Słowa kluczowe
efektywność techniczna
rentowność
ROA
ROE
sektor bankowy w Polsce
banki komercyjne
macierz BCG
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 610
Liczba pobrań: 454
Abstrakt
Ocena efektywności banku może być przeprowadzana na wielu obszarach: organizacyjnym, finansowym czy też kosztowym. W artykule podjęto próbę oceny efektywności polskiego sektora bankowego oraz potencjalnego związku pomiędzy rentownością a efektywnością działających na terenie Polski banków komercyjnych w latach 2000-2012.
W kolejnych punktach artykułu wskazano na ważne miejsce wskaźników rentowności w ocenie działalności banku. Przedstawiono wskaźniki ROE i ROA oraz zaprezentowano relacje między nimi. Biorąc pod uwagę poziom wskaźników ROE i ROA badanych banków wyodrębniono wśród nich banki rentowne i nierentowne.
Zaprezentowano nieparametryczną metodę badania efektywności Data Envelopment Analysis (DEA). Przy wykorzystaniu metody DEA obliczono miary efektywności technicznej banków objętych analizą. W grupie piętnastu rozpatrywanych banków, cztery z nich okazały się efektywnymi w całym okresie badawczym.
Przeprowadzona ocena związku w oparciu o współczynnik korelacji Pearsona wykazała bardzo słabą (dla ROE) oraz słabą zależność dodatnią (dla ROA) pomiędzy poziomem rentowności i efektywności banków. Test istotności współczynnika w obu przypadkach, wskazał na brak podstaw do odrzucenia hipotezy zerowej o braku zależności między analizowanymi cechami.
Wykorzystanie zmodyfikowanej macierzy BCG pozwoliło zidentyfikować najlepsze podmioty w grupie badanych banków ze względu zarówno na wysoki średni poziom efektywności, jak i rentowności.
Bibliografia
Banker R.D., Charnes A., Cooper W.W., Some models for estimating technical and scale inefficiencies in Data Envelopment Analysis, Management Science, September 1984, vol. 30, nr 9.
Bank Gospodarki Żywnościowej, Raport roczny 2008.
Bank Gospodarki Żywnościowej, Raport roczny 2009.
Bank Gospodarki Żywnościowej, Raport roczny 2011.
Bankowy Fundusz Gwarancyjny, Jak ocenić bank?.
Capiga M., Efektywność jako kryterium oceny banku, Miesięcznik Finansowy Bank 2002, nr 3 (1114).
Charnes A., Cooper W.W., Huang Z.M., Sun D.B., Polyhedral Cone-Ratio DEA Models with an illustrative application to large commercial banks, Journal of Econometrics 1990, vol. 46, nr 1-2.
Charnes A., Cooper W.W., Rhodes E., Measuring the efficiency of decision making units, European Journal of Operational Research 1978, vol. 2, nr 6.
Favero C.A., Papi L., Technical efficiency and scale efficiency in the Italian banking sector: a non-parametric approach, Applied Economics 1995, vol. 27, nr 4.
Freixas X., Rochet J.-Ch., Mikroekonomia bankowa, tłum. P. Żukowski, A. Balcarek, CeDeWu, Warszawa 2007.
Gospodarowicz A. (red.), Analiza i ocena banków oraz ich oddziałów, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2002.
Gospodarowicz M., Procedury analizy i oceny banków, Materiały i Studia NBP czerwiec 2000, zeszyt nr 103.
Guzik B., Podstawowe modele DEA w badaniu efektywności gospodarczej i społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2009.
Invest-Bank S.A., Raport roczny 2011.
Iwanicz-Drozdowska M., Metody oceny działalności banku, Poltext, Warszawa 1999.
Iwanicz-Drozdowska M., Zarządzanie finansowe bankiem, PWE, Warszawa 2005.
Kisielewska M., Ocena efektywności banków i ich oddziałów metodą Data Envelopment Analysis-wybrane zagadnienia metodologiczne, [w:] D. Zarzecki [red. nauk.], Zarządzanie finansami. Inwestycje i wycena przedsiębiorstw, t. 1, Fundacja na Rzecz Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2006.
Kopczewski T., Efektywność technologiczna i kosztowa banków komercyjnych w Polsce w latach 1997-2000. Część 1, Materiały i Studia NBP listopad 2000, z. 113.
Kopczewski T., Pawłowska M., Efektywność technologiczna i kosztowa banków komercyjnych w Polsce w latach 1997-2000. Część II, Materiały i Studia NBP grudzień 2001, z. 135.
Kopiński A., Analiza finansowa banku, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2008.
Lukas Bank S.A., Raport roczny 2008.
Lukas Bank S.A., Raport roczny 2010.
Marzec J., Produkty, czynniki produkcji i funkcja kosztów w badaniach efektywności kosztowej banków, Ekonomista 1999, nr 3.
