SOLIDARNOŚĆ MIĘDZYPOKOLENIOWA W STARZEJĄCYM SIĘ ŚWIECIE – PERSPEKTYWY I ZAGROŻENIA
PDF

Słowa kluczowe

globalizacja starzenia się
relacje pokoleniowe (poziom mikro- i makrospołeczny)
solidarność międzypokoleniowa
transfery międzypokoleniowe
problem generacyjny
konflikt międzypokoleniowy
senioralna polityka społeczna

Jak cytować

Woźniak, Z. (2012). SOLIDARNOŚĆ MIĘDZYPOKOLENIOWA W STARZEJĄCYM SIĘ ŚWIECIE – PERSPEKTYWY I ZAGROŻENIA. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny I Socjologiczny, 74(3), 21–63. https://doi.org/10.14746/rpeis.2012.74.3.2

Liczba wyświetleń: 583


Liczba pobrań: 347

Abstrakt

Przedmiotem analizy jest solidarność międzypokoleniowa, która dla socjologów zawsze była istotą życia zbiorowego, a stała się najbardziej palącym problemem współczesnego społeczeństwa i wyzwaniem dla władzy. Dokonany przegląd stanowisk teoretycznych oraz wyników badań międzynarodowych skłania do przyjęcia tezy zakładającej większe prawdopodobieństwo solidarności i mniejsze ryzyko konfliktu międzypokoleniowego na poziomie mikro- i makrospołecznym. Ujawniony potencjał społeczny wymaga obudowy polityczno-realizacyjnej – konieczne jest zatem przygotowanie i wdrożenie programów gerontologicznych, a opisane wyzwania i kierunki w polityce społecznej wobec starości i wobec seniorów wymagają społecznej zgody na proponowane rozwiązania. Nie jest i nie będzie to zadanie łatwe, takie bowiem kraje, jak Polska, starzejąc się, zmagać się muszą równocześnie ze spuścizną rozwiązań instytucjonalnych i prawnych poprzedniego ustroju oraz z wieloma poważnymi problemami społecznymi mającymi u podłoża ubóstwo, przebudowę struktur ustrojowych, tworzenie nowych rozwiązań w polityce gospodarczej i społecznej. Jedną z istotnych przeszkód w budowaniu społecznej aprobaty zmian i rozwiązań długookresowych i wspierania koniecznych reform w systemie zabezpieczenia społecznego jest także brak zrozumienia ich konieczności i spodziewanych korzyści dla pojedynczego człowieka.
https://doi.org/10.14746/rpeis.2012.74.3.2
PDF

Bibliografia

Active Ageing and Solidarity between Generations. A Statistical Portrait of the European Union 2012, EUROSTAT, Publications Office of the European Union, Luxembourg 2011.

Atchley R., Social Forces and Aging, Belmont-California 1998.

Baltes P., J. Smith, New Frontiers in the Future of Aging: From Successful Aging of the Young Old to the Dilemmas of the Fourth Age, George Maddox Lecture Series, Duke University, 2002. DOI: https://doi.org/10.1159/000067946

Beers D., M. Mršnik, Global Aging 2010: A Worldwide Challenge, Standard & Poor’s Financial Services LLC, The McGraw-Hill Companies, Inc. 2010.

Bengston V., P. Oyama, Intergenerational Solidarity: Strengthen Economic and Social Ties. Expert Group Meeting, United Nations Headquarters, Department of Economic and Social Affairs – Division for Social Policy and Development, New York 2007.

Bengtson V., Is the Contract “Across Generation” Changing? Effects of Population Aging on Obligations and Expectations across Age Groups, w: V. Bengtson, W. Achenbaum (red.), The Changing Contract Across Generations, Aldine de Guyter, New York 1993.

Derejczyk J., T. Grodzicki, A. Jakrzewska-Sawińska, A. Jóźwiak, A. Klich, K. Wieczorowska-Tobis, Standardy świadczenia usług medycznych w specjalności geriatria, „Gerontologia Polska” 13, 2005, nr 2.

Dychtwald K., D. Kadlec, The Power Years: A User’s Guide to the Rest of Your Life, John Wiley and Sons Inc, New Jersey 2005.

Dychtwald K., Speculations on the Future of Aging, INSIDE magazine, 21 st Century Publishers, Hawaii 1997.

Dychtwald K., The 10 Physical, Social, Spiritual, Economic, and Political Crises the Boomers Will Face as They Age in the 21st Century, http://www.asaging.org/am/cia/dychtwald.html (luty, 2012).

Dychtwald K., The Path to a Successful Retirement: Lessons from the Trailblazers, Healthy Living, AOL Lifestyle 2011, www.huffingtonpost.com/...dychtwald/the-path-t.

Elder Abuse Fact Sheet, Administration on Aging and National Center on Elder Abuse, 2009, www.prodevmedia.com/.../elderAbuseFactSheet.

Future Ageing. Inquiry into Long-term Strategies to Address the Ageing of the Australian Population over the Next 40 years, The House of Representatives Standing Committee on Health and Ageing, Canberra 2005.

