Abstrakt
The article aims to analyze the orchestral “carnivals” composed between 1913–45 in the scope of Mikhail Bakhtin’s carnivalization and topic theory (introduced by Leonard Ratner) recently contributed by Joan Grimalt. To start with, the origins of orchestral pieces entitled“carnival” are outlined, regarding the traditions of Strauss dynasty and Hector Berlioz. Secondly, applying paradigmatic approach, the main tendencies are presented (carnival with or without fete, modern or old-fashioned carnival, home or foreign carnival, carnival based on owned or borrowed melodic material and film or incidental music) as well as the main genre types (fantasia, suite) within the pieces by composers of different nations (Antun Dobronić, Oskar Morawetz, Nikolay Ivanovich Kazanli, Heitor Villa-Lobos, Benjamin Britten, Emil von Rezniček, Aleksander Tansman, Darius Milhaud). As a result, the unique universe of topics emerges, establishing the specific relationships with reference to Greimas’s semiotic square, that can be understood as musical carnivalesque topica.
Bibliografia
Berlioz Hector, Le Carnaval romain op. 9, Dover Publications, Mineola 2012.
Britten Benjamin, Canadian Carnival (Kermesse canadienne) op. 19, Boosey & Hawkes, London 1948.
Dobronić Antun, Karneval, Muzički informativni centar Koncertne direkcije, Zagreb 2015.
Emil Nikolaus von Reznicek. Symphonische Suite No. 1, Traumspiel-Suite, Karneval-Suite, Booklet Notes by Michael Wittmann translated by Daniel Costello, cpo/Deutschlandfunk Kultur 2018.
Kazanli Nikolay Ivanovich, Nuit de carnaval, Edition M.P. Belaïeff, Petrograde 1916.
Milhaud Darius, Le Carnaval d’Aix op. 83b, Heugel et Cie, Paris 1954.
Milhaud Darius, Le Carnaval de Londres op. 172, Éditions Salabert, Paris 1945.
Morawetz Oskar, Carnival Overture, printed by Canadian Music Centre, Toronto 1989, formerly published by Leeds Music.
Ottorino Respighi, Booklet Notes by Adriano, ed. Keith Anderson, Marco Polo 1991/Naxos 2005.
Rezniček Emil von, Karneval-Suite im alten Stil, Heinrich-shofen‘s Verlag, Magdeburg 1935.
Tansman Aleksander, Carnival Suite, Molenaar Edition BV, Wormerveer [b.d.], wyciąg orkiestrowy.
Villa-Lobos Heitor, Mômoprecóce, Éditions Max Eschig, Paris 1973.
Agawu Kofi, Music as Discourse. Semiotic Adventures in Romantic Music, Oxford University Press, New York 2009. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195370249.001.0001
Agawu Kofi, Playing with Signs. A Semiotic Interpretation of Classical Music, Princeton University Press, Princeton 1991. DOI: https://doi.org/10.1515/9781400861835
Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. Agata Chałupnik et al., red. Leszek Kolankiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010.
Bachtin Michaił, Problemy poetyki Dostojewskiego, tłum. Natalia Modzelewska, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1970.
Bachtin Michaił, Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu, tłum. Anna i Andrzej Goreniowie, oprac., wstęp, koment. i weryfikacja przekładu Stanisław Balbus, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1975.
Berlioz Hector, Correspondance générale, éd. Pierre Citron, t. 4: 1851–1855, Flammarion, Paris 1983.
Berlioz Hector, Pamiętniki z lat 1803–1865: ze wspomnieniami z podróży do Włoch, Niemiec, Rosji i Anglii, t. 1, tłum. Marian Leon Kalinowski, Stanisław Jakóbczyk, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2019.
Berlioz Hector, Pamiętniki z lat 1803–1865: ze wspomnieniami z podróży do Włoch, Niemiec, Rosji i Anglii, t. 2, tłum. Katarzyna Losson, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2019.
Chodkowski Andrzej, Włoskie akcenty w twórczości Beethovena, w: Beethoven. Studia i interpretacje, red. Mieczysław Tomaszewski, Magdalena Chrenkoff, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2000.
Dudzik Wojciech, Karnawały w kulturze, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2005.
Evans Edwin, New Britten Scores, „Tempo” 1941, t. 5. DOI: https://doi.org/10.1017/S0040298200059957
Grimalt Joan, Mapping Musical Signification, Springer, Cham 2021. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-52496-8
Hatten Robert S., Musical Meaning in Beethoven. Markedness, Correlation and Interpretation, Indiana University Press, Bloomington–Indianapolis 1994.
Hatten Robert S., Symfonia od Beethovena do Mahlera. „Tropowanie” topoi, w: Beethoven 2. Studia i interpretacje, red. Mieczysław Tomaszewski, Magdalena Chrenkoff, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2003, s. 83-106.