Mataczyńska E., Zarys metody DEA jako narzędzia badania efektywności przedsiębiorstw regulowanych, Studia Ekonomiczne 2007, nr 1-2.
Matten Ch., Zarządzanie kapitałem bankowym: alokacja kapitału i pomiar wyników [tł. G. Łuczkiewicz], Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2000.
Matthews K., Thompson J., Ekonomika bankowości [tłum. R. Kokoszczyński], Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007.
Najlepsze banki 2001. Ranking Gazety Bankowej, Gazeta Bankowa 2001, nr 26 (661).
Najlepsze banki 2002. Ranking Gazety Bankowej, Gazeta Bankowa 2002, nr 26 (713).
Najlepsze banki 2003. Ranking Gazety Bankowej, Gazeta Bankowa 2003, nr 25 (765).
Najlepsze banki 2004. Ranking Gazety Bankowej, Gazeta Bankowa, nr 25 (817).
Najlepsze banki 2005. Ranking Gazety Bankowej, Gazeta Bankowa nr 25 (869).
Najlepsze banki 2006. Dodatek Specjalny Gazety Bankowej, Gazeta Bankowa 2006, nr 26 (922).
Najlepsze Banki 2007, Excludere Magazyn Gazety Bankowej 2007, nr 5.
Najlepsze banki, najlepsi bankowcy 2008. Ranking Gazety Bankowej, Gazeta Bankowa 2008, nr 25 (1025).
Opiela T.P. (kier. nauk.), Efektywność i ryzyko sektora bankowego w Polsce, Materiały i Studia NBP grudzień 1999, zeszyt nr 96.
Pawłowska M., Wpływ fuzji i przejęć na efektywność w sektorze banków komercyjnych w Polsce w latach 1997-2001, Bank i Kredyt 2003, nr 2.
Prędki A., Analiza efektywności za pomocą metody DEA: Podstawy formalne i ilustracja ekonomiczna, Przegląd Statystyczny 2003, nr 1.
Rogowski G., Analiza i ocena działalności banków z wykorzystaniem metody DEA, Bank i Kredyt 1996, nr 9.
Rogowski G., Metody analizy i oceny działalności banku na potrzeby zarządzania strategicznego, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 1998.
Rose P.S., Zarządzanie bankiem komercyjnym. Wytwarzanie i sprzedaż usług finansowych. Tom 1 [tł. P. Kuropatwiński], ZBP, Warszawa 1997.
Schierenbeck H., Ertragsorientiertes Bankmanagement: Fallstudien mit Losungen, P. Haupt, Bern 1992.
Seiford L. M., Thrall R. M., Recent Developments in DEA. The mathematical programming approach to frontier Analysis, Journal of Econometrics 1990, vol. 46, nr 1-2.
Sikora D., Kulczycki A., Efektywność oddziału banku detalicznego jako czynnik przewagi konkurencyjnej, CeDeWu, Warszawa 2008.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy BRE Banku S.A. w 2010 r.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Fortis Banku Polska S.A. za 2009 r.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Fortis Banku Polska S.A. za 2010 r.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Kredyt Banku S.A. za rok 2012.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Nordea Bank Polska S.A. za rok 2009.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Nordea Bank Polska S.A. za rok 2010.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Nordea Bank Polska S.A. za rok 2011.
Stępień K., Konsolidacja a efektywność banków w Polsce, CeDeWu, Warszawa 2004.
Stoner J. A. E., Freeman R. E., Gilbert D. R. Jr., Kierowanie, PWE, Warszawa 1999.
Wąsowski W., Ekonomika i finanse banku komercyjnego, Difin, Warszawa 2004.
Wheelock D. C., Wilson P. W., Evaluating the efficiency of commercial banks: does our view of what banks do matter?, Review of Federal Reserve Bank of St. Louis July/August 1995, vol. 77, nr 4.
Zachorowska A., Wielgórka D., Efektywność kosztowa konsolidacji polskiego sektora bankowego, [w:] E. Urbańczyk [red. nauk.], Zarządzanie przedsiębiorstwem. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania nr 7, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2008.
Zaleska M.(red. nauk.), Współczesna bankowość. Tom I, Difin, Warszawa 2007.
Zarzecki D., Guzowska M., Wiśniewski T., Kisielewska M., Byrka-Kita K., Ocena efektywności banków komercyjnych w Polsce za pomocą metody DEA (Data Envelopment Analysis), [w:] T. Dudycz [red. nauk.], Efektywność: rozważania nad istotą i pomiarem. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu nr 1060, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 2005.
największych banków w Polsce, edycja XVII, czerwiec 2012, dodatek do Miesięcznika Finansowego Bank, nr 06/2012.
największych banków w Polsce, edycja XVIII, czerwiec 2013, dodatek do Miesięcznika Finansowego Bank.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2014 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.