Koncepcja sin tax jako instrument zapewniający ochronę zdrowia publicznego na przykładzie opłaty od środków spożywczych
PDF

Słowa kluczowe

podatek od pokusy
zdrowie publiczne
opłata od środków spożywczych
funkcja alokacyjna podatków
funkcja stymulacyjna podatków
system ochrony zdrowia

Jak cytować

Gajewski, P. (2022). Koncepcja sin tax jako instrument zapewniający ochronę zdrowia publicznego na przykładzie opłaty od środków spożywczych. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny I Socjologiczny, 84(3), 69–93. https://doi.org/10.14746/rpeis.2022.84.3.05

Liczba wyświetleń: 261


Liczba pobrań: 170

Abstrakt

Badania opisane w niniejszym artykule zostały podjęte w związku z niedawną aktywnością polskiego ustawodawcy, który wprowadził opłatę od środków spożywczych do ustawy o zdrowiu publicznym. Opłata ta ma stanowić jedno z dodatkowych źródeł dochodu państwa i być wydatkowana na cele poprawy zdrowia publicznego. Celem niniejszych badań było zweryfikowanie hipotezy, że opłata od środków spożywczych stanowi realizację koncepcji sin tax obowiązującej w nauce prawa podatkowego. W toku badań została wykorzystana analiza krytyczna, w tym analiza lingwistyczna aktów prawnych. Ponadto wykorzystano analizę dorobku doktryny prawa finansowego dotyczącego koncepcji sin tax. Niniejsze badania doprowadziły do wniosków, że wprowadzona do polskiego porządku prawnego opłata od środków spożywczych stanowi formę sin tax oraz realizuje zarówno funkcję stymulacyjną, jak i alokacyjną prawa podatkowego.

https://doi.org/10.14746/rpeis.2022.84.3.05
PDF

Bibliografia

Acton, R.B., Hammond, D. (2020). Impact of sugar taxes and front-of-package nutrition labels on purchases of protein, calcium and fibre. Preventing Medicine 138: 1–9.

Allais, O., Bonnet, C., Capacci, S., Mazzocchi, M. (2019). The impact of the French soda tax on prices and purchases: an ex post evaluation. PLoS ONE 14(10): 1–22.

Allcott, H., Lockwood, B.B., Taubinsky, D. (2019). Should we tax sugar-sweetened beverages? An overview of theory and evidence. Journal of Economic Perspective 33(3): 202–223.

Asl, I.M., Javadinasab, H., Najafi, B., Vosoogh-Moghaddam, A. (2020). Comparing selected countries using sin tax policy in sustainable health financing: implications for developing countries. The International Journal of Health Planning and Management 35(1): 68–78.

Barwaniec, A. (2017). Kilka uwag o istocie zasady sprawiedliwości podatkowej. Studia Prawnicze i Administracyjne 2: 3–10.

Bogenschneider, B.N. (2017). ‘Sin Tax’ as signpost in food labelling. European Food and Feed Law Review 12(1): 14–21.

Bosek, L. (2016). Komentarz do art. 68, [w:] L. Bosek, M. Safjan (red.), Konstytucja RP. Tom 1: Komentarz do art. 1–86. Warszawa: Legalis/el.

Castelló, J.V., Casasnovas, G.L. (2020). Impact of SSB taxes on sales. Economics and Human Biology 36: 1–12.

Cedeno, L. (2019). Global implementation of soda taxes: is there a better solution for combatting obesity? Brooklyn Journal of International Law 45(1): 329–365.

Cilak, M. (2020). [w:] Z. Ofiarski (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz. Warszawa: Lex/el.

Cremer, H., De Donder, P., Maldonado, D., Pestieau, P. (2012). Taxing sin goods and subsidizing health care. Scandinavian Journal of Economics 114: 101–123.

Dach, Z., Szopa, B. (2004). Podstawy makroekonomii. Kraków.

Dadayan, L. (2019). States’ addiction to sins: sin tax fallacy. National Tax Journal 72(4): 723–754.

Dana, D.A., Nadler, J. (2018). Soda taxes as a legal and social movement. Northwestern Journal of Law and Social Policy 13(2): 84–105.

Derlatka, M., Garlicki, L. Komentarz do art. 76 (2016) [w:] M. Zubik (red.) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom 2. Warszawa: Lex/el.

Doetinchem, O. (2010). Hypothecation of tax revenue for health. World Health Report 51: 1–7.

Drozdowski, E. (2021). Podatek cukrowy, czyli o zasadzie prawidłowej legislacji i prawdopodobnym braku konsekwencji jej naruszenia. Przegląd Podatkowy 8: 40–46.

Essman, M., Popkin, B.M., Smith, F., Swart, E.C., Taillie, L., Tamryn, N., Wen, S. (2020). Taxed and untaxed beverage intake by South African young adults after a national sugar-sweetened beverage tax: a before-and-after study. PLoS Medicine 18(5): 1–17.

Gawrońska, M. (2014). Prawo do ochrony zdrowia na gruncie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Przegląd Prawa Publicznego 2: 7–17.

Glanowski, G. (2019). Umowa o świadczenie zdrowotne. Warszawa: Lex/el.

Grotkowska, K. (2015). Paternalizm prawa a hazard. Państwo i Prawo 70(10): 42–56.

Harris, C. (2016). The soul, addiction and sin taxes. International Journal of Religion & Spirituality in Society 7(1): 29–37.

Lach, D.E. (2011). Zasada równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej. Warszawa: Lex/el.

Leowski, J. (2008). Polityka zdrowotna a zdrowie publiczne. Warszawa.

Lloyd, P., MacLaren, D. (2018). Should we tax sugar and if so how? The Australian Economic Review 52(1): 19–40.

Merrick, J. (2016). Public Health: Some International Aspects. New York.

Nielsen, M.E.J., Jensen, J.D. (2016). Sin taxes, paternalism, and justifiability to all: Can paternalistic taxes be justified on a public reason-sensitive account? Journal of Social Philosophy 47(1): 55–69.

Nosko, J. (2005). Zachowania zdrowotne i zdrowie publiczne: aspekty historyczno-kulturowe. Warszawa.

O’Donoghue, T., Rabin, M. (2006). Optimal sin taxes. Journal of Public Economics 90: 1825–1849.

Phonsuk, P., Ponguttha, S., Rojroongwasinkul, N., Suphanchaimat, R., Swinburn, B.A., Vongmongkol, V. (2021). Impacts of a sugar sweetened beverage tax on body mass index and obesity in Thailand: A modelling study. PLoS ONE 16(4): 1–15.

Phulkerd, S., Thongcharoenchupong, N., Chamratrithirong, A., Gray, R.S., Prasertsom, P. (2020). Changes in population-level consumption of taxed and non-taxed sugar-sweetened beverages (SSB) after implementation of SSB excise tax in Thailand: a prospective cohort study. Nutrients 12: 1–12.

Ruan, Y. (2021). Promoting health equity by tiered soda tax based on sugar content. Food and Drug Law Journal 76(3): 502–526.

Szwed, M. (2020). Przymusowe umieszczenie w zakładzie psychiatrycznym w świetle współczesnych standardów ochrony praw człowieka. Warszawa: Lex/el.

Szubiakowski, M. (2017). Administracyjnoprawna regulacja praw i wolności obywatelskich. Warszawa: Lex/el.