Słowa kluczowe
Rada Europejska
system polityczny
polityzacja i demokratyzacja UE
legitymizacja polityczna władzy
priorytety
penetracja i przenikanie
europeizacja i internacjonalizacja
Jak cytować
Abstrakt
Jeżeli przyjąć, iż relacja Rada UE – Rada Europejska w kontekście poziomego podziału władzy opiera się na systemie checks and balances, czyli systemie „hamulców i równoważników”, nacisk musi zostać położony na równowagę, a nie oddzielenie władz/podmiotów ją wykonujących. Dlatego kompetencje i władza państwa i Unii Europejskiej są w formule tej relacji do pewnego stopnia wymieszane i nakładają się na siebie. Jednocześnie każdy z podmiotów dysponuje uprawnieniami decyzyjnymi, tworząc mechanizm politycznego oddziaływania. Władza Rady UE i Rady Europejskiej odseparowane są w sensie instytucjonalnym (strukturalnym i personalnym), ale nie funkcjonalnym, gdyż w rzeczywistości ich uprawnienia są ze sobą powiązane. Wynikiem konkurencji o władzę jest tu jej dzielenie, które opiera się na „wspólnym korzystaniu”, a więc łącznym wykonywaniu jej funkcji, zadań i ról. Uprawnienia jednej władzy nie powinny być bezpośrednio ani całkowicie wykonywane przez żadną z pozostałych władz i żadna z władz nie powinna uzyskać zdecydowanej przewagi nad innymi. To przesłanie towarzyszyć musi zarówno prezydencji Rady UE, jak i Przewodniczącemu Rady Europejskiej.
Finansowanie
Artykuł został przygotowany w ramach projektu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki: „Rada Europejska w procesie kształtowania kompetencji formalnych i nieformalnych w zakresie działań zewnętrznych Unii Europejskiej”, nr 2015/19/B/HS5/00131
Bibliografia
Alexandrova P., Carammia M., Timmermans A. (2013), EU High Politics – the Policy Agenda of the European Council, 1975–2011, in: The Commanding Heights of the European Union. The European Council and the rotating presidencies: competition or collaboration?, eds. F. Foret, Y. S. Rittelmeyer, London.
Borkowski P. J. (2007), Polityczne teorie integracji międzynarodowej, Warszawa.
Bocquillon P., Dobbels M. (2014), An elephant on the 13th floor of the Berlaymont? European Council and Commission relations in legislative agenda setting, “Journal of European Public Policy”, XXI(1).
Carammia M., Alexandrova P., Princen S. (2013), Analyzing the policy agenda of the European Council, “Perspectives on Europe”, 42(2).
Czachór Z. (2013), Kryzys i zaburzona dynamika Unii Europejskiej, Wydawnictwo Elipsa, Warszawa.
Czachór Z. (2012), Bilans dokonań polskiej prezydencji na przykładzie aktywności premiera Donalda Tuska, in: Prezydencja w Radzie Unii Europejskiej. Bilans polskich doświadczeń. Materiały z konferencji KSAP, 11 stycznia 2012 r., eds. J. Czaputowicz, Z. Czachór, Wydawnictwo KSAP, Warszawa.
Czachór Z. (2012a), Prezydencja Rady Unii Europejskiej – wielowymiarowe wyzwanie dla państwa członkowskiego, in: Unia Europejska po traktacie z Lizbony. Pierwsze doświadczenia i nowe wyzwania, ed. P. Tosiek, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Czachór Z. (2011), Politologiczne i polityczne uwarunkowania prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej, in: Prezydencja w Unii Europejskiej. Polska 2011, ed. A. Nowak-Far, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa.
Czachór Z. (2011a), Prezydencja w Unii Europejskiej i jej priorytety. Analiza politologiczna, in: Priorytety prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej, eds. Z. Czachór, T. R. Szymczyński, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
Czachór Z. (2010), Demokracja i legitymizacja władzy w UE, in: Pytania o Europę. Opinie ekspertów, ed. I. A. Szyszko, Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej, Warszawa.
Czachór Z. (2010a), Prezydencja państwa członkowskiego a system polityczny Unii Europejskiej. Podstawowe uwarunkowania, in: Prezydencja w Unii Europejskiej. Instytucje, prawo i organizacja, ed. A. Nowak-Far, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa.
Czachór (2010b), Proces kreowania i upowszechniania priorytetów prezydencji na przykładzie Polski, in: Prezydencja w Radzie Unii Europejskiej, ed. K. A. Wojtaszczyk, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
Czachór Z. (2004), Zmiany i rozwój w systemie Unii Europejskiej po Traktacie z Maastricht, Wydawnictwo Atla 2, Wrocław.
Delledonne G. (2014), The European Council after Lisbon: A review article, “Perspectives on Federalism”, vol. 6, issue 3.
Deutsch K. W. (1968), Die Analyse internationaler Beziehungen. Konzeption und Probleme der Friedensforschung, Frankfurt a. M.
Gałganek A. (2012), Anarchia versus hierarchia w nauce o stosunkach międzynarodowych, in: Wokół teorii stosunków międzynarodowych, eds. W. Micha, J. Nowak, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
Giering C. (1997), Europa zwischen Zweckverband und Superstaat. Die Entwicklung der politikwissenschaftlichen integrationstheorie im Prozess der europäischen Integration, Europa-Union Verlag, Bonn.
