Słowa kluczowe
wolność człowieka
dobra osobiste
godność człowieka
gwarancje dotyczące ochrony wolności
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 561
Liczba pobrań: 366
Abstrakt
Niniejszy artykuł w syntetyczny sposób prezentuje kwestie ochrony autonomii człowieka w ramach niektórych gwarancji dotyczących wolności. Rozważania podjęte przez autorkę koncentrują się wokół w pierwszej kolejności wokół ustalenia, czym jest wolność. Następnie poddano analizie problematykę ochrony autonomii człowieka z perspektywy obecnych rozwiązań legislacyjnych gwarantujących ochronę wolności, w szczególności przepisów konstytucyjnych, przepisów prawa cywilnego, a także niektórych spośród przepisów regulujących stosunki prawnomedyczne. Celem niniejszego artykułu jest bowiem zaprezentowanie, z jednej strony relacji istniejącej pomiędzy wolnością a autonomią, z drugiej zaś - ustalenie czy obecne przepisy gwarantują właściwą ochronę wolności, a w następstwie również autonomii.
Bibliografia
Augustyniak, M. (2016). Pojęcie, istota oraz geneza wolności i praw człowieka, [w:] M. Chmaj (red.), Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wolters Kluwer: 13–31.
Balicki, R., Barciak, J., Preisner, A. (1998). Prawo konstytucyjne. Źródła, literatura, pytania kontrolne. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Bernatek-Zaguła, I. (2008). Prawo pacjenta w Polsce do informacji medycznej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Boratyńska, M., Konieczniak, P. (2019). Zasady prawa medycznego. Podstawy i przesłanki legalności czynności medycznych, [w:] M. Boratyńska, P. Konieczniak (red.), System prawa medycznego. Tom 2: Regulacja prawna czynności medycznych. Część 1. Warszawa: Wolters Kluwer: 25–209.
Bosek, L. (2012). Gwarancje godności ludzkiej i ich wpływ na polskie prawo cywilne. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Bosek, L. (2014a). Prawo osobiste do odmowy działania sprzecznego z własnym sumieniem – na przykładzie lekarza. Forum Prawnicze 1: 14–25.
Bosek, L. (2014b). Problem zakresowej niekonstytucyjności art. 39 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, [w:] P. Stanisz, J. Pawlikowski, M. Ordon (red.), Sprzeciw sumienia w praktyce medycznej – aspekty etyczne i prawne. Lublin: Wydawnictwo KUL: 87–104.
Bulsiewicz, A., Hofmański, P. (1981). Materialnoprawne warunki odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkodę spowodowaną oczywiście niesłusznym tymczasowym aresztowaniem. Palestra 10/12: 37–49.
Chaciński, J. (2004). Prawa podmiotowe a ochrona dóbr osobistych. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Daszkiewicz, W. (1989). Konstytucyjne gwarancje wolności osobistej. Rozważania de lege ferenda. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 51(2): 1–30.
Dudek, D. (1999). Konstytucyjna wolność człowieka a tymczasowe aresztowanie. Lublin: Lubelskie Wydawnictwa Prawnicze Marek Jakubek.
Dyka, I. (2001). Zasady przyznawania i ustalania wysokości zadośćuczynienia pieniężnego w razie naruszenia dobra osobistego. Kwartalnik Prawa Prywatnego 3: 596–637.
Fromm, E. (1970). Ucieczka od wolności. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
Garlicki, L. (2016). Komentarz do art. 30, [w:] L. Garlicki, M. Zubik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom 2: Art. 30–86. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe: 27–54.
Granat, M. (2014). Prawo konstytucyjne w pytaniach i odpowiedziach. Warszawa: Wolters Kluwer.
Grzybowski, S. (1957). Ochrona dóbr osobistych według przepisów ogólnych prawa cywilnego. Warszawa: Wydawnictwa Prawnicze.
Haberko, J. (2016). Zasady postępowania lekarza w stosunku do pacjenta. Uwagi de lege lata i de lege ferenda na tle przepisów Kodeksu etyki lekarskiej. Medyczna Wokanda 8: 43–56.
