Abstrakt
Celem artykułu jest rozstrzygnięcie kwestii, czy śmierć uczestnika postępowania wieczystoksięgowego, którego prawo ma być wpisane bądź wykreślone, ma wpływ na szybkie i sprawne ujawnienie w księdze wieczystej zmiany stanu prawnego nieruchomości. W szczególności ustalenia wymaga, czy ten stan skutkuje – na podstawie art. 174 § 1 pkt 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. – zawieszeniem tego postępowania, a następnie podjęciem go z udziałem następców prawnych zgodnie z art. 180 § 1 pkt 1 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Wykorzystując metodę dogmatycznoprawną, wnikliwe zbadano regulacje instytucji ksiąg wieczystych i postępowania wieczystoksięgowego istotnych z punktu widzenia omawianego zagadnienia. Dodatkowo analizie poddano orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Trybunału Konstytucyjnego oraz Sądu Najwyższego dotyczące powyższych kwestii. Wnioski z przeprowadzonej analizy przesądzają o tym, że – z punktu widzenia zapewniania uczestnikom obrotu prawnego nieruchomościami ochrony ich praw – sąd wieczystoksięgowy nie ma obowiązku zawieszania postępowania wieczystoksięgowego w przypadku śmierci uczestnika tego postępowania celem podjęcia go z udziałem jego następców prawnych, gdyż stoi to w sprzeczności z szybkim i sprawnym ujawnieniem w księdze wieczystej zmiany stanu prawnego nieruchomości.
Bibliografia
Ciepła, H., i Bałan-Goncarz, E. (2007). Ustawa o księgach wieczystych. Komentarz. Wzory wniosków o wpis. Wzory wpisów do księgi wieczystej. Wolters Kluwer.
Dziurda, M. (2019). Śmierć uczestnika a zawieszenie postępowania wieczystoksięgowego. Monitor Prawniczy, 27(11), 611–614.
Flaga-Gieruszyńska, K. (2017). Szybkość, sprawność i efektywność postępowania cywilnego – zagadnienia podstawowe. Zeszyty Naukowe KUL, 60(3), 5–20. DOI: https://doi.org/10.31743/zn.2017.60.3.5-20
Gniewek, E. (2005). Wnioskodawca i uczestnicy postępowania wieczystoksięgowego. Rejent, 9, 66–80.
Gniewek, E. (2018). Księgi wieczyste: art. 1–58² KWU, art. 626¹–626¹³ KPC. Komentarz (wyd. 2). C. H. Beck.
Jakimiec, D. (2020). Skutki śmierci uczestnika postępowania wieczystoksięgowego. Monitor Prawniczy, 28(10), 539–543.
Jędrejek, G. (2010). Zawieszenie postępowania wieczystoksięgowego w razie śmierci uczestnika. Studia Prawnicze KUL, 2–3(42–43), 49–59.
Kowalik, E. (2020). Zakres kognicji sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym. Wolters Kluwer.
Kowalik, E. S. (2021). Ograniczony krąg uczestników w postępowaniu wieczystoksięgowym a realizacja prawa do sądu. Studia Prawnicze KUL, 2(86), 103–119. DOI: https://doi.org/10.31743/sp.12298
Kuropatwiński, J. (2013). Księgi wieczyste: komentarz do art. 1–582 u.k.w.h. oraz art. 6261–62613 k.p.c.: Tom 1. Komentarz do art. 1–10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. POL SP.
Laskowska, A. (2009). Zawieszenie sądowego postępowania rozpoznawczego w sprawach cywilnych. Wolters Kluwer.
Litauer, J. J. (1933). Komentarz do procedury cywilnej. Biblioteka Prawnicza.
Łopalewski, B. (2012). Krąg uczestników postępowania wieczystoksięgowego – w poszukiwaniu optymalnego modelu (uwagi de lage lata). Rejent, 1, 81–100.
Mysiak, P. (2008). Wniosek o wpis w księdze wieczystej. Rejent, 7–8, 73–98.
Mysiak, P. (2012). Postępowanie wieczystoksięgowe. LexisNexis.
Mysiak, P. (2017). Ograniczenia kognicji sądu wieczystoksięgowego w kontekście art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. W: H. Babiuch, P. Kapusta i J. Michalska (red.), Aktualne problemy konstytucji. Księga jubileuszowa z okazji 40-lecia pracy naukowej Profesora Bogusława Banaszaka (s. 610–619). Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy.
Pilipiec, S. (2000). Teoretycznoprawne aspekty zasady prawa do sądu. Annales UMCS, Sectio G, Lublin, 47, 223–238. http://bc.umcs.pl/dlibra/publication/41384/edition/38004?language=pl
Pruś, P. (2021). Komentarz do art. 6261 K.p.c. W: M. Manowska (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz: Tom 2. Art. 506–1217 (s. 622–624). Wolters Kluwer.
Rowiński, T. (1971). Interes prawny w procesie cywilnym i w postępowaniu nieprocesowym. Wydawnictwo Prawnicze.
Rożek, S. (2006). Sprawność postępowania cywilnego – uwagi praktyczne i postulaty de lege ferenda. Monitor Prawniczy, 2, 1144–1150.
Rylski, P. (2013). Czy następca prawny osoby ujawnionej w księdze wieczystej jest uczestnikiem postępowania wieczystoksięgowego zmierzającego do obciążenia prawa? Przegląd Prawa Cywilnego, 1, 79–88.
Rylski, P. (2017). Uczestnik postępowania nieprocesowego – zagadnienia konstrukcyjne. Wolters Kluwer.
Rylski, P. (2022). Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Legalis.
Siciński, P. (2004). Zakres odpowiedniego stosowania w postępowaniu wieczystoksięgowym przepisów kodeksu postępowania cywilnego o procesie. Przegląd Sądowy, 3, 82–105.
Siedlecki, W. (1988). Postępowanie nieprocesowe. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Sondej, M. Z. (2019). Skutki śmierci wnioskodawcy albo uczestnika postępowania wieczystoksięgowego po złożeniu wniosku o wpis w kontekście zawieszenia postępowania z urzędu do czasu wstąpienia do postępowania następców prawnych. Lex/el.
Szewczyk, J. (2012). Krąg uczestników postępowania wieczystoksięgowego art. 6261 § 2 k.p.c. Glosa do uchwały SN – Izby Cywilnej z 7 lipca 2010 r. (III CZP 45/10). Monitor Prawa Bankowego, 3, 30–42.
Zawadzka, J. (2014). Komentarz do art. 6261 K.p.c. W: J. Pisuliński (red.), Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Postępowanie wieczystoksięgowe (s. 1160–1182). LexisNexis.
Zawadzka, J. (2019). Przegląd orzecznictwa Izby Cywilnej Sądu Najwyższego. 2.3. Skutki śmierci uczestnika postępowania wieczystoksięgowego. Palestra, 9, 105–113.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.