Abstrakt
Państwa zachodnie i ich instytucje międzynarodowe (Unia Europejska i NATO), kierując się liberalną ideologią kontynuowały w XXI wieku politykę promowania demokracji, rządów prawa, praw człowieka i gospodarki rynkowej wobec byłych państw socjalistycznych na terenie Bałkanów Zachodnich oraz byłego ZSRR. Największe przeszkody stawia ich polityce Rosja, która uważa, że państwa zachodnie w rzeczywistości realizują cele poszerzania strefy swoich wpływów i narażają na uszczerbek jej interesy bezpieczeństwa. Do największej konfrontacji między Zachodem a Rosją doszło w 2014 roku na Ukrainie, kiedy UE i USA wsparły prozachodnie aspiracje nowych władz tego państwa, wyłonione w wyniku kilkumiesięcznych demonstracji ulicznych w Kijowie. Kryzys ukraiński spowodował trudności we współpracy międzynarodowej i pogarszanie się stanu bezpieczeństwa międzynarodowego w strefie euroatlantyckiej.
Bibliografia
Allison R. (2014), Russian ‘deniable’ intervention in Ukraine: how and why Russia broke the rules, „International Affairs”, vol. 90, nr 6, s. 1255–1297.
Ambrosio T. (2009), Authoritarian Backlash: Russian Resistance to Democratization in the Former Soviet Union, Ashgate, Farham.
Arbatova N. K., Dynkin A. A. (2016), World Order after Ukraine, „Survival”, vol. 58, nr 1, s. 71–90.
Becker M. E., Cohen M. S., Kushi S., McManus I. (2016), Reviving the Russian empire: the Crimean intervention through a neoclassical realist lens, „European Security”, vol. 25, nr 1, s. 123–126.
Beichelt T. (2012), The Research Field of Democracy Promotion, „Living Reviews in Democracy” (Center for Comparative and International Studies, ETH Zurich and University of Zurich), nr 2, s. 1–13.
Belarus Democracy and Human Rights Act of 2011, 112 Congress, 1st Session, H.R.515, http://chrissmith.house.gov/uploadedfiles/hr_515_final_text_on_passage.pdf, 19.07.2017.
Full Text of Belarus Democracy Reauthorization Act of 2006, http://belarusdigest.com/2009/03/02/full-text-of-belarus-democracy-reauthorization-act-of-2006, 19.07.2017.
Bieleń S. (2015), Rewizjonizm geopolityczny w stosunkach międzynarodowych, „Opcja Na Prawo”, nr 3/140.
Börzel T. A., Risse T. (2009), Venus approaching Mars? The European Union as an Emerging Civilian World Power, „Berlin Working Paper on European Integration” (Freie Universität Berlin), nr 11, April.
Bryc A. (2004), Cele polityki zagranicznej Federacji Rosji, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
Cohen S. F. (2014), Distorting Russia: How the American media misrepresent Putin, Sochi and Ukraine, „The Nation”, March 3.
Common Strategy of the European Union of 4 June 1999 on Russia (1999/4147/CFSP), „Official Journal of the European Communities”, L 157, 24.6.1999, s. 1–9.
Czachor R. (2011), Polityka zagraniczna Republiki Białoruś w latach 1991–2011. Studium politologiczne, Wydawnictwo DWSPiT, Polkowice.
Dahrendorf R. (1990), Reflections on the Revolutions in Europe: In a Letter Intended to have been sent to a Gentleman in Warsaw, Times Books, New York.
Drygiel-Bielińska M. (2016), Unia Europejska w procesie budowania pokoju w regionie Bałkanów Zachodnich. Problemy adaptacji, Aspra, Warszawa–Siedlce.
Forsberg T. (2004), The EU-Russia Security Partnership: Why the Opportunity Was Missed, „European
Foreign Affairs Review”, vol. 9, Issue 2, s. 247–267.
Fukuyama F. (1992), The End of History and the Last Man, Free Press, New York.
Górka-Winter B. (2003), Polityka zewnętrzna UE wobec Bałkanów Zachodnich – wniosek Chorwacji o przystąpienie do UE, „Biuletyn PISM”, nr 36 (140), 16.06.2003.
