Słowa kluczowe
paradygmaty
naukowe programy badawcze
Kuhn
Lakatos
JEL: B26, G00, G30
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 154
Liczba pobrań: 158
Abstrakt
Badanie zjawisk i procesów pieniężnych zachodzących w gospodarce stanowi przedmiot zainteresowania szerokiego grona przedstawicieli środowiska akademickiego. Osoby analizujące wskazane zjawiska i procesy, podejmując wysiłek w tym zakresie, uznają go za działalność naukową – prowadzenie badań naukowych. Czy w związku z tym ekonomia finansowa posługuje się oryginalnym zbiorem założeń ontologicznych i epistemologicznych? Czy i jeżeli tak, to co zasługuje na uznanie za paradygmaty ekonomii finansowej? Próby odpowiedzi na te pytania są przedmiotem artykułu poświęconego ocenie ekonomii finansowej z perspektywy filozofii nauki. Odpowiedzi na te pytania pozwolą nie tylko wyodrębnić istotę tego, czym jest ekonomia finansowa, określając w ten sposób jej ontologiczne granice, lecz również z perspektywy epistemologicznej ustalić, czy występuje charakterystyczna dla ekonomii finansowej metoda poznania ich istoty. Artykuł zawiera krytyczną weryfikację ekonomii finansowej z perspektywy filozofii nauki, w szczególności podjęto w Kuhnowskiej konwencji próbę identyfikacji paradygmatów ekonomii finansowej oraz ich krytycznej analizy. Artykuł pozwolił ustalić, że ekonomia finansowa jest nauką normalną, w rozumieniu zaproponowanym przez Thomasa Kuhna, czyli badań wyrastających z jednego lub wielu osiągnięć naukowych przeszłości, które dana społeczność uczonych aktualnie akceptuje i traktuje jako fundament swej dalszej praktyki. W pracy wskazano fundamentalne dzieła, które stanowią twardy rdzeń programu naukowego ekonomii finansowej w rozumieniu założeń naukowych programów badawczych Imre Lakatosa.
Bibliografia
Blaug, M. (1975). Kuhn versus Lakatos, or paradigms versus research programmes in the history of economics. History of Political Economy, 7(4), 399–433. DOI: https://doi.org/10.1215/00182702-7-4-399
Blaug, M. (1980). The methodology of economics: Or how economists explain. Cambridge University Press.
Blaug, M. (1995). Metodologia ekonomii (B. Czarny i A. Molisak, tłum.). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Brewer, D. E., i Michaelsen, J. B. (1965). The cost of capital, corporation finance, and the theory of investment: Comment. American Economic Review, 55(3), 516–524. https://www.jstor.org/stable/1814565
Buchanan, J. M. (1964). What should economists do? Southern Economic Journal, 30(3), 213–222. DOI: https://doi.org/10.2307/1055931
Buchanan, J. M. (1988). Contractarian political economy and constitutional interpretation. American Economic Review, 78(2), 135–139. https://www.jstor.org/stable/1818111
Buiter, W. (1989). Macroeconomic theory and stabilization policy. Manchester University Press. DOI: https://doi.org/10.3998/mpub.12220
Durand, D. (1959). The cost of capital, corporation finance, and the theory of investment: Comment. American Economic Review, 59(4), 639–654. https://www.jstor.org/stable/1812918
Encarnación, J. (1983). Positive time preference: A comment. Journal of Political Economy, 91(4), 706–708. https://www.jstor.org/stable/1831075 DOI: https://doi.org/10.1086/261173
Fama, E. F. (1970). Efficient capital markets: A review of theory and empirical work. Journal of Finance, 25(2), 383–417. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1970.tb00518.x
Fama, E. F. (1991). Efficient capital markets: II. Journal of Finance, 46(5), 1575–1617. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1991.tb04636.x
Fama, E. F. (1998). Market efficiency, long-term returns, and behavioral finance. Journal of Financial Economics, 49(3), 283–306. DOI: https://doi.org/10.1016/S0304-405X(98)00026-9
Frederick, S., Loewenstein, G., i O’Donoghue, T. (2002). Time discounting and time preference: A critical review. Journal of Economic Literature, 40(2), 351–401. https://www.jstor.org/stable/2698382 DOI: https://doi.org/10.1257/jel.40.2.351
Frydman, R., i Goldberg, M. D. (2013). Mechaniczne rynki a świat realny. Wahania cen aktywów, ryzyko i rola państwa (T. Krzyżanowski, tłum.). Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Galor, O., i Özak, Ö. (2016). The agricultural origins of time preference. American Economic Review, 106(10), 3064–3103. DOI: https://doi.org/10.1257/aer.20150020
Gollier, C. (2001). The economics of risk and time. MIT Press. DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/2622.001.0001
Greenberg, E., Marshall, W. J., i Yawitz, J. B. (1978). The technology of risk and return. American Economic Review, 68(3), 241–251. https://www.jstor.org/stable/1805257
Hicks, J. R. (1939). Value and capital: An inquiry into some fundamental principles of economic theory. Clarendon Press.
