Słowa kluczowe
income inequalities
global rationality
sustainable development
JEL: I3, J4, O1, O4
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 331
Liczba pobrań: 227
Abstrakt
The text is devoted to new trends and changes emerging in the economic sciences, focused on growth, socio-economic development and income inequalities in the context of the idea of global rationality, understood as the ability to sustain the long-term existence of civilization on the entire planet. The thematic scope of this problem is broad; thus it is impossible to cover all its complexity in one study. Hence, attention is focused on selected aspects of the issues raised: on issues related to growth and development as well as economic inequalities, the economic foundations of growth, and the issue of substituting natural capital by human capital. A critical diagnosis and postulates for the future, with regard to measures of well-being in the context of the idea of sustainable development, are also considered as well as including the issue of sustainable development in development economics. The article ends with concluding remarks highlighting the thesis that economic growth should now be acceptable only when it does not excessively exploit natural capital and does contribute to deteriorating the quality of life. As for the methodological side of the text, it was created mainly through analysing the literature on the subject, but attention should be paid to the original nature of some predictions and recommendations, which were made as a result of the assumptions of the so-called diagnostic and prognostic analysis.
Bibliografia
Aghion, Ph., Durlauf, S.N. (eds.) (2005a). Handbook of Economic Growth. Vol. 1, Part A. Amsterdam: North-Holland.
Aghion, Ph., Durlauf, S.N. (eds.) (2005b). Handbook of Economic Growth. Vol. 1, Part B. Amsterdam: North-Holland. DOI: https://doi.org/10.1016/S1574-0684(05)01206-2
Banaszyk, P., Deszczyński, P., Gorynia, M., Malaga, K. (2021a). Przesłanki modyfikacji wybranych koncepcji ekonomicznych na skutek pandemii COVID-19 [Proposals for modification of selected economic concepts amid the COVID-19 pandemic]. Gospodarka Narodowa 1(305): 53–86. DOI: https://doi.org/10.33119/GN/132485
Banaszyk, P., Deszczyński, P., Gorynia, M., Malaga, K. (2021b). Potential and desired consequences of the Covid-19 pandemic for research in economic sciences. Journal of Modern Science 2(47): 97–121. DOI: https://doi.org/10.13166/jms/142952
Banaszyk, P., Deszczyński, P., Gorynia, M., Malaga, K. (2021c). The Covid-19 pandemic as a potential change agent for selected economic concepts. Entrepreneurial Business and Economics Review 9(4): 35–50. DOI: https://doi.org/10.15678/EBER.2021.090403
Banaszyk, P., Deszczyński, P., Gorynia, M., Malaga, K. (2021d). Premises for modification of selected economic concepts induced by the COVID-19 pandemic. Revue Internationale des Economistes de la Langue Francaise 6(1): 33–60. DOI: https://doi.org/10.18559/RIELF.2021.1.2
Borys, T. (2013). Nowe kierunki ekonomii środowiska i zasobów naturalnych w aspekcie nowej perspektywy finansowej Unii Europejskiej [New directions in environmental economics and natural resources in the aspect of the new financial perspective of European Union]. Ekonomia i Środowisko 1(44): 8–28.
Constanza, R., Daly, H. (1992). Natural capital and sustainable development. Conservation Biology 6(1): 37–46. DOI: https://doi.org/10.1046/j.1523-1739.1992.610037.x
Czaja, S. (2012). Problemy badawcze oraz wyzwania rozwojowe ekonomii środowiska i zasobów naturalnych [Investigative problems and developmental challenges of the environment and natural resources economics]. Ekonomia i Środowisko 3(43): 165–173.
Deszczyński, P. (2009). Przestrzeń i czas jako determinanty polityki gospodarczej [Space and time as determinants of the economic policy]. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 71(1): 89–103. http://hdl.handle.net/10593/4944
Deszczyński, P. (2011). Konceptualne podstawy pomocy rozwojowej [Conceptual Foundations of Development Assistance]. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
Deszczyński, P. (2022). Theories of the development economics. In P. Deszczyński (ed.), Poznań School of Development Economic: Looking for Ways of Combatting Economic Under-Development (pp. 29–40). Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. DOI: https://doi.org/10.56091/psde2
Fiedor, B. (2017). Istota i wartościowanie kapitału naturalnego w ujęciu ekonomii ekologicznej [Essence and valuation of natural capital from the ecological economics perspective]. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu: Współczesna ekonomia a rozwój zrównoważony 491: 136–145. DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2017.491.13
Fiedor, B. (2019). Podział na ortodoksję i heterodoksję w świetle potrzeby pluralizmu metodologicznego w ekonomii, perspektywa mikroekonomiczna [Distinction of orthodoxy and hetherodoxy in light of the need for methodological pluralism in economics: microeconomic perspective]. In: M. Gorynia (ed.), Ewolucja nauk ekonomicznych [Evolution of Economics] (pp. 41–56). Warsaw: PAN.
