Związek między efektywnością i rentownością banków komercyjnych w Polsce
Main Article Content
Abstrakt
Ocena efektywności banku może być przeprowadzana na wielu obszarach: organizacyjnym, finansowym czy też kosztowym. W artykule podjęto próbę oceny efektywności polskiego sektora bankowego oraz potencjalnego związku pomiędzy rentownością a efektywnością działających na terenie Polski banków komercyjnych w latach 2000-2012.
W kolejnych punktach artykułu wskazano na ważne miejsce wskaźników rentowności w ocenie działalności banku. Przedstawiono wskaźniki ROE i ROA oraz zaprezentowano relacje między nimi. Biorąc pod uwagę poziom wskaźników ROE i ROA badanych banków wyodrębniono wśród nich banki rentowne i nierentowne.
Zaprezentowano nieparametryczną metodę badania efektywności Data Envelopment Analysis (DEA). Przy wykorzystaniu metody DEA obliczono miary efektywności technicznej banków objętych analizą. W grupie piętnastu rozpatrywanych banków, cztery z nich okazały się efektywnymi w całym okresie badawczym.
Przeprowadzona ocena związku w oparciu o współczynnik korelacji Pearsona wykazała bardzo słabą (dla ROE) oraz słabą zależność dodatnią (dla ROA) pomiędzy poziomem rentowności i efektywności banków. Test istotności współczynnika w obu przypadkach, wskazał na brak podstaw do odrzucenia hipotezy zerowej o braku zależności między analizowanymi cechami.
Wykorzystanie zmodyfikowanej macierzy BCG pozwoliło zidentyfikować najlepsze podmioty w grupie badanych banków ze względu zarówno na wysoki średni poziom efektywności, jak i rentowności.
Downloads
Article Details
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Bibliografia
- Banker R.D., Charnes A., Cooper W.W., Some models for estimating technical and scale inefficiencies in Data Envelopment Analysis, Management Science, September 1984, vol. 30, nr 9.
- Bank Gospodarki Żywnościowej, Raport roczny 2008.
- Bank Gospodarki Żywnościowej, Raport roczny 2009.
- Bank Gospodarki Żywnościowej, Raport roczny 2011.
- Bankowy Fundusz Gwarancyjny, Jak ocenić bank?.
- Capiga M., Efektywność jako kryterium oceny banku, Miesięcznik Finansowy Bank 2002, nr 3 (1114).
- Charnes A., Cooper W.W., Huang Z.M., Sun D.B., Polyhedral Cone-Ratio DEA Models with an illustrative application to large commercial banks, Journal of Econometrics 1990, vol. 46, nr 1-2.
- Charnes A., Cooper W.W., Rhodes E., Measuring the efficiency of decision making units, European Journal of Operational Research 1978, vol. 2, nr 6.
- Favero C.A., Papi L., Technical efficiency and scale efficiency in the Italian banking sector: a non-parametric approach, Applied Economics 1995, vol. 27, nr 4.
- Freixas X., Rochet J.-Ch., Mikroekonomia bankowa, tłum. P. Żukowski, A. Balcarek, CeDeWu, Warszawa 2007.
- Gospodarowicz A. (red.), Analiza i ocena banków oraz ich oddziałów, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2002.
- Gospodarowicz M., Procedury analizy i oceny banków, Materiały i Studia NBP czerwiec 2000, zeszyt nr 103.
- Guzik B., Podstawowe modele DEA w badaniu efektywności gospodarczej i społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2009.
- Invest-Bank S.A., Raport roczny 2011.
- Iwanicz-Drozdowska M., Metody oceny działalności banku, Poltext, Warszawa 1999.
- Iwanicz-Drozdowska M., Zarządzanie finansowe bankiem, PWE, Warszawa 2005.
- Kisielewska M., Ocena efektywności banków i ich oddziałów metodą Data Envelopment Analysis-wybrane zagadnienia metodologiczne, [w:] D. Zarzecki [red. nauk.], Zarządzanie finansami. Inwestycje i wycena przedsiębiorstw, t. 1, Fundacja na Rzecz Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2006.
- Kopczewski T., Efektywność technologiczna i kosztowa banków komercyjnych w Polsce w latach 1997-2000. Część 1, Materiały i Studia NBP listopad 2000, z. 113.
- Kopczewski T., Pawłowska M., Efektywność technologiczna i kosztowa banków komercyjnych w Polsce w latach 1997-2000. Część II, Materiały i Studia NBP grudzień 2001, z. 135.
- Kopiński A., Analiza finansowa banku, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2008.
- Lukas Bank S.A., Raport roczny 2008.
- Lukas Bank S.A., Raport roczny 2010.
- Marzec J., Produkty, czynniki produkcji i funkcja kosztów w badaniach efektywności kosztowej banków, Ekonomista 1999, nr 3.
- Mataczyńska E., Zarys metody DEA jako narzędzia badania efektywności przedsiębiorstw regulowanych, Studia Ekonomiczne 2007, nr 1-2.
