Metaphysical enclaves in the prose of Stefan Żeromski
PDF (Język Polski)

Keywords

Stefan Żeromski
metaphysics
motiv birch
motiv earth
motiv kiss

How to Cite

Kielak, D. (2016). Metaphysical enclaves in the prose of Stefan Żeromski. Poznań Polish Studies. Literary Series, (27), 165–184. https://doi.org/10.14746/pspsl.2016.27.8

Abstract

The articles presents an interpretation of selected topics from the Stefan Żeromski’s novel which form an articulation of the nineteenth century changes taking place within the metaphysics. The scene in which the protagonists from Żeromski’s novels experienced communication with the dead and lived through the inner enlightenment have been analyzed. The article also describes the poetics of articulation of metaphysical experience in the prose of Żeromski paying particular attention to the theme of light equivalentizing the internal initiation of heroes, leading them mainly to cross the barriers of death. From this perspective, the articles interprets such motives as birch, earth and kiss as functionalizing metaphysical experience of the heroes described in the novels. The analysis of these metaphysical enclaves in the prose of Żeromski allowed to put forward the thesis that the metaphysics of the writer is not inspired by philosophy or theology of the late nineteenth and early twentieth century, but by faith in the strength of family and native ties and by the power of human community which leads man into another dimension of reality.

https://doi.org/10.14746/pspsl.2016.27.8
PDF (Język Polski)

References

Kalinowska Anna (2001), „Śmierć oswojona” i „śmierć dzika” w opowiadaniach W. Gomulickiego i S. Żeromskiego, w: Modernistyczny wizerunek człowieka. Studia historycznoliterackie, red. Janina Szcześniak, Dariusz Trześniowski, Wydawnictwo UMCS, Lublin, s. 21-32.

Kielak Dorota (2001), Wielka Wojna i świadomość przełomu. Literatura polska lat 1914-1918 wobec wyzwań czasu, Wydawnictwo UKSW, Warszawa.

Kopaliński Władysław (1990), Słownik symboli, Wiedza Powszechna, Warszawa.

Krąpiec Mieczysław A. (2006), Metafizyczne poznanie [hasło], w: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 7, red. Andrzej Maryniarczyk i in., Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin, s. 90-101.

Kulczycka-Saloni Janina, Maciejewska Irena, Makowiecki Andrzej Zdzisław, Taborski Roman (1991), Młoda Polska, PWN, Warszawa.

Mazur Aneta (2001), Transcendencja realistów. Motywy metafizyczne w polskiej i niemieckiej prozie II połowy XIX wieku, Uniwersytet Opolski, Opole.

Obsulewicz Beata Katarzyna (2005), O idei miłosierdzia we wczesnej twórczości Stefana Żeromskiego, w: Światy Stefana Żeromskiego. Studia, red. Maria Jolanta Olszewska, Grzegorz Paweł Bąbiak, Wydział Polonistyki UW, Warszawa, s. 381-400.

Sikora Ireneusz (1992), Przyroda i wyobraźnia. O symbolice roślinnej w poezji Młodej Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.

Wojtatowicz Monika CSFN (2001), Biblia i człowiek w twórczości Stefana Żeromskiego, w: Wśród tułaczy i wędrowców. Studia młodopolskie, red. Stanisław Fita, Jakub A. Malik, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin, s. 53-98.

Zdanowicz Anna (2005), Metafizyka i życie społeczne. Stefan Żeromski wobec problemów współczesności, Biblioteka Narodowa, Warszawa.

Zielińska Marta (1994), Cmentarz [hasło], w: Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. Józef Bachórz, Alina Kowalczykowa, Ossolineum, Wrocław, s. 136-139.

Żeromski Stefan (1964), Dzienniki, t. 2, oprac. i przedmowa Jerzy Kądziela, Czytelnik, Warszawa.

Żeromski Stefan (1966), Charitas, oprac. Stanisław Pigoń, Czytelnik, Warszawa.

Żeromski Stefan (1966), Zamieć, oprac. Stanisław Pigoń, Czytelnik, Warszawa.

Żeromski Stefan (1987), Ludzie bezdomni, oprac. Irena Maciejewska, Ossolineum, Wrocław.

Żeromski Stefan (1989), Uroda życia, wyd. 7, Dom Książki, Kielce.