Fitzpatrick, T. (2003). A Post-Productivist Future for Social Democracy? https://www.um.es/ESA/papers/Rn21_65.pdf [accessed 24 July 2022].
Galor, O. (ed.) (2009). Inequality and Economic Development: A Modern Perspective. Edward Elgar Publishing. DOI: https://doi.org/10.4337/9781784712808
Galor, O. (2011). Unified Growth Theory. Princeton: Princeton University Press. DOI: https://doi.org/10.1515/9781400838868
Galor, O. (2022). Podróż ludzkości. O poszukiwaniu źródeł bogactwa i nierówności. Trans. T. Bieroń. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka. (Originally published as The Journey of Humanity: The Origins of Wealth and Inequality, Dutton, 2022.)
Galor, O., Moav, O. (2004). From physical to human capital accumulation: inequality and the process of development. Review of Economic Studies 71(4): 1001–1026. DOI: https://doi.org/10.1111/0034-6527.00312
Gates, B. (2021). Jak ocalić świat od katastrofy ekologicznej. Rozwiązania, które już mamy, rozwiązania, jakich potrzebujemy. Warsaw: Wydawnictwo Agora. (Originally published as How to Avoid a Climate Disaster: The Solutions We Have and the Breakthroughs We Need, New York, Toronto: Alfred A. Knopff, 2021.)
Gereffi, G., Fernandez-Stark, K. (2011). Global Value Chain Analysis: A Primer. Center of Globalization, Governance & Competitiveness (CGGC), Duke University Durham, North Carolina, USA. https://www.researchgate.net/publication/265892395_Global_Value_Chain_Analysis_A_Primer [accessed 18 August 2022].
Gorynia, M. (2021, 22 September). Niech PKB rośnie, ale inaczej [Let GDP grow but in a different way]. Rzeczpospolita. https://www.rp.pl/opinie-ekonomiczne/art18941891-marian-gorynia-niech-pkb-rosnie-ale-inaczej
Górka, K., Łuszczyk, M., Thier, A. (2016). Kierunki rozwoju ekonomii środowiska i zasobów naturalnych [Trends in the development of economics of environment and natural resources] Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu: Ekonomia Środowiska i Polityka Ekologiczna 453: 25–37. https://doi.org/10.15611/pn.2016.453.02 DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2016.453.02
Humphrey, J., Schmitz, H. (2001). Governance in Global Value Chains. IDS Bulletin 32(3: Life in a Time of Food Price Volatility): 19–29. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1759-5436.2001.mp32003003.x
Kiełczewski, D. (2003). O pojęciu trwałego rozwoju [What does it mean: permanent development?]. Studia Ecologiae et Bioethicae 1(1): 341–365. DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2003.1.1.22
Korporowicz, V. (2003). Ekonomia środowiska – współczesna nauka z tradycjami [Economy of environment – current science with traditions]. Studia Ecologiae et Bioethicae 1(1): 329–340. DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2003.1.1.21
Kudełko, M. (2016). Korygowanie niekorzystnych efektów zewnętrznych – ujęcie teoretyczne i empiryczne [Correcting negative externalities – theoretical and empirical approach]. Zarządzanie i Finanse – The Journal of Management and Finance 3(1): 339–351.
Łącka, I. (2018). Modele Quadruple i Quinduple Helix – nowe spojrzenie na rolę społeczeństwa i środowiska naturalnego w tworzeniu regionalnych innowacji dla rozwoju zrównoważonego [Quadruple and quintuple helix models – a new perspective on a role of society and natural environment in the creation of regional innovations for sustainable development]. Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis: Oeconomica 342(90)1: 47–58. DOI: https://doi.org/10.21005/oe.2018.90.1.05
Malaga, K. (2011). The main strands and dilemmas of contemporary economic growth theory. Argumenta Oeconomica 1(26): 17–42.
Mączyńska, E. (2013). Błędy pomiaru w gospodarce – następstwa i przeciwdziałania [Measurement errors in the economy: implications and countermeasures]. In S. Owsiak, A. Pollok (eds.), W poszukiwaniu nowego ładu ekonomicznego [In Search of a New Economic Order] (pp. 41–52). Warsaw: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.