Karnawał. Studia historyczno-antropologiczne, red. Wojciech Dudzik, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011.
Letters from a Life. The Selected Letters and Diaries of Benjamin Britten, t. 2: 1939–1945, eds Donald Mitchell, Philip Reed, Faber and Faber, London 1991.
Letters from a Life. The Selected Letters and Diaries of Benjamin Britten, t. 3: 1946–51, eds Donald Mitchell, Philip Reed, Mervyn Cooke, Faber and Faber, London 1991.
Majer-Bobetko Sanja, Between Music and Ideologies. Croatian Music Criticism from the Beginning to World War II, „Muzyka” 2018, t. 63, nr 4, s. 55–64. DOI: https://doi.org/10.36744/m.344
Mariz Vasco, Heitor Villa-Lobos. Brazilian Composer, University of Florida Press, Gainesville 1963.
Matthew David, Britten, Haus Publishing, London 2003.
Milhaud Darius, My Happy Life, tłum. Donald Evans, George Hall, Christopher Palmer, wstęp Christopher Palmer, Marion Boyars, London–New York 1995.
Milhaud Darius, Polytonalité et Atonalité, „Revue Musicale” 1923, nr 4, s. 29–44.
Niemčić Iva, Katarinčić Ivana, Croatian Couple Dances from 19th Century till the Present Day. The Waltz and Salonsko Kolo, „Porte Akademik Journal of Music and Dance Studies” 2016/2017, t. 14/15, s. 147–160.
Pawłowska Małgorzata, Diabolus in Musica, w: Fictions and Metafictions of Evil. Essays in Literary Criticism, „Comparative Literature and Interdisciplinary Studies”, ed. Grażyna M.T. Branny, J. Gill Holland, Peter Lang Edition, Frankfurt am Main 2013, s. 187–198.
Pawłowska Małgorzata, Muzyczne narracje o kochankach z Werony. Wprowadzenie do narratologii muzycznej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2016. DOI: https://doi.org/10.12775/978-83-231-5707-6
Roseberry Eric, The Concertos and Early Orchestral Scores, w: The Cambridge Companion to Benjamin Britten, ed. Mervyn Cooke, Cambridge University Press, Cambridge 1999, s. 233–244. DOI: https://doi.org/10.1017/CCOL9780521573849.014
Rusin Anna, Odgłosy karnawału – muzyczny język Le Carnaval d’Aix op. 83b Dariusa Milhauda, „Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ” 2022, nr 53, z. 2, s. 5–31. DOI: https://doi.org/10.4467/23537094KMMUJ.22.007.16244
Rusin Anna, Reprezentacje karnawału w fantazjach na fortepian z orkiestrą Dariusa Milhauda i Heitora Villi-Lobosa, „Kwartalnik Młodych Muzykologów UJ” 2022, nr 54, z. 3, s. 43–70. DOI: https://doi.org/10.4467/23537094KMMUJ.22.013.16813
Škunca Mirjana, Dobronićev Karneval – korak prema novim obzorima [Krok w stronę nowych horyzontów], „Arti Musices” 2006, t. 37, nr 1, https://dizbi.hazu.hr/a/?pr=iiif.v.a&id=40743&tify (dostęp: 1.02.2023).
Szymańska-Stułka Katarzyna, Topos w muzyce – topos narodowy. Miejsca wspólne, przestrzenie i idee, w: Topos narodowy w muzyce polskiej pierwszej połowy XIX wieku, red. Wojciech Nowik, Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina, Warszawa 2006, s. 85–102.
Teoria karnawalizacji. Konteksty i interpretacje, red. Andrzej Stoff, Anna Skubaczewska-Pniewska, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2011.
The Oxford Handbook of Topic Theory, ed. Danuta Mirka, Oxford University Press, New York 2014.
Tomaszewski Mieczysław, Utwór muzyczny w perspektywie intertekstualnej, w: idem, O muzyce polskiej w perspektywie intertekstualnej. Studia i szkice, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2005.
https://www.oskarmorawetz.com/
Cunha Vanessa Rodrigues, The Symbiosis Between Villa-Lobos’s Carnaval Das Crianças and Mômoprecóce. A Comparative Study, praca doktorska, City University of New York 2015.
Hanáková Radka, Oskar Morawetz. The Czech Prism, praca doktorska, University of Toronto 2020.
Hugon Gérald, L’oeuvre d’Alexandre Tansman. Catalogue pratique, 2012 (publikacja internetowa), http://www.musimem.com/Tansman_Catalogue_pratique.pdf (dostęp: 7.02.2023).
Leitão Simone Azevedo, Heitor Villa-Lobos’s Mômoprecóce Fantasy for Piano and Orchestra (1919–1929). An Historical, Stylistic, and Interpretative Study, praca doktorska, University of Miami 2009.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Anna Rusin

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.