Haberko, J., Wojcieszak, A. (2019). O sytuacji pacjenta cierpiącego w kontekście prawa do leczenia bólu. Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein 21/22: 39–54.
Karkowska, D. (2016). Prawo pacjenta do wyrażenia zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych, [w:] D. Karkowska (red.), Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer: 312–440.
Kazimierczuk, M. (2014). Pojęcie, istota oraz źródło wolności i praw człowieka. Studia Prawnoustrojowe 26: 101–114.
Księżak, P. (2014). Komentarz do art. 23, [w:] M. Pyziak-Szafnicka, P. Księżak (red.), Kodeks cywilny. Część ogólna. Komentarz. Warszawa: Wolters Kluwer: 276–281.
Kurowski, K. (2014). Wolności i prawa człowieka i obywatela z perspektywy osób z niepełnosprawnościami. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
Lipiec, J. (1997). Wolność i podmiotowość człowieka. Kraków: Wydawnictwo Fall.
Łabno, A. (2002). Ograniczenie wolności i praw człowieka na podstawie art. 31 Konstytucji III RP, [w:] B. Banaszak, A. Preisner (red.), Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP. Warszawa: C.H. Beck: 695.
Ławniczak, A. (2010). Zasada poszanowania wolności i jej ograniczenia, [w:] M. Jabłoński (red.), Wolności i prawa jednostki w Konstytucji RP. Tom 1: Idee i zasady przewodnie konstytucyjnej regulacji wolności praw jednostki w RP. Warszawa: C.H. Beck: 369.
Łuków, P. (2007). Etyczne podstawy świadomej zgody na postępowanie medyczne w Europejskiej Konwencji Bioetycznej. Prawo i Medycyna 4: 5–22.
Mazurek, F.J. (1980). Godność człowieka a prawa człowieka. Roczniki Nauk Społecznych 8: 19–48.
Michałowska, K. (2014). Charakter prawny i znaczenie zgody pacjenta na zabieg medyczny. Warszawa: Difin.
Mrozek, J.J. (2014). Godność osoby ludzkiej jako źródło praw człowieka i obywatela. Civitas et Lex 1: 41–47.
Mularski, K. (2016). Komentarz do art. 44, [w:] M. Gutowski (red.), Kodeks cywilny. Tom 1: Komentarz. Art. 1–44911. Warszawa: C.H. Beck: 1844–1851.
Panowicz-Lipska, J. (1975). Majątkowa ochrona dóbr osobistych. Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
Przybyszewska-Szter, B. (2016). Wolności i prawa osobiste, [w:] M. Chmaj (red.), Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wolters Kluwer: 110−126.
Radwański, Z., Olejniczak, A. (2019). Prawo cywilne – część ogólna. Warszawa: C.H. Beck.
Sarnecki P. (1997). Idee przewodnie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. Przegląd Sejmowy 22(5): 9–32.
Sobolewski, P. (2017). Konstytucyjne uwarunkowania zgody na zabieg medyczny, [w:] M. Safjan, L. Bosek (red.), System prawa medycznego. Tom 1: Instytucje Prawa Medycznego. Warszawa: C.H. Beck: 388–394.
Sokołowski, T. (2012). Osoby fizyczne, [w:] A. Kidyba (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom 1: Część ogólna. Warszawa: Wolters Kluwer: 19−159.
Szpunar, A. (1979). Ochrona dóbr osobistych. Warszawa: PWN.
Wild, M. (2016). Komentarz do art. 47, [w:] M. Safjan, L. Bosek (red.), Konstytucja RP. Tom 1: Komentarz art. 1–86. Warszawa: C.H. Beck: 1161–1182.
Wiliński, P. (2011). Proces karny w świetle konstytucji. Warszawa: Wolters Kluwer.
Wiliński, P., Karlik, P. (2016). Komentarz do art. 41, [w:] M. Safjan, L. Bosek (red.), Konstytucja RP. Tom 1: Komentarz art. 1–86. Warszawa: C.H. Beck: 991–1006.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.