Abstrakt
Artykuł porusza problem występowania „firm zombie” w gospodarce. Firmy zombie najczęściej definiuje się jako przedsiębiorstwa nierentowne, zadłużone, przeżywające problemy finansowe, które niejednokrotnie wykazują ujemny kapitał własny. Celem artykułu jest przedstawienie kondycji finansowej firm zombie notowanych na rynku giełdowym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, w tym ukazanie przesłanek zagrażających kontynuowaniu działalności gospodarczej przez firmy zombie. Dane z lat 2018–2021 pochodzą z bazy danych Notoria Serwis, które dotyczą rocznych sprawozdań finansowych spółek notowanych na rynku giełdowym GPW w Warszawie. W artykule wykorzystano jako główne metody badawcze analizę literatury oraz analizę finansową. Z rezultatów badań wynika, że na rynku kapitałowym w Polsce występują firmy zombie z ujemnym kapitałem własnym: w latach 2018–2021 wśród spółek notowanych na rynku giełdowym GPW stanowiły one 2,9–3,6%. Najliczniejsza grupa firm zombie z ujemnym kapitałem własnym to podmioty gospodarcze zaliczane do kategorii małych przedsiębiorstw. Firmy zombie notowane na rynku kapitałowym w Polsce charakteryzowały przede wszystkim problemy z zapewnieniem rentowności, z zachowaniem płynności finansowej, a ich działalności towarzyszyło duże ryzyko upadłości. Firmy zombie mogły kontynuować swoją działalność głównie za sprawą wygenerowanej nadwyżki finansowej, która pozwalała na regulowanie rat kapitałowych wraz z odsetkami. Na kontynuowanie działalności przez firmy zombie miały wpływ głównie niskie stopy procentowe utrzymywane przez władze monetarne w Polsce w latach 2018–2021, udzielane gwarancje rządowe podmiotom gospodarczym ubiegającym się o kredyty bankowe, subsydiowanie działalności nierentownej, czy też udzielana pomoc państwa kierowana do firm działających w warunkach pandemii COVID-19.
Bibliografia
Adalet McGowan, M., Andrews, D., Millot, V. (2017). The walking dead? Zombie firms and productivity performance in OECD countries. OECD Economics Department Working Papers, no. 1372: 1-45.
Ahearne, A.G., Shinada, N. (2005). Zombie firms and economic stagnation in Japan. International Economics and Policy 2(4): 363-381. DOI: https://doi.org/10.1007/s10368-005-0041-1
Andrews, D., Petroulakis, F. (2019). Breaking the shackles: zombie firms, weak banks and depressed restructuring in Europe. Working Paper Series no. 2240: 1-56. https://www.ecb.europa.eu//pub/pdf/scpwps/ecb.wp2240~61e2d9dfec.en.pdf
Banerjee, R., Hofmann, B. (2018). The rise of zombie firms: causes and consequences. BIS Quarterly Review: 67-78. http://www.bis.org/publ/qtrpdf/r_qt1809g.pdf
Bereżnicka, J. (2017). Ujemny kapitał własny w przedsiębiorstwie a kontynuacja działalności. Annales Uuniversitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia vol. LI, 4, Sectio H: 17-24. DOI: https://doi.org/10.17951/h.2017.51.4.17
Brown, P., Lajbcygier, B., Li, S. (2008). Going negative: what to do with negative boo equity stocks. The Journal of Portfolio Management 35(1): 95-102. DOI: https://doi.org/10.3905/JPM.2008.35.1.95
Caballero, R.J., Hoshi, T., Kashyap, A.K. (2008). Zombie lending and depressed restructuring in Japan. American Economic Review 98(5): 1943-1977. DOI: https://doi.org/10.1257/aer.98.5.1943
Fairchild, T. (2018). Negative Equity, Veiled Value, and the Erosion of Price-to-Book, By OSAM Research Team: 1-12. https://www.osam.com/Commentary/negative-equity-veiled-value-and-theerosion-of-price-to-book
Frick, W. (2022). Can zombie firms survive rising interest rates? They feast on cheap credit, which is drying up. Harvard Business Review Digital Articles: 1-6.