Future Scenarios, Family Platform, Brussels, http://www.familyplatform.eu.

Giarrusso R., M. Silverstein, D. Gans, V. Bengtson, Ageing parents and adult children: New perspectives on intergenerational relationships, w: M.L. Johnson (red.), The Cambridge Handbook of Age and Aging, Cambridge University Press, Cambridge-New York-Melbourne-Madrid-Cape Town-Singapore-São Paulo 2005. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511610714.043

Global Aging. The Challenge of the New Millenium, materiały Watson Wyatt Data Services, New York 2000.

A Global Response to Elder Abuse and Neglect: Building Primary Health Care Capacity to Deal with the Problem Worldwide: Main Report, World Health Organization Ageing and Life Course Family and Community Health, WHO Press, Geneva 2008.

Goban-Klas T., P. Sienkiewicz, Społeczeństwo informacyjne: Szanse, zagrożenia, wyzwania, Wydawnictwo Fundacji Postępu Telekomunikacji, Kraków 1999.

Golinowska S. (red.), Ku godnej aktywnej starości, Raport o Rozwoju Społecznym POLSKA 1999, Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP), Warszawa 1999.

Hagestad G.O., K. Herlofson, Micro and Macro Perspectives on Intergenerational Relations and Transfers in Europe, Agder University College and Norwegian Social Research, www.un.org/.../EGMPopAge_17_GHagestad.

Harper S., Generations and Life Course: The Impact of Demographic Challenges on Education 2010-2050, Institute of Aging, Oxford 2008.

Henry P., Active Ageing and Intergenerational Solidarity: Findings, Issue and Perspectives, Institute for Quality of Daily Life SODEXO, 2011.

Henry P., Active Ageing and Intergenerational Solidarity: Findings, Issue and Perspectives, Institute for Quality of Daily Life SODEXO, 2011.

Inayatullah S., Ageing: Alternative Futures and Policy Choices, „Foresight” 5, 2003, nr 6. DOI: https://doi.org/10.1108/14636680310698793

Intergenerational Relations, http://what-when-how.com./sociology/intergenerational-relations/.

Kalache A., S. Barreto, I. Keller, Global Aging. The Demographic Revolution in All Cultures and Societies, w: M.L. Johnson (red.), The Cambridge Handbook of Age and Aging, Cambridge University Press, Cambridge-New York-Melbourne-Madrid-Cape Town-Singapore-São Paulo 2005. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511610714.005

Kalmijn M., Theories about Intergenerational Solidarity, Department of Social Cultural Sciences, Tilburg University, Netherlands, 2006.

Kapella O., A.‐C. de Liedekerke, L. Spence, H. Radunovich, Developing Intergenerational Relationships, University of Florida 2010.

Kędziora-Kornatowska K., A. Grzanka-Tykwińska, Osoby starsze w społeczeństwie informacyjnym, „Gerontologia Polska” 19, 2011, nr 2.

Kobayashi K., Family Loyalty, w: International Encyclopedia of Marriage and Family, 2003.

Lowenstein A., Solidarity-conflict and Ambivalence: Testing Two Conceptual Frameworks and Their Impact on Quality for Older Family Members, „Journal of Gerontology Social Science” 62, 2007. DOI: https://doi.org/10.1093/geronb/62.2.S100

Mead M., Culture and Commitment: The New Relationships between the Generations in the 1970s, Columbia University Press, New York 1978.

Meulen Ruud ter, Are There Limits to Solidarity with the Elderly, Hastings Center Report, Sept-Oct 1994.

Millward Ch., Family Relationships and Intergenerational Exchange in Later Life, Australian Institute of Family Study, Working Paper, nr 15, Melbourne 1998.

Moody H., Four Scenarios for an Aging Society, Hastings Center Report, Sept-Oct, 1994. DOI: https://doi.org/10.2307/3563497

Nusberg Ch., Strategies for a Society for All Ages, American Association of Retired Persons, Washington 1998.

Oliwińska I., Style życia współczesnych Polaków, w: P. Szukalski, I. Oliwińska, E. Bojanowska, Z. Szweda-Lewandowska, To idzie starość – polityka społeczna a przygotowanie do starzenia się ludności Polski, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2008.

Paying for the Past, Providing for the Future: Intergenerational Solidarity, OECD Ministerial Meeting on Social Policy Paris, 2-3 May 2011, Session 3. www.oecd.org/social/ministerial.

Peterson P., Gray Dawn: How the Coming Age Wave Will Transform America – And the World, Times Books-Random House, New York 1999.

Raport o Kapitale Intelektualnym Polski, Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów, Warszawa 2008, www.slideshare.net/Polska2030/raport-o-kapitale-.

Rudnicka-Drożek E., M. Latalski, Rodzaje przemocy wobec kobiet po 65 roku życia, w: J. Kowaleski, P. Szukalski (red.), Starość i starzenie się jako doświadczenie jednostek i zbiorowości ludzkich, Zakład Demografii UŁ, Łódź 2006.