Habermas J. (1996), Nim pojawi się ustrój europejski, “Gazeta Wyborcza”, 6–7 January.
Jaskulski A. (2007), System polityczny Unii Europejskiej po Traktacie ustanawiającym Konstytucję dla Europy, Master’s dissertation, WNS UAM, Poznań.
Johnston M. T. (1994), The European Council: Gatekeeper of the European Community, Boulder.
Morawiecki W. (1996), Ponadpaństwowy i międzynarodowy charakter Unii Europejskiej, in: Państwa narodowe w euroatlantyckich strukturach, ed. J. Fiszer, Poznań–Warszawa.
Moravcsik A. (1993), Integrating International and Domestic Theories of International Bargaining (Chapter One), in: Double-Edged Diplomacy: International Bargaining and Domestic Politics, eds. P. B. Evans, H. K. Jacobson, R. D. Putnam, Berkeley.
Pollack M. A. (2010), Theorizing EU Policy-Making, in: Policy-Making in the European Union, eds. H. Wallace, M. A. Pollack, A. R. Young, Oxford University Press, Oxford.
Rada Europejska, Konkluzje, 1–2 marca 2012 r., EUCO 4/3/12, Bruksela 8 maja 2012 r.
Rada Europejska, Konkluzje, 28–29 czerwca 2012 r., EUCO 76/12, Bruksela, 29 czerwca 2012 r.
Rada Europejska, Konkluzje, 18–19 października 2012 r., EUCO 156/12, Bruksela, 19 października 2012 r.
Rada Europejska, Konkluzje, 13–14 grudnia 2012 r., EUCO 205/12, Bruksela, 14 grudnia 2012 r.
Rada Europejska, Konkluzje, 28–29 czerwca 2012 r., EUCO 76/12, Bruksela, 29 czerwca 2012 r.
Rada Europejska, Konkluzje, 14–15 marca 2013 r., EUCO 23/13, Bruksela 14 marca 2013 r.
Rada Europejska, Konkluzje, 22 maja 2013 r., EUCO 75/1/13, Bruksela 23 maja 2013 r.
Rada Europejska, Konkluzje, 27–28 czerwca 2013 r., EUCO 104/2/13, Bruksela 28 czerwca 2013 r.
Rada Europejska, Konkluzje, 24–25 października 2013 r., EUCO 7/1/14, Bruksela 25 października 2013 r.
Rada Europejska, Konkluzje, 19–20 grudnia 2013 r., EUCO 217/13, Bruksela 20 grudnia 2013 r.
Rada Europejska, Konkluzje, 20–21 marca 2014 r., EUCO 7/1/14, Bruksela 21 marca 2014 r.
Rada Europejska, Konkluzje, 26–27 czerwca 2014 r., EUCO 79/14, Bruksela 27 czerwca 2014 r.
Rada Europejska, Pięćdziesiąt lat spotkań na szczycie, Sekretariat Generalny Rady, Luksemburg 2012.
Rosamond B. (2000), Theories of European Integration, Basingstoke–New York.
Schmitter P. C. (1999), Reflections on How and Why the EU Should Be Democratized, Vorbereitet für die gemeinsame Tagung des Kulturwissenschaflichen Instituts, Essen, und des Arbeitskreises Europäische Integration, Bonn, Stand und Entwicklung theoretischer Konzepte zum europäischen Integrationsprozeβ, am 23–24 September, AEI Verlag, Essen.
Schoutheete P. (2012), The European Council and the Community Method, “Notre Europe Policy Paper”, no. 56.
Schoutheete P., Wallace H. (2016), Study on the European Council, “Research and European Issues” 19, http://www.notre-europe.eu/uploads/tx_publication/Etud19-en.pdf.
Stemplowski R. (2001), Wzmocniona współpraca a uniwersalizm w Unii Europejskiej, in: Traktat Nicejski, ed. A. Podraza, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Szczerba-Zawada A. (2015), Między kompromisem a konsensusem. Modus decidendi Rady Europejskiej, in: Procedury decyzyjne Unii Europejskiej, eds. J. Galster, A. Szczerba-Zawada, Warszawa.
Tallberg J. (2008), Political Bargaining in the European Council, “Journal of Common Market Studies”, XLVI(3).
Tallberg J. (2003), The Agenda-Shaping Powers of the EU Council Presidency, “Journal of European Public Policy”, vol. 10, no. 1.
Wallace W. (1996), Governance without Statehood. The Unstable Equilibrium, in: Policy-Making in the European Union, eds. H. Wallace, W. Wallace, Oxford University Press, Oxford.
Weiler J. H. H., Haltern U., Mayer F. (1995), European Democracy and its Critics – Five uneasy Pieces, Harvard Jean Monnet Working Papers.
Werts J. (2008), The European Council, London.
Wessels W. (1980), Der Europäische Rat: Stabilisierung statt Integration? : Geschichte, Entwicklung und Zukunft der EG-Gipfelkonferenzen, Bonn.
Wessels W. (2013), The European Council as the key (international) player, Paper presented at the EUSA 13th Biennial Conference, Baltimore, Maryland.
Zasady organizacji prac na szczytach strefy euro (2012), Sekretariat Generalny Rady, Luksemburg.