Słowa kluczowe
Izkahar król Guaxary
Axur król Ormus
Dla miłości zmyślone szaleństwo
theatre
opera
partitions of Poland
colonialism
the massacre of Praga
Enlightenment
pre-romanticism
Jak cytować
Abstrakt
This article constitutes an attempt at recreating the possible allusive readings, political references and hidden meanings in three operas by Wojciech Bogusławski: Dla miłości zmyślone szaleństwo (Madness made for love), Axur król Ormus (Axur, the king of Ormus), Izkahar król Guaxary (Izkahar, the king of Guaxara). Key for this search are the attitudes of the characters in the analysed operas towards the loss of freedom – one may argue that their ways to cope with the violence and the ruthless autocratic tyranny could be perceived as contemporary. This is why the story, which is in its outer layers one of an unhappy love, became for the eighteenth-century viewers a story of the most important contemporary politics.
Bibliografia
Bogusławski Wojciech (1779), Dla miłości zmyślone szaleństwo. Opera we dwóch aktach z włoskiego tłomaczona [sic!], nakładem i drukiem Michała Grölla, Warszawa, [dostęp: 6 czerwca 2022], https://tinyurl.com/2p9d577t, [Polona].
Bogusławski Wojciech (1802), Axur król Ormus. Opera tragiczno--komiczna w 5ciu aktach z muzyką sławnego Sallieri [sic!], rękopis w zbiorach Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. T-550.
Bogusławski Wojciech (1822a), Axur król Ormus, w: tegoż, Dzieła dramatyczne, t. 9, drukiem N. Glücksberga, Warszawa, s. 197–279.
Bogusławski Wojciech (1822b), Uwagi nad operą Axura, w: tegoż, Dzieła dramatyczne, t. 9, drukiem N. Glücksberga, Warszawa, s. 280–285.
Bogusławski Wojciech (1823), Izkahar. Melodrama w trzech aktach, w: tegoż, Dzieła dramatyczne, t. 7, drukiem N. Glücksberga, Warszawa, s. 17–103, [dostęp: 24 maja 2022], https://tinyurl.com/4afewe2k, [Polona].
Niemcewicz Julian Ursyn (1957), Pamiętniki czasów moich, t. 2, tekst opracował i wstępem poprzedził Jan Dihm, PIW, Warszawa.
Askenazy Szymon (1974), Książę Józef Poniatowski. 1763–1813, wstęp Andrzej Zahorski, posł. Stanisław Herbst, PIW, Warszawa.
Got Jerzy (1971), Na wyspie Guaxary. Wojciech Bogusławski i teatr lwowski 1789–1799, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Jagosz Michał (2020), Odpis hymnu Nurakina „O ty! Co równie znędzniałym” z melodramatu „Iskahar, król Guaxary” Józefa Elsnera odnaleziony w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej, „Muzyka”, t. 65, nr 1, s. 119–125, https://doi.org/10.36744/m.299.
Klimowicz Mieczysław (1999), Oświecenie, PWN, Warszawa.
Maksymowicz Piotr (2013), „Axur król Ormus” w przekładzie i w scenicznej realizacji Wojciecha Bogusławskiego, [praca magisterska], Uniwersytet Gdański, Gdańsk.
Maksymowicz Piotr (2020), Warszawski teatr operowy Wojciecha Bogusławskiego w latach 1778–1783, [praca doktorska], Uniwersytet Gdański, Gdańsk.
Skowronek Jerzy (1986), Książę Józef Poniatowski, Ossolineum, Wrocław.
Witkowski Michał (1979), Pierwszy „Axur” Bogusławskiego, „Pamiętnik Teatralny”, t. 28, nr 2 (110), s. 201–116.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2016 roku w „Poznańskich Studiach Polonistycznych. Serii Literackiej” pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa – obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych – utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2016 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).