Gabrusewicz W. (2014). Analiza finansowa przedsiębiorstwa. Teoria i zastosowanie. Warszawa: Wydawnictwo PWE.
Góra, D. (2019). Zjawisko firm zombie i jego przyczyny. Ekonomia — Wroclaw Economic Review 25/3. Acta Universitatis Wratislaviensis No 3942: 9-23. DOI: https://doi.org/10.19195/2084-4093.25.3.1
Hamrol, M., Czajka, B., Piechocki, M. (2004). Upadłość przedsiębiorstwa – model analizy dyskryminacyjnej. Przegląd Organizacji 6: 35-39. DOI: https://doi.org/10.33141/po.2004.06.09
Jan, C.L., Ou, J.A. (2012). Negative-book-value firms and their valuation. Accounting Horizons 26(1): 91-110. DOI: https://doi.org/10.2308/acch-50094
Kawalec, S., Błażuk, K. (2021). Banki i inwestycje – zagrożenia dla dalszego rozwoju polskiej gospodarki. Raport Forum Obywatelskiego Rozwoju, Capital Strategy: 1-51. https://www.capitalstrategy.pl/wp-content/uploads/2021/02/Capital_Strategy-Raport-2021-Final.pdf
Kreczmańska-Gigol, K. (2010). Aktywne zarządzanie płynnością finansową przedsiębiorstwa. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
Kuciński, A. (2018). Wypłacalność przedsiębiorstwa z punktu widzenia płynności finansowej i zadłużenia. Przedsiębiorczość i Zarządzanie 19(4.1): 119-131.
Machek, O. (2018). Determinants of becoming a zombie firm: a pitch. Journal of Accounting and Management Information Systems 17(4): 677-684. DOI: https://doi.org/10.24818/jamis.2018.04009
Mączyńska, E., Zawadzki, M. (2006). Dyskryminacyjne modele predykcji bankructwa przedsiębiorstw. Ekonomista 2: 205-235.
Mokhova, N., Zinecker, M. (2016). Corporate negative equity: the evidence from the European Union. Acta Universitatis Agriculturae et Silviculturae Mendelianae Brunensis 64(3): 1021-1036. DOI: https://doi.org/10.11118/actaun201664031021
Nehrebecki, M. (2023). Zombification in Poland in particular during COVID-19 pandemic and low interest rates. Bank i Kredyt 54(2): 153-190.
Nowak, E. (2017). Analiza sprawozdań finansowych. Warszawa: Wydawnictwo PWE.
Peek, J., Rosengren, E.S. (2005). Unnatural selection: perverse incentives and the misallocation of credit in Japan. The American Economic Review 95(4): 1144-1166. DOI: https://doi.org/10.1257/0002828054825691
Schivardi, F., Sette, E., Tabellini, G. (2017). Credit misallocation during the European financial crisis. BIS Working Paper no 669: 1-65. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.2954537
Shen, G., Chen, B. (2017). Zombie firms and over-capacity in Chinese manufacturing. China Economic Review 44: 327-342. DOI: https://doi.org/10.1016/j.chieco.2017.05.008
Sierpińska, M., Jachna, T. (2004). Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Storz, M., Koetter, M., Setzer, R., Westphal, A. (2017): Do we want these two to tango? On zombie firms and stressed banks in Europe. ECB Working Papers, no 2104: 1-48. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.3052072
Urionabarrenetxea, S., San-Jose, L., Retolaza, J.L. (2016). Negative equity companies in Europe: theory and evidence. Business: Theory and Practice 17(4): 307-316. DOI: https://doi.org/10.3846/btp.17.11125
Urionabarrenetxea, S., Garcia-Merino, J.D., San-Jose, L., Retolaza, J.L. (2017). Living with zombie companies: do we know where the threat lies? European Management Journal 36(3): 408-420. DOI: https://doi.org/10.1016/j.emj.2017.05.005
Wędzki, D. (2015). Analiza wskaźnikowa sprawozdania finansowego według polskiego prawa bilansowego. Warszawa: Wolters Kluwer.
Workman, Z.A. (2021). Profitable restaurants reporting negative equity: causes and implications for investors. Financial Accounting eJournal: 1-37. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.3825098
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.