Studia i szkice literackie. Praca zbiorowa, Stowarzyszenie Przyjaciół Książki dla Młodych, Polska Sekcja IBBY, Warszawa.
Papuzińska Joanna, Leszczyński Grzegorz, red. (2000) Dzieciństwo i sacrum 2. Studia i szkice literackie. Praca zbiorowa, t. 2, Stowarzyszenie Przyjaciół Książki dla Młodych, Polska Sekcja IBBY, Warszawa.
Snopek Jerzy (2005), Posłowie, w: Stefan Żeromski, Pisma konstancińskie, wybór i opracowanie Jerzy Snopek, Studio Emka, Warszawa, s. 53-59.
Szweykowska Alicja, Szweykowski Jerzy, red. (2003), Słownik botaniczny, wyd. 2 zm. i uzup., Wiedza Powszechna, Warszawa.
Ziółkowska Maria (1983), Gawędy o drzewach, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
Żeromska Monika (2005), Wspomnienia, w: Stefan Żeromski, Pisma konstancińskie, wybór i opracowanie Jerzy Snopek, Studio Emka, Warszawa, s. 22-40.
Żeromski Stefan (1964), Dzienniki, t. 2, wyd. 2 uzup., oprac. i przedmowa Jerzy Kądziela, Czytelnik, Warszawa.
Żeromski Stefan (1966), Dzienniki, t. 6, wyd. 2 uzup., red. Stanisław Pigoń, wstęp Henryk Markiewicz, oprac. i przedmowa Jerzy Kądziela, Czytelnik, Warszawa.
Żeromski Stefan (1988), Popioły. Powieść z końca XIII i początku XIX wieku, t. 1, oprac. Jerzy Paszek, w: Stefan Żeromski, Pisma zebrane, t. IX, red. Zbigniew Golińskiego, Czytelnik, Warszawa.
Żeromski Stefan (1990), Pomyłki, w: Stefan Żeromski, Pisma zebrane, t. 4: Sen o szpadzie, Pomyłki i inne utwory epickie, red. Zbigniew Goliński, oprac. Zdzisław Jerzy Adamczyk, Czytelnik, Warszawa, s. 125-137.
Żeromski Stefan (1990), Wilga, w: Stefan Żeromski, Pisma zebrane, t. 4: Sen o szpadzie, Pomyłki i inne utwory epickie, red. Zbigniew Goliński, oprac. Zdzisław Jerzy Adamczyk, Czytelnik, Warszawa, s. 252-256.
Żeromski Stefan (2000), Literatura a życie polskie, w: Programy i dyskusje literackie okresu Młodej Polski, oprac. Maria Podraza-Kwiatkowska, wyd. 3, przejrz. i uzup., Ossolineum, Wrocław, s. 705-735.
Żeromski Stefan (2005), Pisma konstancińskie, wybór i opracowanie Jerzy Snopek, Studio Emka, Warszawa.
Żmudziak Magdalena (2015), Soplicowo utracone? Echa wspomnień rodzinnego domu w twórczości Stefana Żeromskiego, w: Stefan Żeromski. Kim był? Kim jest? Materiały ogólnopolskiej konferencji naukowej, red. Zdzisław Jerzy Adamczyk, słowo wstępne Andrzej Dąbrowski, Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Witolda Gombrowicza, Kielce, s. 157-166.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).