Silverstein M., V. Burholt, V.L. Bengtson, Parent-child Relations among Very Old Barents in Wales and the United States, „Journal of Aging Studies” 12, 1998, nr 4. DOI: https://doi.org/10.1016/S0890-4065(98)90026-3

Silverstein M., V.L. Bengtson, Intergenerational Solidarity and the Structure of Adult Child-Parent Relationships in American Families, „American Journal of Sociology” 103, 1997, nr 2 (September). DOI: https://doi.org/10.1086/231213

Spangenberg J., Scenarios and Decision Making: Finding Integration Synergies, Avoiding Risks, Presentation at the SEIT anniversary, Tallinn, Estonia 8 November 2007.

Spicker P., Solidarity between Generations: A Conceptual Account. 4th International Research Conference on Social Security: Social Security in a Long Life Society. Antwerp, 5-7 May, 2003.

Spiker P., Social Policy Themes and Approaches, wyd. 2 poprawione, Policy Press, Bristol 2008.

Steps toward a Society form all Ages, w: Preparation for 1999 – Toward a Society for all Ages, United Nations, 1999, www.un.org/esa/socdev/iyop/iyoppre3.htm [dostęp: 5.09.2000].

Steyaert S., S. Eggermont, H. Vandebosch, Towards the Desired Future of the Elderly and Information and Communications Technology (ICT): Policy Recommendations Based On a Dialogue with Senior Citizens, Second International Seville Seminar on Future-oriented Technology Analysis: Impact of FTA Approaches on Policy and Decision-making – Seville 28-29 September 2006. DOI: https://doi.org/10.1007/s10202-005-0017-9

Stuckelberg A., A. Vikat (red.), A Society for All Ages. Challenges and Opportunities, United Nations Economic Commision for Europe, New York-Geneve 2008.

Stutz H., T. Bauer, S. Schmugge, Inheritance in Switzerland. An Empirical Analysis with special Consideration of Ambivalent Generational Relations¸ Summary of research project – Childhood, Youth and Intergenerational Relationships in a Changing Society, Berne 2006.

Szatur-Jaworska B. (red.), Stan przestrzegania praw osób starszych w Polsce. Analiza i rekomendacje działań, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Biuletyn RPO, Materiały, nr 65, Warszawa 2008.

Szydlik M., Intergenerational Solidarity and Conflict, „Journal of Comparative Family Studies” 39, 2008, nr 1. DOI: https://doi.org/10.3138/jcfs.39.1.97

Tobiasz-Adamczyk B. (red.), Przemoc wobec osób starszych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009.

Toward a Europe for All ages. Promoting Prosperity and Intergenerational Solidarity, Commission of the European Communities, COM 221 final, Brussels 1999; 3. steps toward a society form all ages: (1999), w:

Preparation for 1999 – Toward a Society for All Ages, United Nations, www.un.org/esa/socdev/iyop/iyoppre3.htm [dostęp: 5.09.2003]

Toward a European Society for All Ages, Age statement for The European Year of Equal Opportunities for All, The European Older People’s Platform, Brussel 2007.

Towards a Society for All Ages, www.osc.govt.nz/positive-ageing-strategy/publication/towards-a-society.html) [dostęp: maj 2008).

Wallace P., Agequake: Riding the Demographic Rollercoaster Shaking Business, Finance and Our World, Nicholas Brealey Publishing, Boston-London 2001.

Williamson J., T. McNamara, S. Howling, Generational Equity, Generational Interdependence, and the Framing of the Debate over Social Security Reform, „Journal of Sociology and Social Welfare” 2003, nr 3. DOI: https://doi.org/10.15453/0191-5096.2914

Woźniak Z., Globalizacja problemów zdrowotnych i starzenia się a rodzina, w: Z. Tyszka (red.), Współczesne rodziny polskie. Ich stan i kierunek przemian, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2001.

Woźniak Z., Globalne cele polityki społecznej wobec seniorów priorytetem programów gerontologicznych, W: Jesień, moja ulubiona pora roku – sprawdzone pomysły na twórczą i aktywną starość, Akademia Filantropii, Warszawa 2003.

Woźniak Z., Priorytety w programach gerontologicznych i struktur europejskich jako przesłanka budowy polityki społecznej wobec starości i osób starszych, w: M. Szlęzak (red.), Starzenie się populacji wyzwaniem dla polityki społecznej, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej, Kraków 2003.

Woźniak Z., Profilaktyka starzenia się i starości – mrzonka czy konieczność?, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2011, z. 1.

Woźniak Z., Teraźniejszość i perspektywy polityki społecznej adresowanej do seniorów na tle procesu globalizacji starzenia się, w: M. Ziółkowski (red.), Ludzie przełomu tysiąclecia a cywilizacja przyszłości, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań 2001.

Woźniak Z., Teraźniejszość i perspektywy polityki społecznej adresowanej do seniorów na tle procesu globalizacji starzenia się, w: M. Ziółkowski (red.), Ludzie przełomu tysiąclecia a cywilizacja przyszłości, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań 2001.

Wrzesień W., Europejscy poszukiwacze. Impresje na temat współczesnego pokolenia polskiej młodzieży, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.