Hicks, J. R. (1975). Wartość i kapitał. Studia nad kilkoma podstawowymi zagadnieniami w teorii ekonomii (J. Osiatyński, tłum.). Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Hirshleifer, J. (1970). Investment, interest, and capital. Prentince-Hall.
Homer, S., i Sylla, R. (2005). A history of interest rates (4th ed.). John Wiley & Sons.
Jensen, J. L. (1906). Sur les fonctions convexes et les inégalités entre les valeurs moyennes. Acta Mathematica, 30(1), 175–193. DOI: https://doi.org/10.1007/BF02418571
Keenan, M. (1970). Models of equity valuation: The great serm bubble. Journal of Finance, 25(2), 243–273. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1970.tb00505.x
Keynes, J. M. (1936). The general theory of employment interest and money. Macmillan and Co.
Keynes, J. M. (1956). Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza (M. Kalecki i S. Rączkowski, tłum.). Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kuhn, T. S. (2001). Struktura rewolucji naukowych (H. Ostromęcka, tłum.). Fundacja Aletheia.
Kuhn, T. S. (2006). Przewrót kopernikański. Astronomia planetarna w dziejach myśli Zachodu (S. Amsterdamski, tłum., wyd. 2). Prószyński i S-ka.
Lakatos, I. (1995). Pisma z filozofii nauk empirycznych (W. Sady, tłum.). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lange, O. (1945). Price flexibility and employment. Principia Press.
Lange, O. (1973). Elastyczność cen i zatrudnienie. W: O. Lange, Dzieła: Tom 1. Kapitalizm. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Lintner, J. (1965). The valuation of risk assets and the selection of risky investments in stock portfolios and capital budgets. Review of Economics and Statistics, 47(1), 13–37. DOI: https://doi.org/10.2307/1924119
Loewenstein, G., i Prelec, D. (1991). Negative time preference. American Economic Review, 81(2), 347–352. https://www.jstor.org/stable/2006883
Malkiel, B. G. (2003). The efficient market hypothesis and its critics. Journal of Economic Perspectives, 17(1), 59–82. DOI: https://doi.org/10.1257/089533003321164958
Marciano, A. (2009). Buchanan’s constitutional political economy: exchange vs. choice in economics and in politics. Constitutional Political Economy, 20(1), 42–56. DOI: https://doi.org/10.1007/s10602-008-9048-2
Mayer, T. (1996). Prawda kontra precyzja w ekonomii (A. Szeworski, tłum.). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Merton, R. C. (1997). Continuous-time finance. Blackwell.
Miller, M. H. (1988). The Modigliani-Miller propositions after thirty years. Journal of Economic Perspective, 2(4), 99–120. DOI: https://doi.org/10.1257/jep.2.4.99
Miller, M. H. (1991). Leverage. Journal of Finance, 46(2), 479–488. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1991.tb02670.x
Mirowski, P. (1999). More heat than light: Economics as social physics, physics as nature’s economics. Cambridge University Press.