Hillion Ch. (1998), Partnership and Cooperation Agreements between the EU and the New Independent States of the Ex-Soviet Union, „European Foreign Affairs Review”, vol. 3, Issue 3, s. 399–420.
Janukowycz: deklaracja UE była upokarzająca. Nie pozwolę, by Ukrainę ktoś poniżał, PAP, TVN24, 26.11.2013.
Kotzian P., Knodt M., Urdze S. (2011), Instruments of the EU’s External Democracy Promotion, „Journal of Comon Market Studies”, vol. 49, nr 5, s. 995–1018.
Kuzio T. (2006), The Orange Revolution at a Crossroads, „Demokratizatsiya”, vol. 14, nr 4, s. 477–492.
Manners I. (2001), Normative Power Europe: The International Role of the EU, European Communities Studies Association Bienniel Conference, Madison, Winsconisn, USA.
Mearsheimer J. (2014), Why the Ukraine Crisis Is the West’s Fault: The Liberal Delusions That Provoked Putin, „Foreign Affairs”, vol. 93, nr 5, s. 1–12.
Morelli V. L. (2017), Ukraine: Current Issues and U.S. Policy, „Congressional Research Service Report”, nr 7–5, January 3.
Morgenthau J. (1954), Politics among Nations: The Struggle for Power and Peace, Knopf, New York.
Myrjord A. (2003), Governance Beyond the Union: EU Boundaries in the Barents Euro-Arctic Region, „European Foreign Affairs Review”, vol. 8, Issue 2, s. 239–257.
Ojanen H. (2000), The EU and Its ‘Northern Dimension’: An Actor in Search of a Policy, or a Policy in Search of an Actor?, „European Foreign Affairs Review”, vol. 5, Issue 3, s. 359–376.
Presidency Conclusions, 21–22 June 1993, European Council in Copenhagen, SN 180/1/93 REV 1.
Press Availability at the NATO Ministerial, Secretary Condoleezza Rice, Forum Palace, Vilnius, Lithuania, April 21, 2005, US Department of State, Archive, https://2001-2009.state.gov/secretary/rm/2005/45017.htm, 19.07.2017.
Riecker P., Lundby Gjerde K. (2016), The EU, Russia and the potential for dialogue – different readings of the crisis in Ukraine, „European Security”, vol. 25, nr 3, s. 304–325.
Ross Smith N. (2016), The EU under a realist scope: Employing a neoclassical realist framework for the analysis of the EU’s Deep and Comprehensive Free Trade Agreement offer to Ukraine, „International Relations”, vol. 30(1), s. 29–48.
Sakwa R. (2015), Frontline Ukraine: Crisis in the Borderlands, I.B. Tauris, London.
Schmidt-Feltzmann A. (2016), The break down of the EU’s strategic partnership with Russia: from strategic patience towards strategic failure, “Cambridge Review of International Affairs”, vol. 29, nr 1, s. 99–127.
The Belarus Democracy Act of 2004, Public Law 108–347, Oct. 20, 2004, http://chrissmith.house.gov/uploadedfiles/pl108347.pdf, 19.07.2017.
Walt S. M. (2015), Why Arming Kiev Is a Really, Really Bad Idea, „Foreign Policy”, February 9.
Wilde de T., Spetschinsky L. (red.) (2000), Les relations entre l’Union européenne et la Fédération de Russie, Insitute d’études européennes, Louvain–la-Neuve.
Wilson A. (2005), Ukraine’s Orange Revolution, Yale University Press, New Haven–London.
Wilson J. L. (2010), The legacy of the color revolutions for Russian politics and foreign policy, „Problems of Post-Communism”, vol. 57, nr 2, s. 21–36.
Zając J. (2008), Koncepcja bezpieczeństwa USA, w: Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, red. R. Zięba, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa, s. 43–61.
Zięba R. (2007), Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej, Wydawnictwa Profesjonalne i Akademickie, Warszawa.
Zięba R. (2013), Polityka zagraniczna Polski w strefie euroatlantyckiej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zięba R. (2014), Międzynarodowe implikacje kryzysu ukraińskiego, „Stosunki Międzynarodowe – International Relations”, t. 50, nr 2, s. 13–40.