- Matten Ch., Zarządzanie kapitałem bankowym: alokacja kapitału i pomiar wyników [tł. G. Łuczkiewicz], Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2000.
- Matthews K., Thompson J., Ekonomika bankowości [tłum. R. Kokoszczyński], Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007.
- Najlepsze banki 2001. Ranking Gazety Bankowej, Gazeta Bankowa 2001, nr 26 (661).
- Najlepsze banki 2002. Ranking Gazety Bankowej, Gazeta Bankowa 2002, nr 26 (713).
- Najlepsze banki 2003. Ranking Gazety Bankowej, Gazeta Bankowa 2003, nr 25 (765).
- Najlepsze banki 2004. Ranking Gazety Bankowej, Gazeta Bankowa, nr 25 (817).
- Najlepsze banki 2005. Ranking Gazety Bankowej, Gazeta Bankowa nr 25 (869).
- Najlepsze banki 2006. Dodatek Specjalny Gazety Bankowej, Gazeta Bankowa 2006, nr 26 (922).
- Najlepsze Banki 2007, Excludere Magazyn Gazety Bankowej 2007, nr 5.
- Najlepsze banki, najlepsi bankowcy 2008. Ranking Gazety Bankowej, Gazeta Bankowa 2008, nr 25 (1025).
- Opiela T.P. (kier. nauk.), Efektywność i ryzyko sektora bankowego w Polsce, Materiały i Studia NBP grudzień 1999, zeszyt nr 96.
- Pawłowska M., Wpływ fuzji i przejęć na efektywność w sektorze banków komercyjnych w Polsce w latach 1997-2001, Bank i Kredyt 2003, nr 2.
- Prędki A., Analiza efektywności za pomocą metody DEA: Podstawy formalne i ilustracja ekonomiczna, Przegląd Statystyczny 2003, nr 1.
- Rogowski G., Analiza i ocena działalności banków z wykorzystaniem metody DEA, Bank i Kredyt 1996, nr 9.
- Rogowski G., Metody analizy i oceny działalności banku na potrzeby zarządzania strategicznego, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 1998.
- Rose P.S., Zarządzanie bankiem komercyjnym. Wytwarzanie i sprzedaż usług finansowych. Tom 1 [tł. P. Kuropatwiński], ZBP, Warszawa 1997.
- Schierenbeck H., Ertragsorientiertes Bankmanagement: Fallstudien mit Losungen, P. Haupt, Bern 1992.
- Seiford L. M., Thrall R. M., Recent Developments in DEA. The mathematical programming approach to frontier Analysis, Journal of Econometrics 1990, vol. 46, nr 1-2.
- Sikora D., Kulczycki A., Efektywność oddziału banku detalicznego jako czynnik przewagi konkurencyjnej, CeDeWu, Warszawa 2008.
- Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy BRE Banku S.A. w 2010 r.
- Sprawozdanie Zarządu z działalności Fortis Banku Polska S.A. za 2009 r.
- Sprawozdanie Zarządu z działalności Fortis Banku Polska S.A. za 2010 r.
- Sprawozdanie Zarządu z działalności Kredyt Banku S.A. za rok 2012.
- Sprawozdanie Zarządu z działalności Nordea Bank Polska S.A. za rok 2009.
- Sprawozdanie Zarządu z działalności Nordea Bank Polska S.A. za rok 2010.
- Sprawozdanie Zarządu z działalności Nordea Bank Polska S.A. za rok 2011.
- Stępień K., Konsolidacja a efektywność banków w Polsce, CeDeWu, Warszawa 2004.
- Stoner J. A. E., Freeman R. E., Gilbert D. R. Jr., Kierowanie, PWE, Warszawa 1999.
- Wąsowski W., Ekonomika i finanse banku komercyjnego, Difin, Warszawa 2004.
- Wheelock D. C., Wilson P. W., Evaluating the efficiency of commercial banks: does our view of what banks do matter?, Review of Federal Reserve Bank of St. Louis July/August 1995, vol. 77, nr 4.
- Zachorowska A., Wielgórka D., Efektywność kosztowa konsolidacji polskiego sektora bankowego, [w:] E. Urbańczyk [red. nauk.], Zarządzanie przedsiębiorstwem. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania nr 7, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2008.
- Zaleska M.(red. nauk.), Współczesna bankowość. Tom I, Difin, Warszawa 2007.
- Zarzecki D., Guzowska M., Wiśniewski T., Kisielewska M., Byrka-Kita K., Ocena efektywności banków komercyjnych w Polsce za pomocą metody DEA (Data Envelopment Analysis), [w:] T. Dudycz [red. nauk.], Efektywność: rozważania nad istotą i pomiarem. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu nr 1060, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 2005.
- największych banków w Polsce, edycja XVII, czerwiec 2012, dodatek do Miesięcznika Finansowego Bank, nr 06/2012.
- największych banków w Polsce, edycja XVIII, czerwiec 2013, dodatek do Miesięcznika Finansowego Bank.