Abstrakt
W latach dwudziestych XX stulecia kraje Europy zmagały się z dużym problemem mieszkaniowym. Był on głównie spowodowany zniszczeniami wojennymi oraz wzmożoną migracją z obszarów wiejskich do miast. Kluczowe stało się poszukiwanie idealnego środowiska mieszkaniowego, które można zbudować szybko i tanio. Awangardowa grupa Werkbund zaproponowała nowy typ osiedli budowanych ma miejscu z prefabrykatów. W celu zaprezentowania eksperymentalnych rozwiązań powstało sześć wzorcowych osiedli. Przedstawiały one najnowsze osiągnięcia techniczne oraz najnowsze idee planistyczne. Choć część założeń spotkała się z krytyką samych mieszkańców, wiele z zaprezentowanych przez Werkbund rozwiązań weszło na stałe do kanonu budownictwa mieszkaniowego. Najlepiej zachowanym z sześciu osiedli jest wrocławskie osiedle WuWa. Artykuł przedstawia założenia idei osiedla społecznego oraz historię i okoliczności powstania osiedla WuWa. W artykule podjęto rozważania dotyczące tego, w jaki sposób modernistyczne założenia wrocławskiego osiedla Werkbundu przetrwały próbę czasu. W tym celu przeprowadzone zostały ustrukturyzowane wywiady swobodne ze współczesnymi mieszkańcami osiedla. Założenia, które leżały u podstaw ideologii modernistycznych, nie przetrwały próby czasu, ponieważ zmieniły się uwarunkowania społeczno-kulturowe, chociaż osiedle cieszy się dużym zainteresowaniem oraz uznaniem obecnych mieszkańców. Na podstawie zebranego materiału można wyciągnąć wniosek, że na osiedlu mieszka się komfortowo, a założenia urbanistyczne osiedla wciąż są aktualne. Należy pamiętać, że wystawa „Mieszkanie i miejsce pracy” była projektem eksperymentalnym i ważnym w historii budownictwa mieszkaniowego, ponieważ zapoczątkowała dyskusję wokół mieszkań społecznie najpotrzebniejszych.
Bibliografia
Borowik, I. (2003). Blokowiska. Miejski habitat w oglądzie socjologicznym. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Arboretum.
Brukalska, B. (1948). Zasady społeczne projektowania osiedli mieszkaniowych. Warszawa: Trzaska Evert i Michalski.
Castells, M. (1982). Kwestia miejska. Tłum. J. Piątkowski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Chądzyńska, E. (2012). Przestrzeń publiczna małego miasta jako integralny element struktury systemu miejskiego. <https://journals.pan.pl/Content/96807/mainfile.pdf> [dostęp: 30.11.2022].
Le Corbusier (2017). Karta Ateńska. Tłum. K. Szeronos, T. Swoboda. Warszawa: Centrum Architektury.
Le Corbusier (2012). W stronę architektury. Tłum. T. Swoboda. Warszawa: Centrum Architektury.
Jałowiecki, B. (2010). Społeczne wytwarzanie przestrzeni. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Jałowiecki, B., Szczepański, M. (2002). Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Jencks, Ch. (1982). Le Corbusier – Tragizm współczesnej architektury. Tłum. M. Biegańska-Mączyńska. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Kaltenberg-Kwiatkowska, E. (red.) (1982). Mieszkanie. Analiza socjologiczna. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Kononowicz, W. (1997). Kierunki rozwoju urbanistycznego w okresie międzywojennym. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
Kryczka, P. (1981). Społeczność osiedla mieszkaniowego w wielkim mieście. Ideologie i rzeczywistość. Warszawa: PWN.
Lis, A. (2011). Struktura przestrzenna i społeczna terenów rekreacyjnych w osiedlach mieszkaniowych Wrocławia z lat 70.–80. ubiegłego stulecia. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.
Merrifield, A. (2016). Nowa Kwestia Miejska. Warszawa: PWN.
Syrkusowa, H. (1976). Ku idei osiedla społecznego 1925–1975. Warszawa: PWN
Syrkusowa, H. (1984). Społeczne cele urbanizacji. Człowiek i środowisko. Warszawa: PWN.
Urbanik, J. (2009). WuWa 1929–2009 Wrocławska Wystawa Werkbundu. Wrocław: Muzeum Architektury we Wrocławiu.
Urbanik, J. (red.) (2016). Droga ku nowoczesności. Osiedla Werkbundu, 1927–1932. Wrocław: Muzeum Architektury we Wrocławiu.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.