Mączyńska, E. (2014). Dylematy pomiaru gospodarki globalnej – produkt krajowy brutto [Dilemmas of measuring the global economy: gross domestic product]. In A. Cieślik, J.J. Michałek (eds.), Niedoskonała globalizacja. Czy światowy system gospodarczy wymaga gruntownych reform? Księga Jubileuszowa Profesora Włodzimierza Siwińskiego [Imperfect Globalisation: Does the World Economic System Need Fundamental Reform? A book dedicated to Professor Włodzimierz Siwiński] (pp. 194–208). Warsaw: WNE, Uniwersytet Warszawski. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323515364.pp.194-208
Nordhaus, W. (2021, 3 September). Green National Accounting. Project Syndicate. https://www.project-syndicate.org/magazine/green-national-accounting-by-william-d-nordhaus-2021-09 [accessed 9 August 2022].
Piketty, T. (2015). Ekonomia nierówności. Trans. A. Bilik. Warsaw: Wydawnictwo Krytyki Politycznej. (Published in English as The Economics of Inequality, trans. A. Goldhammer, Cambridge, MA: Belknap Press, 2015.)
Piketty, T. (2022). Kapitał i ideologia. Trans. B. Geppert. Warsaw: Wydawnictwo Krytyki Politycznej. (Published in English as Capital and Ideology, trans. A. Goldhammer, Cambridge, MA: Belknap Press, 2020.)
Raport (2015). Raport Komisji ds. Wydajności Ekonomicznej i Postępu Społecznego [Report of the Committee on Economic Efficiency and Social Progress]. Warsaw: Wydawnictwo PTE. (In English: www.stiglitz-sen-fitoussi.fr).
Raworth, K. (2021). Ekonomia obwarzanka. Siedem sposobów myślenia o ekonomii XXI wieku. Trans. A. Paszkowska. Warsaw: Wydawnictwo Krytyki Politycznej. (Originally published as Doughnut Economics: Seven Ways to Think Like a 21st-Century Economist, Random House UK Ltd, 2018.)
Rist, G. (2015). Urojenia ekonomii. Trans. S.F. Nowicki. Warsaw: Książka i Prasa. (Originally published as Delusions of Economics: The Misguided Certainties of a Hazardous Science, Zed Books, 2011.) DOI: https://doi.org/10.5040/9781350223059
Rodrik, D. (2022, 5 July). The new productivism paradigm? Project Syndicate. https://www.project-syndicate.org/commentary/new-productivism-economic-policy-paradigm-by-dani-rodrik-2022-07?barrier=accesspaylog [accessed 24 July 2022].
Selwyn, B., Musiolek, B., Ijarja, A. (2019). Making a global poverty chain: export footwear production and gendered labor exploitation in Eastern and Central Europe. Review of International Political Economy 27(2): 377–403. DOI: https://doi.org/10.1080/09692290.2019.1640124
Skrzypczyński, R. (2020). Postwzrost, dewzrost, awzrost… Polska terminologia dla różnych wariantów przyszłości bez wzrostu [Post-growth, degrowth, agrowth... Polish terminology for different variants of a future without growth]. Czas Kultury 3: 7–14. https://czaskultury.pl/sklep/postwzrost-dewzrost-awzrost-polska-terminologia-dla-roznych-wariantow-przyszlosci-bez-wzrostu/
Stiglitz, J. (2015). Cena nierówności. W jaki sposób dzisiejsze podziały społeczne zagrażają naszej przyszłości? Trans. R. Mitoraj. Warsaw: Wydawnictwo Krytyki Politycznej. (Originally published as The Price of Inequality: How Today‘s Divided Society Endangers Our Future, W. W. Norton & Company, 2012.)
Stiglitz, J. (2020). Ludzie chcą zysku, nie wyzysku. Postępowy kapitalizm na czasy niezadowolenia. Warsaw: Wydawnictwo Naukowe PWN. (Originally published as People, Power, and Profits: Progressive Capitalism for an Age of Discontent, W. W. Norton & Company, 2019).
Stiglitz, J.E., Fitoussi J.P., Durand, M. (2019). Beyond GPD: Measuring What Counts for Economic and Social Performance, OECD, 2018. DOI: https://doi.org/10.1787/9789264307292-en
Zrałek, J. (2016). Ekonomia ekologiczna: rewizja teorii ekonomii w świetle koncepcji zrównoważonego rozwoju gospodarczego [Ecological economics: a revision of economic theory in light of sustainable development]. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach 303: 68–83.
Żylicz, T. (2004). Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych [Environmental and Natural Resource Economics]. Warsaw: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.