Wiejska praca socjalna – uwagi wprowadzające o jej naturze i (niektórych) użytecznych koncepcjach
Okładka czasopisma Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, tom 87, nr 4, rok 2025
PDF

Słowa kluczowe

praca socjalna
wieś
wiejska praca socjalna

Jak cytować

Kaźmierczak, T. (2025). Wiejska praca socjalna – uwagi wprowadzające o jej naturze i (niektórych) użytecznych koncepcjach. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny I Socjologiczny, 87(4), 305–324. https://doi.org/10.14746/rpeis.2025.87.4.16

Liczba wyświetleń: 0


Liczba pobrań: 6

Abstrakt

W polskim dyskursie o pracy socjalnej, podejmowane w opracowaniu zagadnienie „wiejskiej pracy socjalnej” było dotychczas nieobecne. Aby wypełnić tę białą plamę, autor podejmuje się rekonstrukcji tego pojęcia i różnych sposobów jego rozumienia na podstawie szerokiego przeglądu anglojęzycznej literatury przedmiotu. Rekonstrukcja ta służy następnie wskazaniu koncepcji kluczowych dla procesu projektowania takiego modelu praktyki pracy socjalnej, który odpowiadałby warunkom i potrzebom społeczności wiejskich w Polsce. Opracowanie kończy refleksja dotycząca możliwych kierunków dyskusji i rozwoju polskiego dyskursu w obszarze wiejskiej pracy socjalnej.

https://doi.org/10.14746/rpeis.2025.87.4.16
PDF

Bibliografia

Bojanowska, E., Chaczko, K., Krzyszkowski, J., i Zdebska, E. (red.). (2022). Pomoc społeczna. Idea – rozwój – instytucje. Wydawnictwo Naukowe PWN. DOI: https://doi.org/10.53271/2021.045

Brown, J. C. (1933). The rural community and social casework. Family Welfare Association of America.

Chaskin, R. J., Brown, P., Venkatesh, S., i Vidal, A. (2007). Budowanie potencjału społeczności lokalnej. W: T. Kaźmierczak (red.), Zmiana w społeczności lokalnej. Szkice o kapitale społecznym w praktyce społecznej i nie tylko (s. 37–71). Instytut Spraw Publicznych.

Daley, M. R. (2011). Dual relations and beyond: Understanding and addressing ethical challenges for rural social work. Journal of Social Work Values and Ethics, 8(1). Pobrane styczeń 2025, z: https://jswve.org/volume-08/issue-1/

Daley, M. R. (2021). Rural social work in the 21st century: Serving individuals, families, and communities in the countryside. Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1177/14680173211017679

Daley, M. R., i Avant, F. L. (2014). Down-home social work: A strengths-based model for rural practice. W: T. L Scales, C. L. Streeter, i H. S. Cooper (red.), Rural social work: Building and sustaining community capacity (s. 5–17). John Wiley & Sons. DOI: https://doi.org/10.1002/9781394260614.ch1

De Jong, P., i Miller, P. S. (1995). How to interview for client strengths. Social Work, (6), 729–736.

Emery, M., i Flora, C. (2006). Spiraling-up: Mapping community transformation with community capitals framework. Community Development: Journal of the Community Development Society, 37(1), 19–35. DOI: https://doi.org/10.1080/15575330609490152

Emery, M., Fey, S., i Flora, C. (2006). Using community capitals to develop assets for positive community change. CD Practice, 13.

Food and Agriculture Organization (FAO). (b.d.). A long-term Vision for the EU’s Rural Areas – Towards stronger, connected, resilient and prosperous rural areas by 2040. https://www.fao.org/family-farming/detail/en/c/1414177/

Frysztacki, K. (red.). (2019). Praca socjalna. 30 wykładów. PWN.

Fulkerson, G. M., i Thomas, A R. (2016). Reimagining rural: Urbanormative Portrayals of Rural Life. Lexington Books. DOI: https://doi.org/10.5771/9781498534079

Galbreath, W. B. (2005). Dual relationships in rural communities. W: N. Lohmann i R. A. Lohmann (red.), Rural social work practice (s. 105–123). Columbia University Press.