Modigliani, F., i Miller, M. H. (1958). The cost of capital, corporation finance and the theory of investment. American Economic Review, 48(3), 261–297. https://www.jstor.org/stable/1809766
Modigliani, F., i Miller, M. H. (1959). The cost of capital, corporation finance, and the theory of investment: Reply. American Economic Review, 49(4), 655–669. https://www.jstor.org/stable/1812919
Modigliani, F., i Miller, M. H. (1963). Corporate income taxes and the cost of capital: A correction. American Economic Review, 53(3), 433–443. https://www.jstor.org/stable/1809167
Modigliani, F., i Miller, M. H. (1965). The cost of capital, corporation finance, and the theory of investment: Reply. American Economic Review, 55(3), 524–527. https://www.jstor.org/stable/1814566
Mossin, J. (1966). Equilibrium in a capital asset market. Econometrica, 34(4), 768–783. DOI: https://doi.org/10.2307/1910098
Nickles, T. (2003). Normal science: from logic to case-based and model-based reasoning. W: T. Nickles (red.), Thomas Kuhn (s. 142–177). Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511613975.008
Olson, M., i Bailey, M. J. (1981). Positive time preference. Journal of Political Economy, 89(1), 1–25. DOI: https://doi.org/10.1086/260947
Painlevé, P. (1960). The place of mathematical reasoning in economics. W: L. Sommer (red.), Essays in European economic thought (s. 120–132). D. Van Nostrand Company.
Rist, G. (2015). Urojenia ekonomii (Ś. F. Nowicki, tłum.). Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Robbins, L. (1945). An essay on the nature and significance of economic science (2nd ed.). Macmillan.
Robbins, L. (1981). Economics and political economy. American Economic Review, 71(2), 1–10. https://www.jstor.org/stable/1815684
Robson, A. J., i Szentes, B. (2014). A biological theory of social discounting. American Economic Review, 104(11), 3481–3497. DOI: https://doi.org/10.1257/aer.104.11.3481
Ross, J. R. (1959). The cost of capital, corporation finance, and the theory of investment: Comment. American Economic Review, 49(4), 638–639. https://www.jstor.org/stable/1812917
Ross, S. A. (1977). The capital asset pricing model (CAPM), short-sale restrictions and related issues. Journal of Finance, 32(1), 177–183. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1977.tb03251.x
Ross, S. A. (1978). The current status of the capital asset pricing model (CAPM). Journal of Finance, 33(3), 885–901. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1978.tb02029.x
Samuelson, P. A. (1947). Foundations of economic analysis. Harvard University Press.
Schwartz, R. A. (1970). Efficient capital market: a review of theory and empirical work: Discussion. Journal of Finance, 25(2), 421–423. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1970.tb00664.x
Sharpe, W. F. (1964, September). Capital asset prices: A theory of market equilibrium under conditions of risk. The Journal of Finance, 19(3), 425–442. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1964.tb02865.x
Sharpe, W. F. (1970). Efficient capital markets: a review of theory and empirical work: Discussion. Journal of Finance, 25(2), 418–420. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1970.tb00519.x
Sharpe, W. F. (1991). Capital asset prices with and without negative holdings. Journal of Finance, 46(2), 489–509. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1991.tb02671.x
Shiller, R. J. (2003). From efficient markets theory to behavioral finance. Journal of Economic Perspectives, 17(1), 83–104. DOI: https://doi.org/10.1257/089533003321164967
Solow, R. M. (1985). Economic history and economics. American Economic Review, 75(2), 328–331.
Whitehead, A. N. (1929). Science and the modern world. Cambridge University Press.
Wittgenstein, L. (1997). Tractatus logico-philosophicus (B. Wolniewicz, tłum.). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Zorde, K. (2004). Metafizyczne wątki w ekonomii. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.