Przestępstwo uchylania się od wykonania orzeczonego przez sąd środka kompensacyjnego jako instrument wsparcia pokrzywdzonego: uwagi na tle porządków prawnych wybranych państw europejskich

Abstrakt

Do podstawowych filarów sprawiedliwości naprawczej należą prawo ofiary do rekompensaty, a także zobowiązanie sprawcy do naprawienia wyrządzonej szkody, co powinno zmierzać do uświadomienia sprawcy jego winy i zrozumienia przez niego skutków przestępstwa. Praktycznym wymiarem stosowania sprawiedliwości naprawczej może być więc restytucja finansowa dla po-krzywdzonego. W polskim porządku prawnym ustawodawca jako jeden z przejawów sprawiedliwości naprawczej określił przepis art. 244c Kodeksu karnego, który wszedł w życie 1 października 2023 r. Celem opracowania jest ocena nowej regulacji w polskim porządku prawnym, dotyczącej przestępstwa uchylania się od wykonania orzeczonego przez sąd środka kompensacyjnego jako instrumentu wsparcia pokrzywdzonego w uzyskaniu kompensaty. W tym celu autorzy wskazali przyczyny wprowadzenia omawianej normy oraz dokonali jej analizy. W opracowaniu zostały wykorzystane metody dogmatyczna oraz prawnoporównawcza. Najważniejszym wnioskiem z dokonanej analizy jest fakt, że przyjęte rozwiązanie poprawia faktyczną sytuację pokrzywdzonego, który otrzymał istotny instrument skłonienia sprawcy do wykonania obowiązku w sytuacji uchy-lania się przez niego od wykonania orzeczonego przez sąd środka kompensacyjnego albo nawiązki. W artykule ujęte zostały także postulaty de lege lata oraz postulaty de lege ferenda związane z regulacją art. 244c k.k. oraz przedstawiona została jej ocena na tle porządków prawnych wybranych państw europejskich.