Słowa kluczowe
budżet obywatelski
rozwój miast
budżet miasta rozwój lokalny
samorząd terytorialny
społeczeństwo obywatelskie
rozwój zrównoważony
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 1252
Liczba pobrań: 1782
Abstrakt
Artykuł koncentruje się na funkcjonowaniu budżetu obywatelskiego w Polsce, którego popularność jako narzędzia współpracy władz samorządowych z mieszkańcami stale rośnie. Uwzględniono rolę mieszkańców w realizowaniu tego budżetu, a także jego wpływ na pobudzanie aktywności i świadomości społecznej w sprawy lokalne. Poddano dyskusji prawne, organizacyjne, ekonomiczne i społeczne skutki wprowadzenia budżetu obywatelskiego w życie. Celem artykułu jest przedstawienie pojęcia partycypacji obywatelskiej oraz opisanie modelu budżetu obywatelskiego i procesu jego ewaluacji. Podjęto również próbę zaprezentowania stanu rozwoju budżetów obywatelskich w Polsce. Skomentowano proces ich wdrażania i dylematy z tym związane.
Bibliografia
Antoń-Jucha, A. (2014). Budżet obywatelski w Kraśniku: 1130 osób wybrało dach na kościele. Dziennik Wschodni z 14 marca 2014.
Baiochi, G., Ganuza, E. (2014). Participatory budgeting if emancipation mattered. Politics and Society 42(1): 3–5.
Boryczka, E.M. (2015). Partycypacyjne instrumenty zarządzania jednostkami samorządu terytorialnego, [w:] A. Nowakowska (red.), Nowoczesne metody i narzędzia zarządzania rozwojem lokalnym i regionalnym. Łódź: 42–43.
Bułajewski, S. (2013). Demokracja bezpośrednia w jednostkach samorządu terytorialnego w Polsce – stan obecny i perspektywy zmian, [w:] W. Skrzydło, W. Szapował, K. Eckhardt, P. Steciuk (red.), Konstytucyjne podstawy budowania i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce i na Ukrainie – dobre praktyki. Rzeszów–Przemyśl: 92–108.
Czarnecki, K. (2014). Udział mieszkańców w ustalaniu wydatków budżetu gminy w ramach tzw. budżetu partycypacyjnego (na przykładzie Torunia w latach 2013–2014). Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu 2: 125–145.
Denek, E. (2001). Płaszczyzny rozpatrywania samodzielności samorządu terytorialnego. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Poznaniu 7: 7–27.
Glejt, P. (2015). Budżet obywatelski w wyznaczaniu zadań publicznych, [w:] G. Szpor, B. Szmulik (red.), Jawność i jej ograniczenia. Tom 9: Zadania i kompetencje. Warszawa: 375–383.
Glejt, P., Uziębło, P. (2018). Kilka uwag o „nowych” instrumentach partycypacji mieszkańców na poziomie samorządowym. Wrocław: 393–403.
Gońda, E. (2017). Tak zwany budżet obywatelski jako instrument alokacji środków publicznych w jednostkach samorządu terytorialnego, [w:] Relacje fiskalne państwo–samorząd terytorialny. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Wrocław: 169–177.
Hausner, J. (2013). Narastające dysfunkcje, zasadnicze dylematy, konieczne działania. Raport o stanie samorządności terytorialnej w Polsce. Kraków.
Jastrzębska, M. (2011). Fakultatywne zadania własne gminy w świetle obowiązujących regulacji prawnych. Finanse Komunalne 1/2: 35–42.
Kalisiak-Mędelska, M. (2016). Budżet partycypacyjny – rzeczywisty czy pozorny instrument partycypacji społecznej? Przykład Łodzi, [w:] R.P. Krawczyk, A. Borowicz (red.), Aktualne problemy samorządu terytorialnego po 25 latach jego istnienia. Łódź: 353–374.
Kańduła, S., Przybylska, J. (2008). Organizacja działalności gospodarczej samorządu terytorialnego w Polsce. Poznań.
Kębłowski, W. (2013). Budżet partycypacyjny. Krótka instrukcja obsługi. Warszawa.
Kębłowski, W. (2014). Budżet partycypacyjny. Ewaluacja. Warszawa.
Niklewicz, K. (2014). Budżety obywatelskie w kontekście wyborów samorządowych: szansa czy ryzyko? Kwartalnik Naukowy OAP UW „e-Politicon”: 99–119.
Peterson, M. (2010). An Introduction to Decision Theory. Cambridge: Cambridge University Press.
Poczykowska, K. (2013). Rola i znaczenie partycypacji publicznej, [w:] A. Maszkowska, K. Sztop-Rutkowska, Partycypacja obywatelska – decyzje bliższe ludziom. Białystok: 48–57.
Ruśkowski, E., Salachna, J. (red.) (2010). Nowa ustawa o finansach publicznych wraz z ustawą wprowadzającą. Komentarz praktyczny. Gdańsk.
Radziszewski, M. (2016). Wybrane instrumenty wykorzystywane w procesie budowy społeczeństwa obywatelskiego. Samorząd Terytorialny 26(6): 49–60.
Rytel-Warzocha, A. (2013). Budżet obywatelski. Disputatio 15: 65–77.
Sintomer, Y., Herzberg, C., Röcke, A., Allegretti, G. (2014). Transnational models of citizen participation: the case of participatory budgeting. Journal of Public Deliberation 8(2): Article 9. https://www.publicdeliberation.net/jpd/vol8/iss2/art9.
Skomra, S. (2014). Kraśnik idzie na wojnę o dach kościoła. Gazeta Wyborcza Lublin z 25 kwietnia 2014.
Skrzypiec, R., Długosz, D. (2007). Budżet gminy bez tajemnic. Warszawa.
Sochacka-Krysiak, H. (red.) (2008). Gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego w warunkach decentralizacji zarządzania sektorem publicznym. Warszawa.
Sorychta-Wojsczyk, B. (2015). Uwarunkowania wykorzystania budżetu obywatelskiego w administracji publicznej w Polsce. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria Organizacja i Zarządzania 78: 421–430.
Swianiewicz, P., Klimska, U., Mielczarek, A. (2004). Nierówne koalicje – liderzy miejscy w poszukiwaniu nowego modelu zarządzania rozwojem. Warszawa.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.