Ginsberg, L. H. ( red.). (2011). Social work in rural communities (5th ed.). Council on Social Work Education.

Gorlach, K. (2004). Socjologia obszarów wiejskich: problemy, perspektywy. Scholar.

Green, M, Moore, H., i O’Brien, J. (2013). Rozwój społeczności w oparciu o zasoby. Model ABCD w praktyce (A. Unterscheutz, tłum.). Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL.

Kamińska, B. (2013). Dom Ludowy w Bocheniu [praca licencjacka]. Uniwersytet Warszawski.

Kaźmierczak, T. (red.). (2008). W poszukiwaniu strategii pobudzania oddolnego rozwoju społeczności wiejskich. Instytut Spraw Publicznych.

Kaźmierczak, T. (2011). Praca i praktyka środowiskowa – szkic o doświadczeniach brytyjsko-amerykańskich. W: M. Grewiński i B. Skrzypczak (red.), Środowiskowe usługi społeczne – nowa perspektywa pedagogiki i polityki społecznej (s. 69–90). Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP.

Kaźmierczak, T. (2012a). Przedstawiciele władz lokalnych o udziale mieszkańców w zarządzaniu gminnymi usługami publicznymi. W: A. Olech (red.), Dyktat czy uczestnictwo? Diagnoza partycypacji publicznej w Polsce (s. 192–207). Instytut Spraw Publicznych.

Kaźmierczak, T. (2012b). Udział mieszkańców w zarządzaniu gminnymi usługami publicznymi. W: A. Olech (red.), Dyktat czy uczestnictwo? Diagnoza partycypacji publicznej w Polsce (s. 78–99). Instytut Spraw Publicznych.

Kaźmierczak, T. (2013a). Aktywność obywatelska: uwarunkowania. W: A. Olech (red.), Przepis na uczestnictwo. Diagnoza partycypacji publicznej w Polsce (tom 2, s. 244–250). Instytut Spraw Publicznych.

Kaźmierczak, T. (2013b). Relacje władze gminne – lokalne organizacje pozarządowe; typy, uwarunkowania. W: A. Olech (red.), Przepis na uczestnictwo. Diagnoza partycypacji publicznej w Polsce (tom 2, s. 303–313). Instytut Spraw Publicznych.

Kaźmierczak, T. (2014). Dom ludowy (społeczny) – zapomniana instytucja samoorganizacji i upodmiotowiania społeczności wiejskich i miejskich. W: M. Rymsza (red.), Dobre praktyki pracy środowiskowej. Studia przypadków (s. 27–61). Instytut Spraw Publicznych.

Kaźmierczak, T., Bąbska, B., Popłońska-Kowalska, M., i Rymsza M. (2013). Środowiskowe role zawodowe pracownika socjalnego. Instytut Spraw Publicznych; Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL.

Kaźmierczak, T., i Hernik, K. (red.). (2008). Społeczność lokalna w działaniu. Kapitał społeczny, potencjał społeczny, lokalne governance. Instytut Spraw Publicznych.

Kirst-Ashman, K. K., i Hull, G. H., Jr. (2018). Understanding generalist practice. Cengage Learning. Kodela, K., i Kowalczyk, J. (2014). Standardy pracy socjalnej. Rekomendacje metodyczne i organizacyjne. Wspólnota Robocza Związków Organizacji Socjalnych.

Kodela, K., i Kowalczyk, J. (2014). Standardy pracy socjalnej. Rekomendacje metodyczne i organizacyjne. Wspólnota Robocza Związków Organizacji Socjalnych.

Krzywicki, L. (1928). Służba społeczna w Polsce. Komitet Polski Międzynarodowej Służby Społecznej.

Kwiatkowski, M. (2023). W działaniu. Wielkopolskie Centra Usług Społecznych. Oficyna Naukowa.

Lohmann, N., i Lohmann, R. A. (red.). (2005). Rural social work practice. Columbia University Press.

Martinez- Brawley, E. (2000). Close to home: Human services and the small community. NASW Press.

Martinez-Brawley, E. (1981). Seven decades of rural social work: From country life commission to rural caucus. Praeger.

Martinez-Brawley, E. (1986). Community-oriented social work in a rural and remote Hebridean patch. International Social Work, 29(4), 349–372. DOI: https://doi.org/10.1177/002087288602900408

Mikulski, J., i Gulda, C. (1981). Służby socjalne w Polsce. Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych.

Najwyższa Izba Kontroli. (2018). Usługi opiekuńcze świadczone osobom starszym w miejscu zamieszkania. Departament Pracy, Spraw Społecznych i Rodziny NIK. https://www.nik.gov.pl/kontrole/P/17/043/

National Institute for Social Work. (1982). Social workers – their role and tasks. Bedford Square Press.

Poole, D. L. (2005). Rural community-building strategies. W: N. Lohmann i R. A Lohmann (red.), Rural social work practice (s. 124–143). Columbia University Press.

Przygoda, A. (2024). Żyć i pracować w tej samej społeczności. Przypadek biurokratów pierwszego kontaktu [praca magisterska]. Uniwersytet Warszawski.

Pugh, R., i Cheers, B. (2010). Rural social work: An international perspective. The Policy Press. DOI: https://doi.org/10.56687/9781847427908

Reamer, F. G. (2003). Boundary issues in social work: Managing dual relationships. Social Work, 48(1), 121–133. DOI: https://doi.org/10.1093/sw/48.1.121

Rothman, J. (1979). Three models of community organization practice. W: F. M. Cox, J. L. Erlich, J. Rothman, J. E. Tropman (1979) Strategies of Community Organization: A Book of Readings (s. 25–36). F. E. Peacock Publishers.

Rothman, J. (2007). Multi modes of intervention at the macro level. Journal of Community Practice, 5(4), 11–40. DOI: https://doi.org/10.1300/J125v15n04_02

Ruiz-Ballesteros, E, González-Portillo, A., i Salinas-Pérez, J. A. (2024). Rural social work: practices and organization: A case study in Andalusia (Spain). European Journal of Social Work, 27(5), 912–925. DOI: https://doi.org/10.1080/13691457.2022.2162015

Saltman, J., Gumpert, J., Allen-Kelly, K., i Zubrzycki, J. (2004). Rural social work practice in the United States and Australia. International Social Work, 47(4), 515–531. DOI: https://doi.org/10.1177/0020872804046258

Scales, T. L., Streeter, C. L., i Cooper, H. S. (red.). (2014). Rural social work: Building and sustaining community capacity. John Wiley & Sons. DOI: https://doi.org/10.1002/9781394260614

Smagacz-Poziemska, M. (2019) Środowiska wiejskie – środowisko miejskie: realia socjalne. W: K. Frysztacki (red.). Praca socjalna. 30 wykładów (s. 183–197). Wydawnictwo Naukowe PWN.

Smolińska-Theiss, B. (2023). Praca społeczna w II Rzeczpospolitej jako program modernizacji państwa. Pedagogika Społeczna Nova, 3(6), 13–28. DOI: https://doi.org/10.14746/psn.2023.3.6.1

Turbett, C. (2019). Rural social work in Scotland. IRISS Insight 47. Pobrane styczeń 2025, z: https://www.iriss.org.uk/resources/insights/rural-social-work-scotland DOI: https://doi.org/10.61611/2165-4611.1195

Turbett, C. (2020). Rediscovering and mainstreaming community social work in Scotland. IRISS Insights 57. Pobrane styczeń 2025, z: https://www.iriss.org.uk/sites/default/files/2020-11/insights-57_0.pdf

Turbett, C., i Pye, J. (red.). (2024). Rural social work in the UK: Themes and challenges for the future. Palgrave Macmillan. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-031-52440-0

United Nations. (1969). Growth of the world’s urban and rural population, 1920–2000. UN. Department of Economic and Social Affairs. https://digitallibrary.un.org/record/3925987?v=pdf

World Bank Group. (b.d.). Rural population (% of total population). Pobrane styczeń 2025, z: https://data.worldbank.org/indicator/SP.RUR.TOTL.ZS

Zinkina, J.; Ilyin, I. V., i Korotayev, A. (b.d.). The nineteenth-century urbanization transition in the First World. Social Studies. https://www.sociostudies.org/almanac/articles/the_nineteenth-century/